بزرگنمایی:

قسمت سوم
سیاه پوستان آفریقایی در ضرب المثل های دزفولی
دکتر عبدالامیر مقدم نیا

در ضرب المثل های دزفولی، می توان رد پای حضور، نقش و جایگاه سیاه پوستان را در محیط زندگی و گفتگوی های روزانه مردم به خوبی مشاهد کرد! این تک کلام های معنا دار نماینگر جایگاه و طبقه سیاهان در محیط های شهری دزفول است که در مجادلات و مذاکرات مردم کاربرد خود را به خوبی به نمایش گذاشته است :

1 . " چَقْذر خِریٖدی مَ "

(( به چه قدر و به چه میزان برای خرید من وجه پرداخت کرده ای؟ ))

2 . " چٰا غُلوم حلقه به گوشِتْ بید مَ "

(( مگر غلام و برده حلقه به گوش شما بوده ام؟ ))

3 . " مَرٖی غُلُومِ خُونی خٰانَ "

(( گویی ایشان در شباهت، غلام و برده صحن و سرای خانه‌ی خان است؟ ))

4 . " مَرٖی کِنیز سِر جُهُوزِی شَ "

(( انگاری تصور می شود کنیز سیاه و افزوده شده بر اسباب و اساسیه جهیزیه عروس درنظر گرفته شده است))

5 . " چٰا سَر جُهُوزِی اوور دٖی مَ "

(( آیا تصور آن داری که مرا بر روی اسباب جهیزیه به کنیزی خانه ات آورده ای؟! ))

6 . " مَرِی غُلُومِ سیه سُخْتِ یَ "

(( انگار به غلامان سیاه سوخته شبیه می ماند. ))

7 . " سٖیَه بَر زَن گٖیِ یَ "

((  نگاهش کن، از فرت سیاهی گویی از سیاه پوستان دیار زنگبار افریقایی است. ))


8 . " چٰا اَر گفتم غُلومِتْ تُم وٰا بَرِی یُم بازار فروشٖی یُم " *
 
(( آیا چون از روی ارادت گفتم غلام و بنده نواز شما هستم، این حق را برای خود فرض دانسته تا به بارم برده فروش به حراجم گذاری؟! ))

9 . " هَر که گفتِت  غُلُومِتْ تُم وٰا بَریِش بازار فُروشی یِش؟! "

(( هر کس به تعارف یا از روی ارادت و احترام به شما به گوید غلام شما هستم؟ باید عزم فروش وی به بازار کنی؟! ))

10 . " چٰا غُلُومِ زَر خِرِیدِ تُم؟! "

(( آیا تصور می کنی غلام شما هستم که به سیم و زر مرا خریداری کرده ای؟! ))

11 . " مَرٖی بُزْغٰالِی یَ "

(( انگار مانند بزغاله سیاه رنگ و مو فرفری است / اشاره به بزغاله های چند ماه که از شدت سیاهی می درخشند  و موهای کله ای آنها فرفری است؛ حتی رسم بر آن بوده خانواده ها کودکان را که موی فرفری داشتند، به این لفظ صدا می زدند. ))

ادامه دارد....


_______________________________
پاورقی :
* و  نقل از طرف خانم عذرا اصغر پور