بزرگنمایی:

نگاهی از ابتدا تا به امروز پاس بزرگ تهران 


تحلیلی از ریشه دار ترین و یکی از افتخارات فوتبال ایران و آسیا 
خبر خوش برای اهالی فوتبال ؛ پاس برگشت !


خاطرات خوش اهالی فوتبال ایران و هواداران قدیمی این ورزش جذاب ، با تیم پاس گره خورده است تیم پر افتخار سال های دور فوتبال ایران که دوباره به دست پیشکسوت و دلسوز  فوتبال ایران ،  ناصر فریاد شیران  فردی که در سال های گذشته نیز مانع از انتقال تیم نفت تهران به استان اراک و انزلی شده بود و از مخالفان طرح انتقال سیاسی تیم های پایتخت به دیگر استان ها بود و البته یک بار در سال 92 اقدام به بازگشت تیم پاس انجام داد که این اتفاق رقم نخورد ، حالا در کنار نماد باشگاه پاس حسین فرکی و دیگر پیشکسوتان فوتبال پاس بزرگ تهران موفق به تشکیل دوباره این تیم شده است.
پاس در زمان تاسیس با نام شهربانی به فوتبال معرفی شد و فعالیت خودش را از سال 1332 با نماد ورزش پلیس آغاز کرد ، بعد از آن در تاریخ 17 تیرماه 1342 از شهربانی به پاس تغییر نام داد.
پاس در تمامی دوره های بالا ترین سطح  فوتبال ایران از نخستین دوره در سال 1349 تا فصل 86-85 جام خلیج فارس بجز یک دوره جام سراسری قدس در سال 1368 حضور داشت.
باشگاه پاس یکی از قدیمی‌ترین باشگاه‌های فوتبال در ایران بود، این باشگاه موفق به کسب 8 قهرمانی در بالاترین دسته لیگ فوتبال ایران و یک قهرمانی در جام باشگاه های آسیا و البته کسب سه عنوان قهرمانی در جام حذفی شده است.
پاس به همراه پرسپولیس ، استقلال ، سپاهان و ذوب آهن پر افتخار ترین باشگاه های تاریخ فوتبال ایران هستند
باشگاه شهربانی تهران در سال 1332 به دست عده‌ای از افسران شهربانی تهران و دانشجویان دانشکده افسری، به رهبری مهدی اسداللهی بنیانگذاری شد. این تیم که نخستین تمرین‌های خود را در زمین دانشکده افسری انجام داد و متشکل از دانشجویان این دانشکده بود، در همان سال 1332 به مقام نایب قهرمانی مسابقات قهرمانی نیرو های مسلح ایران دست یافت. در آن زمان مربی تیم شهربانی بهمن شهیدی بود.
در 17 تیر 1342، با تلاش سروان فریدون صادقی و جمعی دیگر از دوستداران ورزش در پلیس، باشگاه با نام پاس به ثبت رسید.
نخستین بازی رسمی پاس در سال 1343 برابر تیم فوتبال کوروش انجام شد. بازیکنان پاس در آن بازی فرامرز ظلی ، حسین حبیبی  ، محمد رنجبر  ، حشمت مهاجرانی ، رسولی، یزدانیان، محمد علی معیریان ، محمود یاوری ، همایون شاهرخی ،پینه ورزان و پرویز میرزا حسن بودند این بازی با نتیجه 1–1 پایان یافت و تک گل پاس –که نخستین گل رسمی تاریخ باشگاه پاس بود– را محمد علی معیریان به ثمر رساند.
در سال 1345 اساسنامه باشگاه پاس به تصویب هیئت مدیره‌اش رسید تا پس از سال‌ها فعالیت غیررسمی، به‌طور رسمی فعالیتش را ادامه دهد. پاس پس از شرکت در مسابقات رسمی و غیررسمی مختلف آماده حضور در جام منطقه ای شد، پاس در دو سال حضور در جام منطقه‌ای، دو مقام نایب قهرمانی به دست آورد. آن‌ها در سال 1349 پس از تاج و در سال 1350 پس از پرسپولیس به مقام نایب قهرمانی رسیدند.
جام تخت جمشید در سال 1352 تأسیس شد. این جام تا آن زمان معتبرترین جام فوتبال ایران بود، پاس در تمامی ادوار این جام شرکت کرد و توانست در 2 دوره آن به قهرمانی برسد. پس از این 2 قهرمانی ، پاس همراه با پرسپولیس پرافتخار ترین باشگاه لیگ فوتبال ایران بود
در دوران جام تخت جمشید، حسن حبیبی مربی و همایون شاهرخی کاپیتان بودند. حبیب شریفی، اسماعیل نوربخش، محسن هوشنگی، مائیس میناسیان، مجید حلوایی، حسین کازرانی، ایرج دانایی‌فرد، مهدی دینورزاده، محمد صادقی، رضا قفلساز، مهدی مناجاتی، محسن یزدخواستی و حسین فرکی نیز بازیکنان کلیدی پاس در این سال‌ها بودند.
جام تخت جمشید 1357، با انقلاب هم‌زمان شد و نیمه‌کاره ماند. پاس تا هفته دوازدهم این بازی‌ها، در رتبه چهارم قرار داشت و حسین فرکی، مهاجم پاس نیز آقای‌گل مسابقات تا این هفته بود.
پاس در سال 1371 یعنی فصل 93–1992 قهرمان جام باشگاه‌های آسیا شد. این تیم در دور مقدماتی العربی قطر را از پیش رو برداشت. در دور گروهی با الوصل امارات و وهیب پاکستان همگروه شد و با یک تساوی و یک باخت و صرفاً به دلیل تفاضل گل بهتر به عنوان تیم دوم گروه راهی نیمه نهایی شد. در نیمه نهایی در بحرین، ابتدا یومیوری ژاپن را در وقت‌های اضافه از پیش رو برداشت و سپس در روز دوم بهمن ماه 1371، یک بر صفر و با گل محسن گروسی از سد الشباب عربستان گذشت و قهرمان آسیا شد. فیروز کریمی در سی و شش سالگی سرمربی گری این تیم را برعهده داشت. ده روز پس از این بازی یعنی 12 بهمن 1371، پاس در فینال لیگ آزادگان 1371 برابر پرسپولیس به میدان رفت و در نیمه اول با گل علی‌اصغر مدیرروستا پیش افتاد، اما اخراج اکبر یوسفی کار را برای این تیم دشوار کرد. کریم باوی در نیمه دوم دروازه این تیم را گشود و در پایان، کار به ضربات پنالتی کشید و در این ضربه‌ها بهزاد غلامپور درخشان ظاهر شد و ضربه بهزاد داداش‌زاده را مهار کرد و پاس را به قهرمانی رساند.
پاس در آخرین سال حیات خود روزگار خوبی را سپری نکرد. پس از جدایی مصطفی دنیزلی، مجید جلالی که یک بار پاس را در فصل 83–82 به قهرمانی لیگ برتر رسانده بود، به عنوان مربی برگزیده شد. تا هفته چهاردهم، پاس با 4 برد، 4 مساوی و 6 باخت در میان 16 تیم در جایگاه یازدهم قرار داشت. با وجود برد 1–0 برابر استقلال اهواز در هفته چهاردهم، جلالی دقایقی پس از بازی برکنار شد و همایون شاهرخی جایگزین وی شد. این در حالی بود که غیاثی، مدیرعامل باشگاه پس از تغییر مربی اعلام کرد که جلالی هفته پیش برکنار شده بود
پاس با شاهرخی تا پایان فصل 3 برد، 9 تساوی و 4 باخت دیگر به دست آورد و دهم شد. آخرین بازی پاس برابر استقلال بود که با نتیجه 1–1 پایان یافت. مصطفی چترآبگون آخرین گلزن تاریخ پاس تهران بود.
پس از پایان فصل 86–85 باشگاه پاس تهران به شهر همدان منتقل شد. در ابتدا خبرهایی درباره غیرقانونی بودن این انتقال منتشر شد، سپس اعلام شد باشگاه بدون دریافت پول به شهدای همدان هدیه داده شده‌است. ابتدا قرار بود باشگاه با نام شهدای الوند همدان به همدان منتقل شود، اما پاس همدان (مخفف پیروزی، استقامت، سرافرازی) نام گرفت. بر اساس تفاهم‌نامه‌ای میان نیروی انتظامی و باشگاه پاس همدان، باشگاه پاس همدان می‌تواند همچنان از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده کند. انتقال پاس به همدان، زمینه‌ساز انتقال صباباتری به قم و پیکان به قزوین شد، اما سرانجام هیچکس از دلیل این انتقال با خبر نشد .


فروپاشی پاس تهران و ایجاد پاس همدان که نخستین تجربه طرح انتقال باشگاه‌های تهرانی به شهرهای دیگر بود، یک جنجال در رسانه‌های ایران به وجود آورد و مخالفان بسیاری داشت. کاظم اولیایی،مدیرعامل باشگاه پاس همدان، حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی، بهروز مرادی،استاندار همدان از موافقان اصلی این انتقال بودند که همگی آنان در این انتقال نقش داشتند
عادل فردوسی‌پور در مقاله‌ای درباره فوتبال ایران در مجله ورلدساکر نوشت: سران باشگاه پاس تهران با اعلام انتقال باشگاه به شهر همدان که هیچ تیم دسته برتری را در اختیار ندارد، فوتبال کشور را حیرت‌زده کردند.


در سال 1392 تلاش هایی برای بازگشت این تیم توسط عده ای از پیشکسوتان رخ داد، ولی با وجود موانع بسیار این اتفاق رخ نداد ، اما حالا و در سال 1402 زمزمه های بازگشت این تیم به گوش میرسد ، بازگشتی که در رأس آن ناصر فریاد شیران قرار دارد که با کمک نماد و اسطوره باشگاه پاس حسین فرکی و البته حمایت های دلسوزانه آقایانی همچون تاج ،نبی،کشوری، قنبر زاده و البته آقای جوادی مدیرکل ورزش جوانان استان تهران و حمایت رسانه های ورزشی که توانستند با پیگیری های خود موانع بیشماری که وجود داشته است را پشت سر گذاشته و  موفق به احیاء این تیم ریشه دار و پر افتخار به فوتبال ایران شود
و حالا بعد از چندین سال دوری این باشگاه بزرگ از فوتبال کشور، این فصل در لیگ دسته دوم شروع به فعالیت خواهد کرد 
ناصر فریاد شیران با کمک علاقه مندان به این تیم و با پیگیری های شبانه روزی خود توانست باشگاه پاس بزرگ تهران را دوباره برپا کند و در کنار پیشکسوتانی همچون حسین فرکی استارت این تیم را با حضور بازیکنان و مربی های قدیمی خود در ورزشگاه هما تهران بزند 
در این مراسم از لباس و لوگوی جدید این تیم نیز رونمایی شد، قرار است تیم پاس بزرگ تهران فعالیت خود را از لیگ دسته دوم کشور آغاز کند.


پیمان چینی ساز