آخرین مطالب

حافظ و رندان تشنه لب

حافظ و رندان تشنه لب فرهنگی - شعر وادبیات - هنر و رویدادها

حافظ و رندان تشنه لب

  بزرگنمایی:
زان یار دلنوازم شکری ست با شکایت گر نکته دان عشقی بشنو تو این حکایت . رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت. در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت.

حافظ و رندان تشنه لب 


✍مهری کیانوش راد 


زان یار دلنوازم شکری ست با شکایت 
گر نکته دان عشقی بشنو تو این حکایت .
رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس 
گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت. 
در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا
سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت. 
وقتی چند سالی در کتاب ذهن و زبان حافظ آقای خرمشاهی خواندم،  که یکی از خطبا در مجلس روضه خوانی امام حسین(ع) چند بیت بالا را استفاده کرده است ، با دقت بیشتری این غزل را چند باره خوانی کردم ، هر چه بیشتر خواندم ، روشن تر ،شیواتر از قبل تداعی کننده ی روز عاشورا بود، به گونه ای که انگار به تابلویی نگاه می کنم ، که نقاشی ماهر با کمک کلمه بر صفحه ی سفید کاغذ آن چنان صحنه ای ترسیم کرده است ، که با همه ی وجود ، تاریکی ، سنگینی ، وحشت و سرخی عشق را ، که همه ی تابلو خون رنگ کرده بود ، می دیدم و فواره ی رنج را که از دل حافظ به آسمان رسیده بود.
باورم شد ، این حکایت که حافظ با شکری آمیخته به شکایت گوینده ی آن است ، جز حکایت حسین ذبیح عشق نیست و چرا حکایت حسین نباشد؟ 
حافظ کسی را یارای شنیدن این حکایت می داند ، که نه آشنای عشق ، که نکته دان عشق باشد، آن کس که با زیر و بم عشق آشناست .
حافظ می داند ، که : 
راهیست راه عشق که هیچش کناره نیست 
آن جا جز آن که جان بسپارند ، چاره نیست.
چرا باور نکنم که حافظ شرح روز ذبح عشق را می دهد ، آن روزی که رند عالم سوز او (انسان کامل حافظ) بدون توجه به‌ مصلحت بینی رایج زمانه ، ظاهرش را در ملامت و باطنش را در سلامت می دارد.
مهم نیست حافظ را شیعه بدانیم یا سنی ، آن چه اهمیت دارد ، کلام اوست که پیش روی ماست.
رنج نامه ی عشق ، رنج نامه‌ی رندانی که در قمار عشق ، همه ی هستی خود را باخته و زنده به معشوق شدند.
آیا حافظ نمی تواند رنج نامه ی عشق بنویسد ؟ 
مگر چند عاشق پاکباخته چون حسین داریم که با همه ی عزیزان خود ، در مسلخ عشق حاضر شود؟
مگر چند عاشق داریم که در یک نیم روز ، همه ی تعلقات خود را به پای خدای عشق قربانی کند؟
ابراهیم فرزندش را به مسلخ عشق می برد و زنده بر می گرداند ...
و حسین خون فرزندش را به آسمان می پاشد،  فرزند جوان دیگرش که یادآور جدش رسول خداست ، به شهادت می رسد و فرزند دیگرش به اسارت می رود و دخترانش ، خواهران  و همه ی خانواده ی او.
مگر این حسین نبود که در روز عاشورا شبث ربعی و حجاربن ابجر  و قیس بن اشعث را صدا کرد و گفت : 
مگر شما مرا به کوفه دعوت نکردید ، 
در هیاهوی آنها صدای حسین گم می شود. 
در سیاهی حکومت زر و زور و تزویر است که راه مقصود گم می شود و انسان از هویت انسانی خویش دور و به موجودی ناشناخته ، حتی برای خودش تبدیل می شود.
در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود 
از گوشه ای برون آی ای کوکب هدایت .
از هر طرف که رفتم جز وحشتم نیفزود 
زنهار از این بیابان  وین راه بی نهایت. 
این راه را نهایت صورت کجا توان بست
کش صدهزار منزل بیشست در بدایت .
در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا
سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت.

در بیان تحیر خود ،به هر سو می رود ، اما جز بر وحشتش افزوده نمی شود ، در آن بیابان مخوف سرهای مقدسی را بریده می بیند که هیچ جرم و جنایتی نداشتند ،  جز این که به درخواست عده ای پاسخ مثبت داده بودند ، تا یاور آنان باشندو از زیر بار ذلت دشمنان خدا ، نجاتشان دهند‌ .

این سرهای مقدس از آن کسانی است ، که تا پای جان بر پیمان خویش ماندند، مگر روز عاشورا برای بریدن سرهای مقدس شهدا ، لشکریان عمر سعد ، مسابقه نگذاشتند، تا به تقرب حکومتی و جایزه برسند؟

حافظ در بیابان پر وحشت که سیاهی هجران آن را پوشانده است ، دست به دعا برمی دارد و مجازات قاتلان آن سرهای مقدس را طلب می کند ، با همه ی وجود کوکب هدایتی را می طلبد که راه او را روشن کند ، از خدا تقاضای رحمت و لطف می کند ، تا در پناه آن از رنج درون که می جوشد ، به راحتی و آسایش برسد.

در این غزل حافظ سه خواسته مطرح می کند : 
1- مجازات کسانی که رندان تشنه لب را سر می بُرند .
2 - چراغ هدایتی که در آن ظلمات وحشت ، روشنگر راه باشد.
3- عنایت یا رحمت واسعه ی پروردگار ، که جبران کننده ی همه ی سختی ها باشد.
در آن دوران پر وحشت و ظلم،  این سه دعا ، بهترین خواسته ی ملتی است ، که  زیر یوغ ستم خلفای به ظاهر مسلمان ، سخت ترین شکنجه ها را تحمل می  کنند.
ای آفتاب خوبان ، می جوشد اندرونم
یک ساعتم بگنجان  در سایه ی عنایت .
این راه را نهایت صورت کجا توان بست 
کش صد هزار منزل بیش است در بدایت .
عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ 
قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت.
بیت آخر، مُهر تایید صبغه دین دار ی حافظ در این غزل است .

ر.ک به : حافظ هاتف میخانه عشق ، ص 241 به بعد ، از همین نویسنده .


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

پاکستان: هیچ نظامی یا غیرنظامی ایرانی هدف قرار نگرفتند

رئیس‌جمهور در دیدار اقشار و منتخبین شهرستان فیروزکوه: دولت به دنبال اولویت‌بندی کمبودها و مشکلات و سپس حل آن‌هاست

پیام مهدی طارمی برای مردم فلسطین

امیرعبداللهیان: هیچ تعارفی با طرف‌های تروریستی در پاکستان و عراق نداریم

اقدام دولت برای حمایت از مستمری‌بگیران

بهره‌مندی هنرستانیها از یک ماه کسری خدمت «سربازی»

یارانه یک میلیونی برای کودکان دارای اختلال رشد 5 دهک اول/ارزیابی 3 ماهه وضعیت رشد کودکان

وزیر دفاع : روسیه باید موضوع تمامیت ارضی ایران را رعایت کند

پالایشگاه‌های چینی برای خرید نفت ارزان راه افتادند

بازار سرمایه و کنترل تورم و نقدینگی و رشد تولید به قلم دکتر جواد درواری

تدوین تله فیلم *خط قرمز*به تهیه کنندگی عباس جاهد در استان اردبیل به پایان رسید

توافق نهایی با هند برای توسعه بندر چابهار

گزارش شرکت مالک نفت‌کش توقیف‌شده آمریکایی از وضع سلامتی گروه کارکنان آن در ایران

در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با وزیر خارجه هند امیرعبداللهیان اعلام کرد: هشدار ایران به آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی

از سرگیری مرمت پل‌بند تاریخی لشکر شوشتر

امیرعبداللهیان: محاسبه رژیم اسراییل در مورد حماس غلط بود/ به نیروهای مقاومت دستور نمی‌دهیم

مرگ دانشمند ایرانی در یک حادثه

ثبت بالاترین مقدار تولید نفت ایران پس از تحریم‌ها

حذف یارانه تعدادی از یارانه بگیران در دی ماه/ ماجرا چیست؟

تراکتور به دور از حواشی به سمت موفقیت

مصرف سرانه نان در کشور سالی 170 کیلوگرم؛ نان ناسالم چه بلایی سر بدن می‌آورد؟

ویتامین‌ها از طریق مکمل‌ها تأمین نمی‌شوند

ابطال شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان از سوی دیوان عدالت اداری

ارتش آمریکا: 16 نقطه یمن را هدف قرار دادیم

آیا شما یک آدم سمّی هستید

واکاوی یک تراژدی / نابغه ای در لجنزار

آغاز جلسه دادگاه لاهه برای پرونده نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه

ارتش یک نفتکش آمریکایی را در دریای عمان توقیف کرد

همدان پایتخت گردشگری آسیا شد

مدیرعامل مرکز مبادله طلا و ارز خبر داد تخصیص اسکناس کشور مبدأ به مسافران تا عید نوروز

طرح آمریکا برای منطقه «بعد از جنگ غزه» با همکاری عربستان

فرصت 2 ماهه بانک مرکزی برای کاهش رشد پایه پولی و نقدینگی

اولین نشست کمیته فلسطین APA رئیس پارلمان کشورهای عربی: ساکنان در برابر جنایات رژیم صهیونیستی شریک جرم هستند

استارت پروژه «نبیل باهویی ٢» با حضور برانکو

وزیر کشور: انفجار تروریستی در کرمان خارج از رینگ حفاظتی مراسم بود

ادغام تعرفه رای دو انتخابات 1402

211 شیء تاریخی ایران در چین

طرح جامع مدیریت دریاچه نمک به تصویب رسید مخبر: دولت با جدیت به دنبال حل مشکلات حمل و نقل عمومی است

رهبر انقلاب در دیدار هزاران نفر از مردم قم: دشمن سیاست «بیرون کشاندن مردم ایران از صحنه» را پیگیری می‌کند

تعلیق از خدمت 4 کارمند شهرداری دزفول

آخرین وضعیت ثبت‌نام در کاروان‌های حج

استفاده از معلم آقا در دبیرستان‌های دخترانه؛ نیازمند مجوز/ تعیین تکلیف مدیران زن مدارس پسرانه

ماجرای ارسال پیامک برای متقاضیان شیرخشک

دبیر هیات بادبانی استان هرمزگان: گسترش گردشگری ورزش‌های دریایی در هرمزگان یک ضرورت است

آغاز دور جدید گرانفروشی بلیت هواپیما؛ بلیت هواپیما به نرخ مصوب نیست

قوه قضاییه: حکم بخش دوم پرونده هواپیمای اوکراینی صادر شد/ متهم ردیف اول بازداشت است

کشف شیشه و هیروئین از یک خودروی سواری در هندیجان

بارورسازی ابر‌ها برای کشوری وسیع همچون ایران اجرایی و عملی نیست

کنعانی: مسئله دریای سرخ معلول است؛ علت نیست/ تدوین سند همکاری با روسیه در گام‌های نهایی است

اختلاف نظر درباره بدهی 100 میلیارد دلاری