اباذر آذربون | کارشناس ارشد حقوقی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد
بزرگنمایی:
برای آغاز فعالیت یک شخصیت حقوقی، ثبت شرکت در منطقه آزاد ضروری است یا خیر؟ اگر شرکتی در سرزمین اصلی ثبت شده و مشغول به فعالیت است و بر اساس سیاست‌های اقتصادی خود، بخواهد بخشی از فعالیت را به محدوده یکی از مناطق آزاد منتقل کند چه کارهایی باید انجام دهد؟ این موضوع زمانی مهمتر می شود که می خواهد از مالیات به نرخ صفر به مدت دو دهه استفاده کند.
ملاک و چارچوب حقوقی این موضوع یکی ضوابط ثبت شرکت ها و مالکیت های صنعتی و معنوی در مناطق آزاد و دیگری قوانین و مقررات مالیاتی حاکم بر شرکت ها است.
از تلفیق این قوانین و مقررات می توان پی برد که شرکت فعال در مناطق آزاد از معافیت مالیاتی برخوردار است یا فعالیتی که در مناطق آزاد صورت می پذیرد؟
به عبارت دیگر شرکتی که سال‌های سال در سرزمین اصلی فعالیت داشته مالیات خود را پرداخته و نشان تجاری خودرا همگانی کرده حالا اگر بخشی از فعالیت را بخواهد در منطقه آزاد انجام بدهد چه تکلیفی دارد ؟ آیا بایدشرکت جدیدی در منطقه آزاد ثبت کند و در خصوص آن بخش از فعالیت خود در منطقه ازاد با برندخود خداحافظی کند ؟ یا اینکه بدون ثبت شرکت جدید نیز می تواند با همان برند در منطقه ازاد فعالیت کند و معافیت مالیاتی هم داشته باشد؟
ملاک معافیت مالیاتی چیست؟ ثبت در منطقه ازاد یا فعالیت در منطقه آزاد؟
برای پاسخ به این پرسش ها باید به چند نکته توجه داشت از جمله آنکه قانون چگونگی اداره مناطق آزاد در ماده 13 ، اشتغال به فعالیت در منطقه آزاد را مشمول معافیت مالیاتی دانسته نه ثبت شرکت در منطقه ازاد را و دیگر اینکه امکان ثبت شعبه یا نمایندگی برای یک شرکت با توجه به بند های 7 و 8 ماده 1 ضوابط ثبت شرکت ها در مناطق آزاد ( مصوب 1374 ) وجود دارد.
ملاک در برخورداری از مزیت مالیات به نرخ صفر، ارائه اظهار نامه مالیاتی توسط شرکت فعال در منطقه آزاد است نه توسط شرکت ثبت شده در منطقه آزاد همچنین ملاک بهره مندی از مالیات به نرخ صفر، داشتن مجوز فعالیت از سازمان منطقه آزاد مربوطه از تاریخ بهره برداری مندرج در مجوز است.
بخشنامه شماره 37756 / 9246 شورای عالی مالیاتی در سال 1376 نیز به این موضوع اشاره کرده است که معافیت مالیاتی فارغ از محل اقامتگاه قانونی اشخاص ، تنها ناظر به آن قسمت از فعالیت اقتصادی انتفاعی مودیان است که با رعایت مقررات در محدوده منطقه آزاد صورت پذیرد .
با توجه به متن ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد مصوب 1372 و نظریه شورای عالی مالیاتی در سال 1376 و همچنین آخرین تغییر معافیت مالیاتی مناطق آزاد به مالیات به نرخ صفر ضمن ماده 31 قانون رفع موانع تولید در سال 1394 و نبود تصریح به لزوم ثبت شرکت در منطقه آزاد برای بهره مندی از معافیت مالیاتی و همچنین تصریح به تفکیک فعالیت در منطقه آزاد و سرزمین اصلی در نظریه شورای عالی مالیاتی، می توان نتیجه گرفت که بدون ثبت شرکت جدید، شعبه و یا نمایندگی و فقط با مجوز سازمان منطقه آزاد در محدوده منطقه آزاد ، فعالیت کرد و فعالیت های انجام شده در منطقه آزاد با نرخ صفر مشمول مالیات خواهد بود کما اینکه در ضوابط ثبت شرکت ها در مناطق آزاد نیز ، شرایط ثبت شرکت تبیین شده اما تکلیفی مبنی بر لزوم ثبت شرکت جدید یا شعبه جهت فعالیت مطرح نشده است .
رضا لباف