بزرگنمایی:
بلا تکلیفی در مالکیت فولاد اکسین (در راستای بازگشت تملک اکسین به فولادخوزستان)
پایگاه خبری صبح ملت نیوز- شرکت فولاد خوزستان در سال 80 با هدف تکمیل زنجیره تولید و رفع نیاز کشور در تولید ورق های عریض فولاد با آلیاژ های خاص اقدام به تاسیس و راه اندازی شرکت فولاد اکسین خوزستان در فاصله 100 متری خود نمود.
با همت متخصصان فولاد خوزستان، این شرکت در سال 88 با ظرفیت اسمی 1.050.000 تن به عنوان تنها تولیدکننده ورق های عریض فولادی درخاورمیانه و شمال آفریقا به بهره برداری رسید.
متاسفانه در پی خصوصی سازی غیرکارشناسی با عدم تعیین تکلیف ضمانت نامه 250 میلیون یورویی بانک صادرات ) بدهی فولاداکسین به فولاد خوزستان در زمان راه اندازی و ترهین خط تولید اکسین جهت تضمین بانکی ( فولاد اکسین از فولاد خوزستان جدا شده و مالکیت آن به وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی واگذار شد. الزم به ذکر است فولاد خوزستان به جهت همکاری و حمایت از صنایع استانی به رغم انفصال سازمانی بوجود آمده هیچ کدام از زیرساخت های خود را از فولاد اکسین سلب ننموده است.
از زیرساخت های مذکور می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
1 -تصفیه خانه و سیستم آب )RO )و فاضالب صنعتی.
2 -کلیه جاده های دسترسی ترانزیتی و پرسنلی.
3 -خدمات فنی و مهندسی.
4 -تامین اکسیژن مورد نیاز خط تولید.
5 -خطوط انتقال انرژی
6 -نیروی انسانی )عمدتاً وابستگی شدید با فولادخوزستان دارند
7 -پست برق 400( در حال احداث)
نتیجه انفصال و جدایی فولاداکسین از فولادخوزستان :
مدیریت صنعت فولاد یک امر تخصصی بوده و نیازمند دانش و تجربه حرفه ای است. رویکرد بنگاه داری در این صنعت درتمام جهان محکوم به شکست است. روند فعالیت فولاد اکسین خوزستان پس از واگذاری به وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی تا آنجا پیش رفت که در پایان سال 97 فوالد اکسین خوزستان با مشکالت ذیل مواجه شد:
- بیش از 11300 میلیارد ریال بدهی تناژی
- بیش از 5000 میلیارد ریال بدهی ریالی
- بیش از 1500 میلیارد ریال بدهی مالیاتی
- زیان سنواتی
- 1300 میلیارد ریال مطالبات مشکوک الوصول
- فاقد مواد اولیه مالکیتی )تولیدات بصورت کارمزدی و مواد اولیه دیگران صورت می گرفت
- فاقد قطعات استراتژیک مورد نیاز خط تولید - فاقد محصول قابل فروش
- فاقد دستورالعمل و آیین نامه
- نابسامانی در تشکیالت سازمانی
- احتمال بروز بحران کارگری
- فاقد کارت بازرگانی
- عدم امکان دریافت دسته چک بانکی
- عدم امکان دریافت ضمانت نامه
- بدهی های بیمه ای
- بی اعتباری نزد مشتریان و تامین کنندگان
در نهایت بهمن ماه 97 طی دستور وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی از فولادخوزستان درخواست شد، مدیریت فئلاداکسین را با هدف جلوگیری از ورشکستگی و بروز بحران کارگری و امنیتی برعهده بگیرد.
عملکرد فولاد خوزستان طی دوران تصدی :
فولاد اکسین بحران زده درتاریخ 27 / 11 / 97 با انتصاب امین ابراهیمی ) قائم مقام ارشد مدیر عامل و عضو هیات مدیره فولادخوزستان در همان زمان ( به سمت مدیر عامل فولاد اکسین با حفظ سمت های قبل ، صرفاً جهت مدیریت و بهبود شرایط به فولاد خوزستان واگذار گردید. تنها با نگاهی به عملکرد 100 روزه فولاد خوزستان در اداره فولاد اکسین می توان به تاثیر و اهمیت انتقال مدیریت و مالکیت این شرکت به فولاد خوزستان پی برد.
بخشی ازنتایج عملکرد طی 100 روز ابتدای فعالیت را به شرح ذیل به استحضار می رساند :
- افزایش میزان تولید از 30 هزار تن به 74 هزار تن در ماه ) 5 / 2 برابر (!
- افزایش 10 برابری خرید قطعات استراتژیک خط تولید
- تولید ورق های مخصوص محیط ترش شرکت نفت برای اولین بار در ایران
- 5 / 9 برابر افزایش تولید محصولات آلیاژی خاص نسبت به کل سال 97
- جایگزینی فروش مستقیم بجای فروش کارمزدی پس از 2 سال
عملکرد یک ساله پایان سال 98 :
عملکرد فولاد خوزستان در انتهای سال 98 پس از تنها یکسال از تصدی مدیریت در حالی که شرکت طی 3 سال پیاپی زیان مالی را در حساب های خود شناسایی و ثبت کرده بود، منتج به کسب 513 میلیارد تومان سود خالص گردید و این یعنی :
- 100 برابر شدن سود خالص فولاد اکسین نسبت به بهترین سال های سنوات گذشته!
- سود خالص هفتگی 10 میلیارد تومان اکسین در سال 98
- متوسط سود ماهیانه 43 میلیارد تومان )پس از تسویه 135 میلیارد تومان زیان انباشته سنواتی
- خرید بیش از 600 میلیارد تومان تجهیزات استراتژیک
- بومی سازی تولید ورق های API و تامین ورق های پروژه استراتژیک کوره
- ثبت رکورد تولید ورق های فولادی
عملکرد دو ساله پایان سال 99 :
- ثبت یک معجزه در سودآوری : 1823 میلیارد تومان سود خالص در سال 99 ( ! 5 / 3برابر افزایش نسبت به سال 98 )
- تسویه بیش از 1000 میلیارد تومان بدهی تناژی
- بیش از 24 برابر افزایش تامین قطعات استراتژیک خارجی نسبت به سال 97 ) به ارزش 3 / 11 میلیون یورو (
- بیش از 10 برابر افزایش تامین قطعات استراتژیک از بازار داخلی
- تدوین بیش از 80 دستورالعمل سازمانی در جهت استانداردسازی فرآیند های شرکت
- ثبت بالاترین رکورد تولید سالیانه شرکت ( 759.000 تن که حدود 75 % آن ورق های نفتی و آلیاژی است)
- بومی سازی دانش فنی تولید ورق های استراتژیک API 5L X70 PSL2 مناسب جهت تولید لوله های 56 اینچ ازجمله نقاط آسیب پذیر صنعت نفت کشور.
- اخذ کلیه مجوزات مورد نیاز طرح توسعه پروژه فولادسازی با اشتغال زایی مستقیم 1000 و غیر مستقیم 20.000نفر و 3000 نفر اشتغال زایی پروژه + 15 % پیشرفت اجرایی
متاسفانه به رغم کارنامه درخشان ، پیگیری های مکرر و امضای تفاهم نامه توسط وزیر وقت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی درخصوص انتقال مالکیت سهام آن وزارت خانه در شرکت فولاد اکسین به فولاد خوزستان تاکنون هیچ اقدام عملی درخصوص این انتقال صورت نگرفته است. به همین جهت تیم مدیریتی فولاد خوزستان به جهت بی مهری های صورت گرفته و عدم ترتیب اثردر انتقال مالکیت و حسب تکلیف سهامدار خود در فروردین ماه 1400 از مدیریت فولاد اکسین کنار رفته و مدیرعامل جدید فولاد اکسین )پس از 5 ماه بلاتکلیفی( در واپسین روز دولت مجدداً توسط وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی انتخاب شد.با نگاه کوچکی به عملکرد وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی و فولاد خوزستان در زمان تصدی مدیریت می توان به آسانی درخصوص مجموعه بهتر برای مالکیت فولاد اکسین به نتیجه رسید.
تفاهم نامه انتقال مالکیت:
در پی این تحول مهم و تاثیرات شگرف حضور فولاد خوزستان در راس امور شرکت فولاد اکسین مسئولان وزارت رفاه طی چندین نشست مشترک با مدیران فولاد خوزستان وعده دادند که سرانجام سهام 60 درصدی فولاد اکسین را به فولادخوزستان واگذار کنند و در نهایت یک تفاهم نامه الزام آور با مدیرعامل وقت فولاد خوزستان به امضا رسید.
بر اساس اصولی از این تفاهم نامه که در مورخ 8 / 10 / 1398 منعقد شده مقرر است ظرف مدت 4 ماه 60 % سهام معادل 2،700،000،000 سهم شرکت فولاد اکسین به مالکیت قطعی فولاد خوزستان درآید. )سهام شستا و صندوق بازنشستگی
اهمیت انتقال تملک از نگاه ملی :
در راستای تحقق سند چشم انداز افق 1404 ابلاغی مقام معظم رهبری به کلیه ارکان کشور ، ایران اسلامی می بایست تا پایان 1404 به هدف 55 میلیون تن تولید سالیانه فولاد خام دست پیدا کند. در همین راستا سهم استان خوزستان که مستعدترین منطقه کشور از حیث آب ، زمین ، دسترسی به آب های آزاد ، جاده های ترانزیتی ، شبکه راه آهن کشور و ... محسوب می شود 6 / 13 میلیون تن در سال تعیین شد. متاسفانه به جهت برخی اقدامات غیرکارشناسی در سطح وزارتخانه ای تا سال 1400 تنها حدود 5 میلیون تن از هدف مشخص شده محقق شده است.
پروژه فولادسازی فولاد اکسین با ظرفیت تولید 2 / 1 میلیون تن فولاد خام فقط در زمان های مالکیت یا مدیریت فولادخوزستان شاهد پیشرفت بوده است و بدیهی است در صورت انتقال تملک به سرعت شاهد آغاز عملیات اجرایی و راه اندازی فولادسازی فولاد اکسین خواهیم بود. این حرکت خود به تنهایی حدود 10 % از عدد تکلیفی خوزستان در سند
چشم انداز افق 1404 را پوشش خواهد داد.
اهمیت انتقال تملک از نگاه استانی:
همانطور که در قبل گفته شد، فولاد اکسین خوزستان جزو 10 شرکت برتر صنعت ورق های فولادی در جهان است. بدیهی است که این فناوری می بایست برای تولید ورق های خاص و استراتژیک صنعتی بکار گرفته شود)عمدتاً برای تولید لوله ها و مخازن صنعت نفت(. طبیعتاً تولید این ورق ها ارزش افزوده بیشتری نیز عاید شرکت و سهامداران خواهد کرد. مضاف بر موارد مذکور این رویکرد منجر به ایجاد بازار برای شرکت های لوله سازی در استان و امکان بهره برداری کارخانجاتی از جمله فولاد کاویان از بازار ورق های ساختمانی ) Commercial Grade ( را فراهم می آورد. متاسفانه در ادواری که تصدی مدیریت فولاد اکسین با فولاد خوزستان نبوده است، رویکرد مذکور اتخاذ نشده و فولاد اکسین با تولید ورق های ساختمانی عمدتاً به صورت کارمزدی( ضمن پایمال نمودن حقوق سهامداران، بازار شرکت های مرتبط استان را تحت تاثیر منفی قرار داده است.
اهمیت انتقال از نگاه شرکت ها:
فولاد خوزستان در سال 1346 در 10 کیلومتری شهرستان اهواز تاسیس شد. لیکن طی سال ها پیرامون این کارخانه با توسعه شهرها و روستاها محصور شد. این ظرفیت گرانبها صنعت ایران ظرفیت تولید 13 میلیون تن فولاد خام در سال را داراست که عملاً تنها به مقدار 8 / 3 میلیون تن از آن بهره برداری رسیده است. فولاد اکسین در حقیقت برنامه توسعه فولاد خوزستان برای دستیابی به مقدار باقیمانده و افزایش تنوع تولید محصولات )علی الخصوص تولیدات کیفی که در استان خوزستان مغفول بوده( است که متاسفانه با خصوصی سازی غیر کارشناسی عقیم مانده و استان را از ظرفیت های اشتغال زایی، مالیاتی و درآمدی محروم کرده است. اضافه می نماید طبق اسناد و اصول مهندسی کارخانه، فولاد اکسین برای پایداری تولیدات خود ناچار به تامین پشتیبانی کامل از جانب فولاد خوزستان است.
نتیجه گیری:
اینک پس از سال ها آزمون و خطا به نقطه اول بازگشته ایم. تاوان تصمیمات اشتباه طی این سال ها را کشور، استان و بخش صنعت پرداخته اند. حجم صادرات محقق نشده طی این سالها، حجم واردات بی رویه که می توانست با تولیدات اکسین جایگزین شود، حجم ارزآوری و سودآوری و اشتغال زایی که می توانست در دوران سخت تحریم گره گشای کشور باشد...باید فولاد اکسین به شرکت مادر بازگردد و تجربه دو سال گذشته در آینده نیز تکرار شود. فولاد اکسین جز با فولادخوزستان به سرانجام نمی رسد و هر تصمیمی غیر از این تلاش برای آسیب زدن به یک کشور، یک استان و یک صنعت خواهد بود/
خبرنگار عادل سعیدی پور