بزرگنمایی:

زیگوراتی با چند هزار سال تمدن در جوار دز، میراث های ماندگار، دمی با دکتر دیناروند.


زیگورات ده نو:

درسال 1962 گرملیتسا پزشک المانی که با کلکی از دز عبور می کرد
 به تل بزرگی رسید
بی درنگ سرپرست باستان شناسی شوش گیرشمن واستیو خط شناس را در جریان گذاشت.

 پس از برسی مشخص شد که این زیگورات(احتمالا) مربوط به شوترک نهونته شاه ایلام میانه(1200ق.م)که این معبد را برای ایزدبانو منزت وشهری را که معبد دران ساخته شده را هوپشن معرفی کرده است.(متعلق به ایگی هلکی،شاه ایلام در سده چهارده قبل از میلاد است،شوتروک نهونته بعدها آن را بازسازی می کند)

امروزه به این تپه باستانی ده نو گفته می شود که تقریبا در33 کیلومتری جنوب شرقی شوش قرار دارد.اما نه مانند چغازنبیل بر دست راست دز.بلکه دران سو ودردست چپ.دقیق تر بگوییم در کنار شاخابه ای که لره نامیده می شود.
قدیمی ترین اجر نوشته ها این معبد مربوط به شاه ایگی هلکی، (جد اونتاش ناپیرشاسازنده معبد چغازنبیل)در سده چهاردهم قبل از میلاد است،چند سده پس از وی شوتروک نهونته و پسرش کوتیر نهونته به بازسازی و مرمت این معبد مبادرت می کنند.
اکنون این تپه در مجاورت معبد چغازنبیل(حدود 7کیلومتر) در محدوده شهرستان دزفول قرار دارد.رود لره(شاخابه ای از رود دز)در شرق تپه جریان دارد،که امکان مناسبی برای آبیاری و کشاورزی دشت مجاور تپه ایجاد کرده است.
تپه در قسمت جنوب شرقی حدود 160متر،ودر جناح شمال غربی حدود230متر، ودرازای  آن به طور متوسط 330 متر است.سطح بالای تپه نسبتا مسطح است وبه طور میانگین ارتفاعی در حدود 20متر از دشت پیرامون دارد،در قسمت جنوب شرقی تپه مسیل های بسیار بزرگی توسط آب باران ایجاد شده،که هر ساله در حال گسترش هستند و موجب تخریب تپه می شوند.
طی بررسی ها در این شهر چند اجر کتیبه دار پیدا شده،که ترجمه قدیمی ترین اجر نوشته مربوط به ایگی هلکی است چنین است:
ایگی هلکی،الهه منزت را فرمان براست وبه او پادشاهی شوش و انشان اعطا شده است،او معبد قدیمی را احیا وآن را به منزت،اهدا کرد.باشد که الهه منزت،زندگی طولانی،به وی اعطا کندوپادشاهی او با خوشی همراه باشد.
ترجمه متن اجر نوشته شوتروک نهونته:
من شوتروک نهونته معبد الهه منزت را که شاهان پیش از من آن را ساخته و سپس ویران شده وآجرهای آن به حال خود رها شده بودند،پس از جمع شدن آنها پی معبد را بنیاد کردم.در هنگام دعا قربانی ادا کردم وآجرهای نو آن را مرمت کرده ودوباره ساختم.
ای منزت،الهه من،باشد اگر روزی این معبد ویران شد،شاهی که پس از من آن را بازسازی می کند،این نوشته های مرا نیز دوباره به کار گیرد،تا پس از مرمت نام من بر روی کتیبه بماند ودر معبد جاسازی شود.

ودر آخر:
شایسته و بایسته است که وزارت میراث فرهنگی وگردشگری وصنایع دستی،با همکاری فرمانداری ویژه،شهرداری،و نماینده محترم شهرستان دزفول،تپه (زیگورات)ده نو را ثبت جهانی کنند تا از تخریب بیشتر آن جلو گیری شود.
شاد زی

گرداورنده:
دکتر سعید دیناروند پژوهشگر تاریخ ایران
یارینامه
ا.هینتس،والتر،شهریاری ایلام ص21،مترجم پرویز رجبی،انتشارات نشر ماهی،تهران 1387
2.مقاله مطالعات لایه نگاری در تپه دهنو(خوزستان)،بهزاد مفیدی نصرآبادی،آزیتا میرزایی،مجله مطالعات باستان شناسی 1392