به گزارش ایسنا،  حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در دوم دی ماه 1400 در یک نشست خبری با "فواد حسین "وزیر خارجه عراق در تهران با اشاره به نقش بغداد در برگزاری چهار دور مذاکره بین ایران و عربستان اعلام کرد: عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه تن از دیپلمات‌های ایران به عنوان دیپلمات‌های مستقر در سازمان کنفرانس اسلامی در جده موافقت کرده  و ویزای این دیپلمات های دریافت شده است، او همچنین به تازگی در مصاحبه با الجزیره صدور روادید برای دیپلمات های ایرانی برای حضور در جده را  نشانه ای مثبت و خوب  عنوان کرد.

بر اساس این گزارش این سه دیپلمات طی روزهای اخیر راهی جده شده‌اند و قرار است بعد از 6 سال نمایندگی ایران در سازمان همکاری اسلامی فعالیت خود را مجددا  در جده آغاز کند.

فعالیت دفتر نمایندگی ایران در جده در سال 1394  و در پی قطع روابط ایران و عربستان بعد از حمله عده‌ای  به سفارت این کشور در تهران و کنسولگری آن در مشهد تعطیل شد .

آخرین نماینده دائم ایران در سازمان همکاری اسلامی در جده،"مهدی حمزه ای" بود که بعد از این اتفاقات به همراه دیگر دیپلمات‌های ایرانی مستقر در جده راهی تهران شد .

در همان سال پس از این تحولات، اجلاس فوق‌العاده وزیران خارجه کشورهای عضو این سازمان به منظور رسیدگی به موضوع حمله به سفارت عربستان در تهران در جده تشکیل شد . این اجلاس در متن بیانیه پایانی خود "تجاوز به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد را محکوم" و این اقدام را  نقض فاحش کنوانسیون‌های ژنو و وین راجع به حفاظت از اماکن سیاسی و مغایر قوانین و حقوق بین‌الملل دانست.

همچنین در این بیانیه گفته شده که این حملات مغایر منشور سازمان همکاری اسلامی و منشور سازمان ملل متحد است که با هدف پیشبرد روابط دوستانه، احترام متقابل و همکاری بین کشورهای عضو ایجاد شده‌اند.

 در این اجلاس سید عباس عراقچی که به عنوان نماینده ایران در اجلاس جده شرکت کرده بود، گفت که دولت ایران این حمله را محکوم کرده و تحقیقاتی را برای شناسایی و مجازات عاملان آن به جریان انداخته است.

سازمان همکاری اسلامی، دومین سازمان بین دولتی پس از سازمان ملل متحد

سازمان کنفرانس اسلامی معروف به سازمان همکاری اسلامی، دومین سازمان بین دولتی پس از سازمان ملل متحد است که 57 کشور از  قاره های مختلف درآن عضویت دارند .

 این سازمان به عنوان صدای جمعی جهان اسلام و تضمین برای حفاظت و حمایت از منافع جهان اسلام در روح ترویج صلح بین‌المللی و هماهنگی میان افراد مختلف جهان ایجاد شده است .

در سال 1970  اولین نشست  وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده برگزار شد که در آن  برای ایجاد دبیرخانه دائمی در شهر جده تصمیم گرفته شد.

 فعالیت نمایندگی ایران در جده و ریاست سه ساله ایران بر سازمان همکاری اسلامی

سال 1369 و در پی سفر "سعودالفیصل" وزیر امور خارجه وقت عربستان به تهران، موافقت سعودی ها برای تاسیس سفارت و نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان کنفرانس اسلامی درجده جلب و مقدمات آن فراهم شد.

هیأت وزیران ایران نیز در جلسه مورخ 1370.5.9 بنا به پیشنهاد شماره 810.7936 مورخ 369.12.4وزارت امور خارجه و به استناد تبصره ذیل بند (1) ماده (2)‌قانون وظایف وزارت امورخارجه مصوب 1364 تصویب کردند که وزارت امور خارجه مجاز است نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان کنفرانس اسلامی در جده را ایجاد کند .

 سید عباس عراقچی از جمله اولین دیپلمات های ایرانی بوده که از سال  1371  تا 1376 در این مکان دیپلماتیک فعالیت کرده است .

به دنبال برگزاری هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و تشکیل دولت سید محمد خاتمی، هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان کنفران اسلامی در تاریخ 18 آذرماه 1376 در تهران برگزار شد و جمهوری اسلامی ایران به مدت سه سال ریاست این سازمان را برعهده گرفت.

استقبال ایران از آغاز فعالیت دبیرکل جدید سازمان همکاری اسلامی

به گزارش ایسنا چندی پیش حسین ابراهیم طه، دبیرکل جدید سازمان همکاری اسلامی در پیام‌های جداگانه ای برای " ابراهیم رئیسی" رییس جمهور و" حسین امیرعبداللهیان" وزیر امور خارجه، برای تقویت همکاری با جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرد ، ایران نیز از انتخاب وی به عنوان دبیرکل جدید سازمان همکاری اسلامی استقبال کرد در همین چارچوب سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در یک موضع گیری رسانه ای اظهار کرد: با توجه به اینکه سازمان همکاری اسلامی از ظرفیت‌های عظیمی برای تحقق وحدت امت اسلامی و اصول و ارزش‌های ناب و متعالی اسلام برخوردار است،  امیدواریم در دوره دبیرکل جدید شاهد افزایش قابل توجه این تلاش‌ها و ثمردهی محسوس آن در تامین منافع مشترک امت اسلامی و دولت های عضو سازمان در عرصه تعاملات بین‌المللی باشیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: ما ضمن تقدیر از کوشش‌های «احمد بن العثیمین» دبیرکل پیشین این سازمان برای ارتقا و تحکیم اتحاد و همبستگی دولت‌های عضو، آمادگی کامل داریم در دوره دبیرکل جدید بر اساس اصل تضمین ایجاد فرصت‌های برابر برای فعالیت و مشارکت کامل و آزاد همه اعضا در چارچوب منشور سازمان با دبیرکل این سازمان، همکاری نزدیک و برادرانه‌ای داشته باشیم.

خطیب زاده تاکید کرد: در موضوع فلسطین و مقابله با اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی در مصادره اموال و دارائی‌های فلسطینیان لازم است از ظرفیت‌های این سازمان به منظور مقابله با جریان نامبارک موسوم به «عادی سازی» و به محاق بردن رژیم صهیونیستی از طریق تحکیم هر چه بیشتر اتحاد و وفاق میان دولت های عضو سازمان علیه این رژیم اقدام شود.

 به گزارش ایسنا در اواخر آذرماه سال جاری نیز  نشست اضطراری وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در مورد تحولات افغانستان در اسلام آباد برگزار شد و وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه این اجلاس با حسین ابراهیم طاها دبیرکل جدید این سازمان دیدار کرد.

حسین امیرعبدالهیان در این دیدار با تبریک انتصاب وی به این سمت بر نقش OIC  و دبیرکل این سازمان در کمک به حل مشکلات و بحران های موجود در جهان اسلام از جمله افغانستان و فلسطین تاکید کرد.

انتقادات ایران از سازمان همکاری اسلامی در سال های اخیر

در طی سال های اخیر ،ایران  چندین بار از برخی موضع گیری ها و اقدامات  سازمان همکاری اسلامی انتقاد کرده است و این سازمان را متهم به عدم شفافیت و نادیده گرفتن  مواضع برخی از کشورها از جمله ایران کرده  و معتقد بوده  که  رویکردهای تبعیض آمیز و ضدایرانی دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی در سالهای اخیر تحت دخالت و فشار عربستان سعودی باعث شده که این دبیرخانه از اهداف حرفه ای خود فاصله گرفته و رویکرد فشار علیه اعضا را دنبال کند.

 ایران ، این رویکرد را خسارت بار و برخلاف رویه‌ها و اصول حاکم بر سازمان های بین المللی دانسته و خواستار بی‌طرفی، شفافیت و احترام دبیرخانه این سازمان به اهداف اصلی و اولیه سازمان همکاری اسلامی در دفاع از حقوق مردم فلسطین و مخالفت و مقابله با توطئه های رژیم صهیونیستی شد.

 چنان که در همین راستا در اردیبهشت ماه 1398 غلامحسین دهقانی معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه در نشستی با سفرای کشورهای اسلامی مقیم ایران، ضمن تشریح دیدگاه‌ها و مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص اولویت‌های جهان اسلام و تحولات منطقه‌ای و تبیین توطئه های رژیم صهیونیستی و برخی قدرت های فرامنطقه ای در ایجاد انحراف در اهداف سازمان همکاری اسلامی، خواستار هوشیاری کشورهای اسلامی در برابر این انحرافات و توطئه‌ها شد.

دهقانی مسئله فلسطین را همچنان اولویت و هدف عالی و اصلی سازمان همکاری اسلامی دانست و با توجه به وضعیت جاری در دنیای اسلام و منطقه غرب آسیا به ویژه طرح‌های ترامپ و رژیم صهیونیستی برای منطقه و تلاش برای ایجاد شکاف بین کشورهای اسلامی تأکید کرد: این سازمان و اجلاسیه‌های آن از جمله اجلاس مکه باید مکانی برای ارتقای همبستگی و یکپارچگی امت اسلامی باشد نه اینکه با اعمال نفوذ بیگانگان و برخی عوامل آنها، تبدیل به محلی برای تفرقه و دشمنی و طرح موضوعات کاملاً غیر مرتبط با اهداف سازمان همکاری اسلامی گردد.

وی ادامه داد: دول اسلامی باید با اقدامات تفرقه افکنانه و تلاش برای منحرف کردن توجه اعضای سازمان از مسأله اصلی دنیای اسلام، یعنی مسأله فلسطین به دیگر مطالب، مقابله نمایند؛ زیرا هر اقدامی در این جهت خدمت به رژیم صهیونیستی و دولت ترامپ خواهد بود.

دهقانی بر ضرورت رعایت قاعده  اجماع و اصل شفافیت در تصمیم‌گیریهای سازمان تأکید و از رویه جاری که مواضع برخی کشورها از جمله ایران در این اجلاسها کاملا نادیده گرفته می‌شود، انتقاد کرد.

 همچنین در این سال ها عربستان در چندین نوبت از صدور روادید برای هیات ها و دیپلمات های ایرانی برای شرکت در نشست های سازمان همکاری اسلامی در جده خودداری کرده است و این موضوع مورد اعتراض ایران قرار گرفته است .

 انتهای پیام