بنیان تاریخی پلورالیزم دینی
کورش؛ بنیان گذار پلورالیزم دینی در دنیای باستان
فرهنگی - سیاسی
بزرگنمایی:
«ادیون کوک»، دکترای مطالعات دینی و کلیسا، از دانشگاه بایلور تگزاس در کتاب «ابزار سیاسی پلورالیزم دینی» کورش را نخستین انسان و شهریاری می داند که...
«ادیون کوک»، دکترای مطالعات
دینی و کلیسا، از دانشگاه بایلور تگزاس در کتاب «ابزار سیاسی پلورالیزم دینی» کورش
را نخستین انسان و شهریاری می داند که از چندگرایی دینی (:پلورالیزم) پشتیبانی کرد
و آن را گسترش داد. سیاستی که کورش بزرگ در پیش گرفت، به سان یک روش نو در جهان سیاسی
امروز بوده است؛ که از این سازگاری دینی در پرتو چندگرایی دینی، به آرمان های اقتصادی
نیز دست یافت. بزرگ ترین دستاورد چندگرایی و سازگاری دینی پیشرفت اقتصادی در میان مردمان
است، تا بدان جهت در سایه ی نبود جنگ، مردم در آرامش و همزیستی مطلوب زندگی کنند. اما امروز برخی روشنفکران از یک گفتار
ساده در بزرگی کورش برآشفته می شوند و آنرا دروغ می پندارند، که در حالت خوشبینانه می تواند نوعی واکنش به دلیل نشر جملات عوام پسند منصوب به کورش باشد که فارغ از اعتبار هستند. در حالت بدبینانه می توان برخی از نقدهای سازنده و غیرسازنده را دارای منشاء ایدئولوژیک دانست. یک نمونه از نقدهای رایج علیه کورش نقد این سخن است که کورش بزرگ بر «توماس جفرسون»، یکی از بنیان گذران ایالات متحده ی آمریکا و سومین
رئیس جمهور آمریکا، تاثیر داشته است. بعضاً دیده شده است که برخی متفکرین دانشگاهی از این سخن برآشفته می شوند و آنرا به ریشخند می گیرند.
اما «ژولیان رابی»، مدیر گالری «آرتور ام. سکلر» در یک گفت وگو از کورشنامه یا سایروپدیا
اثر «گزنفون» تاریخ نگار ناموَر سخن به میان آورده است که در کتابخانه کنگره ی آمریکا
نگه داری می شده است و تاریخ آن به سال 1767 میلادی می رسد. وی از ارزش این کتاب در نزد
«توماس جفرسون» می گوید و نامه ای که وی به نوه ی خود «فرانسیس وایلز اپس» نوشته است،
که آن نامه در گالری مذکور در بالای کتاب کورش نامه ی گزنفون بر دیوار جای دارد: « من
به تو پند می دهم، که پیمانی استوار با خویش ببندی، تا روندی مطلوب در یادگیری تاریخ، شعر و نویسندگی به دو زبان انگلیسی و یونانی در پیش داشته باشی. به زبان یونانی،
که نخست با کورش نامه آن را شروع کن و سپس نوشته های هرودوت، توسیدید و دو نوشته هلنوس
و آناباسیس گزنفون را بخوان». در همین راستا، «جان کورتیس» سرپرست نمایشگاه موزه بریتانیا، سازگاری و چندگرایی کورش در پذیرش ادیان و فرهنگ ها را نخستین نمونه در تاریخ می داند و استوانه ی
کورش را آغازی نو در تاریخ شرق نزدیک دانسته است. یکی از اندیشه های مورد نگرش در
ایجاد آزادی اندیشه در ایالات متحده ی آمریکا در کنار دیگر انگیزه ها؛ شناسایی کورش
و رفتار وی از سوی گزنفون بوده است.
فریبرز محمدخانی - صبح ملت نیوز
