بزرگنمایی:

ماهواره‌ها بهترین روش برای پایش دائمی محیط‌های آبی

از آنجایی که انواع آبزیان از پلانکتون‌ها تا نهنگ‌ها برای زیست ما مهم هستند؛ از این رو پایش دائمی محیط‌های آبی بسیار ضروری است که در این راستا استفاده از ماهواره‌ها و سنجش از راه دور از بهترین روش‌ها در این زمینه به شمار می‌رود.

به گزارش ایسنا، دکتر غلامرضا محمدپور از اعضای هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در وبینار ذرات معلق و آلودگی میکروپلاستیک‌ها در محیط‌های دریایی که به مناسبت روز جهانی اقیانوس به صورت مجازی در محل پژوهشگاه برگزار شد، گفت: وجود آبزیان و پلانکتون‌ها و فیتوپلانکتون‌ها برای زیست ما بسیار ضروری است، به گونه‌ای که پایش فیتوپلانکتون‌ها، آبزیان و گونه‌های زیستی در خلیج فارس و دریای عمان موجب مدیریت بهتر خواهد شد.

وی افزود: نمونه آن برخورد نهنگ‌ها به موتور کشتی‌ها و شناورها و مردن آنها و وارد شدن جسد آنها به سواحل است و از آنجایی که نهنگ‌ها نقش مهمی در پایداری محیط زیست ما دارند، پایش گونه‌های زیستی دریایی می‌تواند از بروز چنین رخدادهایی در محیط آبی جلوگیری کند.

محمدپور با اشاره به نقش پلانکتون‌ها و فیتوپلانکتون‌ها در زنجیره زیستی محیط‌های آبی، خاطر نشان کرد: هر جایی که پلانکتون‌ها حضور دارند، ماهیان بزرگتر و نهنگ‌ها و سایر آبزیان را به سوی خود می‌کشند و به منظور حفظ و حفاظت از محیط‌های آبی بررسی ذرات معلق بسیار حیاتی است.

این محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی به بیان روش‌های رصد و پایش ذرات معلق پرداخت و گفت: یکی از این روش‌ها، روش سنجش از راه دور است که می‌توان با هزینه‌های کم و یا بدون هزینه به طور دائمی ذرات معلق و وضعیت آبزیان منطقه‌ای را پایش کرد.

وی به اجرای پروژه‌های جهانی در این زمینه اشاره کرد و یادآور شد: پروژه‌های بسیار در سطح دنیا اجرایی می‌شود که متاسفانه ایران در هیچ کدام از این طرح‌ها سهمی ندارد.

محمدپور نمونه این پروژه‌ها را طرح ارزیابی "هواریزها" به منظور پایش شرایط آب و هوایی ساحلی و فیتوپلانکتون‌ها ذکر کرد و ادامه داد: 30 درصد از بارش‌های کل کره زمین به دلیل وجود فیتوپلانکتون‌ها است؛ چرا که وقتی این موجودات در سطح آب شناور هستند در صورت مواج شدن دریا، وارد جریان‌های هوا می‌شوند و از آنجایی که این جانداران، آب‌دوست و نم‌دوست هستند، به صورت ذره‌ هسته‌ای چگالش ابر عمل می‌کنند.

به گفته وی در حال حاضر در این زمینه پروژه مشترکی میان "اِسا" (سازمان فضایی اروپا) و "ژاکسا" (آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن) در حال اجرا است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی، با تاکید بر اینکه بر این اساس پایش فیتوپلانکتون‌ها، زئوپلانکتون‌ها، باکتری‌ها و مواد مغذی برای ما بسیار مهم است، اظهار کرد: بر اساس اطلاعاتی که در این پایش‌ها به دست می‌آید، می‌توان آگاهی‌های لازم را به شناورها برای عدم تردد به مناطقی که با کمبود مواد مغذی مواجه هستند، ارائه داد و در این زمینه ماهواره‌ها بهترین روش برای پایش محیط‌های آبی هستند.

محمدپور اضافه کرد: امروزه تعریف سواد تغییر یافته است و امروزه استفاده و بهره‌گیری از دانش روز سواد محسوب می‌شود و با استفاده از دانش است که می‌توان با هزینه‌های کم، دریا را پایش کرد.