بزرگنمایی:
اضطراب میتواند ناشى از یک وضعیت روحی اجتماعى، فیزیکى، زیستشناختى، اختلالات طبى، اثرات جانبى داروها و یا ترکیبى از این موارد باشد. هنر یک پزشک در این است که اضطراب شما را در مجموعهاى از این عوامل تشخیص و راهنمایى کند. اختلالات اضطرابی حالت روانی یا برانگیختگی شدیدی است که ویژگی اصلی آن عبارت است از ترس، تردید و نگرانی مفرط که تمامی ابعاد شخصیت را در گیر میکند و سطح عملکرد و کارکرد اجرایی فرد مبتلا را دچار مشکل میکند (دروس و همکاران، 2018). امروزه اختلالات اضطرابی و اختلال افسردگی نیمی از اختلالات روانی را به خود اختصاص دادهاند و مسئله این است که این اختلالات درصورتیکه درمان نشوند، قابلیت تبدیل به انواع اختلالات حاد روانی دیگر را هم دارند و انواع این اختلالات را اختلال هراس اجتماعی، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال وسواس فکری-عملی، اختلال اضطرابی ناشی از بیماری طبی عمومی، اختلال اضطرابی ناشی از مواد، اختلال مختلط اضطراب-افسردگی و اختلالات اضطرابی نامعین تشکیل دادهاند اختلالات اضطرابی را بیماری قرن نامیدهاند (الیس، اوروم، گیاوینو کیوینمی ، 2015). از لحاظ همهگیرشناسی بعد از اختلالات خلقی دومین گروه اختلالات روانی را به خود اختصاص دادهاند و 5 الی 6 درصد جمعیت ایران از این اختلالات رنج میبرند. ترکیبى از علائم زیر در این اختلال وجود دارد:تپش قلب، تنگى نفس، اسهال، بیاشتهایى، سستى، سرگیجه، تعریق، بیخوابى، تکرر ادرار، لرزش، فقدان آرامش، مرطوب بودن کف دست، احساس گرفتگى گلو، نگرانى نسبت به آینده، گوشبهزنگ بودن نسبت به محیط. در اضطراب فراگیر خطر واقعى وجود ندارد (گاتر و همکاران، 2018).
به نظر میرسد یکی از مؤلفههای مهم در اختلالات اضطرابی، کنترل عواطف بیماران است. عواطف، یکی از جنبههای رفتار انسان است که نقش مهمی در زندگی انسانها دارد. بدون عواطف، زندگی بشر تقریباً خستهکننده و بیمعنی میشود . انسان از طریق ، همین عواطف است که دنیا را پر از معنی و سرشار از احساسات در مییابد عواطف، بخشی اساسی از نظام پویای شخصیت آدمی است . ویژگیها و تغییرات عواطف، چگونگی برقراری ارتباط عاطفی و درک و تفسیر عواطف دیگران، نقش مهمی در رشد، سازمان شخصیت، تحول اخلاقی، روابط اجتماعی، شکلگیری هویت و مفهوم خود دارد (خالقی و همکاران، 1396). واتسون و تلگن (2002) عواطف را به دو بعد عاطفی پایه تقسیمبندی میکنند یکی عاطفه منفی است. بدین معنی که شخص تا چه میزان احساس ناخرسندی و ناخوشایندی میکند. عاطفه منفی یک بعد عمومی از یأس درونی و عدم اشتغال به کار لذتبخش است که به دنبال آن حالتهای خلقی اجتنابی از قبیل خشم ، غم، تنفر، حقارت ، احساس گناه ، ترس و عصبانیت پدید میآید. بعد عاطفی دوم، عاطفه مثبت است که حالتی از انرژی فعال، تمرکز زیاد و اشتغال به کار لذتبخش میباشد. عاطفه مثبت دربرگیرنده طیف گستردهای از حالتهای خلقی مثبت از جمله شادی، احساس توانمندی، شور و شوق، تمایل، علاقه و اعتمادبهنفس است.دریافتند که این دو عامل عاطفی ارتباط متفاوتی با افسردگی و اضطراب دارند. منظور از کنترل عواطف این است که فرد چگونه عواطف خود را در موقعیتهای گوناگون دهد و آن را ابراز و کنترل نماید (دوراک و همکاران، 2018). مهارت کنترل عواطف اثرات گوناگون در جنبههای مختلف زندگی فرد، تعاملات بین فردی، بهداشت روانی و سلامت فیزیکی و جسمی دارد (دانهام ، 2008).
سازه دیگری که در این مطالعه نقش متغیر وابسته را ایفا میکند، هیجان خواهی است. هیجان خواهی مؤلفه ارثی نیرومندی دارد که ابتدا آیزنک به آن اشاره کرد. زاکرمن هیجان خواهی را به این صورت توصیف میکند: میل به هیجانها و تجربیات متنوع، تازه، پیچیده و شدید و تمایل به مخاطرهجویی بدنی، اجتماعی، قانونی و مالی به خاطر چنین تجربهای (شفیر و شیپ ، 2018). طبق نظریه زاکرمن هیجان خواهی تحت عنوان نیاز به تجارب و احساسهای گوناگون، پیچیده، بدیع و بیسابقه و تمایل به خطر جویی تعریف شده است نکته مهمی که باید در اینجا متذکر شد آن است که یکی از عناصر اصلی هیجان خواهی تمایل یا اشتیاق به خطر جویی است، درحالیکه نتیجه رفتار کاوشی اشارت بر اینکه خطر جویی اغلب برانگیزنده ترس است و ترس با رفتار کاوشی ناهمساز یا غیرقابلتلفیق است (چانگ، کاکزورکین، مک لین و فوآ ، 2018). نتایج پژوهش بروهال و همکاران (2013) نشان داد اختلالات اضطرابی بهوسیلهی کاستی در تنظیم هیجان در موقعیتهای اضطراب زا مشخص میشود. بیماران دارای اختلال اضطراب اجتماعی، دارای فعالسازی مغزی افزایشیافته در طول ادراک و پیشبینی محرکهای هیجانی غیراختصاصی در مورد پردازش هیجانی عمومی هستند.
واقعیت درمانی یکی از انواع درمانهای اختلال اضطرابی است که در این رویکرد برگردانمانی مبتنی بر تئوری انتخاب میباشد به دنبال این است تا همراه با آموزش تئوری انتخاب، افراد را به مسئولیتپذیری دعوت نموده و به آنها کمک کند تا با پذیرش واقعیت و انتخابهای اخلاقی و مسئولانه، ارتباطات خود را بر اساس کنترل درونی کیفی ساخته و زندگی خود را بهسوی شادکامی و سعادت هدایت نمایند. بر اساس واقعیت درمانی واژه بیماری و آسیبشناسی مردود بوده و اساساً پذیرش بیماری را شیوهای جهت فرار از زیر بار مسئولیت انتخابها میدانیم. علائم و بیماریها در واقعیت درمانی، راهکارهای خلاق افراد بهمنظور ارضای نیازهایشان میباشد و ادامه این شیوهها هر چند آسیب و رنجهایی را در بر دارد اما قطعاً نشاندهنده تأثیر آنها در برآورده سازی نیاز میباشد (بهادری خسروشاهی و حبیبی کلیبر، 1395). در همین رابطه کاردوس، دیوید و دیوید (2017)، پژوهشی تحت عنوان اثربخشی واقعیت درمانی بر میزان اضطراب دانشجویان اوهایو در سال 2014 انجام دادند. نتایج نشان داد که اثر متقابل عوامل بین گروهی (آزمایش و کنترل) و درونگروهی (آزمون) در متغیر نمره کل اضطراب معنادار است. بدین معنی که واقعیت درمانی توانسته میزان اضطراب را کاهش دهد. قریشی و بهبودی (1396) پژوهشی تحت عنوان اثربخشی آموزش واقعیت درمانی گروهی بر تنظیم هیجان و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانش-آموزان دختر انجام دادند. نتایج نشان داد از آموزش واقعیت¬درمانی گروهی میتوان بهعنوان روشی مناسب و مؤثر در افزایش خودکارآمدی تحصیلی و تنظیم هیجان دانش¬آموزان در مداخلات درمانی و بالینی استفاده نمود. خالقی و همکاران (1396) نیز پژوهشی تحت عنوان اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر اضطراب اجتماعی، سوگیری تعبیر و روابط بین فردی نوجوانان انجام دادند. نتایج پژوهش نشان داد که نمرات اضطراب اجتماعی و سوگیری تعبیر و روابط بین فردی در گروه آزمون نسبت به شاهد، تغییر معنیداری داشت.
با توجه به آنچه درباره تأثیرات زیانبار اختلال اضطرابی برای زندگی شخصی افراد مبتلا، سیر و شیوع آن گفته شد نیاز بالایی به وجود درمانهای مؤثر احساس میشود. لذا بهطورکلی شیوع بالای این اختلال، هزینههای مستقیم و غیرمستقیم که بر بیماران، خانوادههای آنها و جامعه تحمیل میشود و خلأ اساسی پیرامون پژوهش در زمینه اثربخشی درمانهایی نظیر گروهدرمانی مبتنی بر رویکرد واقعیت درمانی، لزوم بیشتری را برای انجام پژوهشهایی ازایندست میطلبد. بنابراین پژوهش حاضر درصدد تعیین اثربخشی گروهدرمانی مبتنی بر رویکرد واقعیت درمانی بر کاهش کنترل عواطف و هیجان خواهی بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی است.
- چهارشنبه ۳۰ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۹:۳۸:۰۰
- منبع: صبح ملت نیوز