بزرگنمایی:

2.2 میلیون نفر محروم از مزایای قانون کار؛ اشتغال ناقص بهانه کارفرمایان برای سرپیچی از قانون
   
مطابق آمارهای مرکز آمارحدود 2میلیون و 242 هزار و 475 نفر درسال 1401 اشتغال ناقص داشته اند. آمار نشان می دهد که 9.5 درصد جمعیت شاغل 15ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص بوده اند.

مطابق تعریف های آمار، افراد دارای «اشتغال ناقص» شامل تمام شاغلانی است که به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و به هر دلیل دیگری، کمتر از 44ساعت در هفته کار می‌کنند و خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته هستند؛ به عبارتی این افراد به دلایل مختلف مجبور هستند کمتر از استاندار در هفته کار کنند. نوع فعالیت این افراد تحت عنوان اشتغال ناقص شناخته می‌شوند.
به طور خلاصه می‌توان گفت که اشتغال ناقص تحت تاثیر سطح تولید، مناسبات سرمایه‌داری و نیروی کار فصلی است. شرایط اقتصادی و تحریم‌های آمریکا باعث شده برخی از بنگاه‌های اقتصادی تعطیل و تعدادی نیز تولید خود را کاهش دهند و این امر موجب کاهش ساعت کار و اشتغال ناقص شده است.

مناسبات سرمایه‌داری کشورها یکی از مهمترین دلایل اشتغال ناقص است که در سال‌های اخیر این روال در کشور ما نیز پیش گرفته شده است.علی رغم اینکه در ماده 51قانون کار صراحتاً‌بیان شده است که  مجموع ساعات کار مشمول این قانون در هر هفته نباید از 44ساعت تجاوز کند، اما برخی از کارفرماها برای اینکه به تعهدات خود عمل نکند از نیروی کار نیمه وقت استفاده می‌کند. این کارفرماها برای پرداخت نکردن حقوق و مزایا و تعدیل نیروی کار خود از نیروهایی کار موقت و ساعت محدود استفاده می‌کنند.


در شرایطی که درآمد افراد شاغل تمام وقت کفاف زندگی آنها را نمی‌دهد و برای کسب درآمد بیشتر به شغل‌های دوم و سوم رو می‌آورند در مقابل برخی حاضر می‌شوند با دستمزد و ساعت کار کمتر و بدون مزایا به صورت نیمه وقت کار کنند و در برخی موارد در آمارگیری‌ها به عنوان شاغل محسوب می‌شوند.
کار فصلی همچون کشاورزی و بنایی هم از شاخص‌های موثر در اشتغال ناقص است. به این شکل که نیروی کار در حوزه کشاورزی بسته به فصل کشت و زرع کار می‌کنند و پس از اتمام این دوره بیکار می‌شوند.

مطابق آخرین آمار مرکز آمار ایران از نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار در سال 1401, سهم اشتغال ناقص نشان می دهد که 9.5 درصد جمعیت شاغل 15ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص بوده اند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است. سهم اشتغال ناقص در سال 1401 نسبت به سال قبل 0.7 درصد کاهش پیدا کرده است.
تعداد شاغلان ناقص در کشور حدود 2میلیون و 242 هزار و 475 نفر درسال 1401 بوده است که این سهم در سال 1400 حدود 2میلیون و 380هزار و 13 نفر درسال 1400بوده است. یعنی سهم اشتغال ناقص نسبت به سال 1400کاهش یافته است.