بزرگنمایی:

موسی غنی‌نژاد:
تحریم اقدامی تمدن‌ستیز و در خدمت آشوب و جنگ است

✍ موسی غنی‌نژاد
  تحریم اقتصادی چیزی جز نقض تجارت آزاد نیست. آزادی مبادله از ابتدایی‌ترین و در عین حال مهم‌ترین حقوق انسانی است. آزادی و کرامت فردی انسان‌ها رکن اصلی حقوق بشر و به خودی خود یک هدف غایی است؛ استفاده ابزاری از این هدف متعالی برای مقاصد سیاسی دولت‌ها نقض آشکار حقوق بشر است.  
 بنای تمدن مدرن بر تجارت آزاد گذاشته شده است. تجارت آزاد، بنا به ماهیت خود، موجب تعامل، وابستگی متقابل، تفاهم بیشتر و شکل‌گیری منافع مشترک میان انسان‌ها است. به همین لحاظ فلاسفه بزرگ دنیای مدرن، مانند منتسکیو، آن را نه تنها موجد تمدن بلکه ضامن روابط صلح‌آمیز میان انسان‌ها دانسته‌اند. نقض اصول تجارت آزاد یکی از عوامل مهم خصومت‌آمیز شدن روابط بین‌المللی و شعله‌ور شدن جنگ‌های فاجعه‌بار جهانی بوده است. با توجه به این واقعیت بود که پس از جنگ جهانی دوم، سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن مانند صندوق بین‌المللی پول، گات (سازمان تجارت جهانی کنونی)، و بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه (بانک جهانی کنونی) با هدف ترویج تجارت آزاد و رشد اقتصادی تاسیس شدند.  
 تحریم اقتصادی برخی اشخاص حقیقی و حقوقی را از بعضی حقوق ذاتی و مکتسبه محروم می‌کند. وقتی کسی جرمی مرتکب می‌شود قاضی می‌تواند او را از برخی حقوق خود محروم کند. واضح است که حکم قاضی باید منطبق با قانون باشد و گرنه رای او خودسرانه و فاقد مشروعیت خواهد بود. از سوی دیگر، قاضی فقط می‌تواند مرتکب جرم را به مجازات محکوم کند و او را از برخی حقوق محروم سازد؛ او نمی‌تواند خویشاوندان، دوستان، همشهریان یا هموطنان او را مشمول حکم خود کند. این گونه رفتارهای انتقام‌جویانه قبیله‌ای در حقوق مدرن مشروعیتی ندارد، و خود اعمالی مجرمانه تلقی می‌شود. بعلاوه،  مجازات تحریم اجرای حکمی است که در هیچ دادگاه صالحه‌ای صادر نشده است؛ و طرفه این که دولت‌های مدعی حق، آزادی و دموکراسی خود در مقام قاضی و مجری حکم عمل می‌کنند و گویا غافلند از اینکه چنین کاری نقض ابتدایی‌ترین اصول حقوق مدرن است. 
 می‌گویند تحریم اقدامی سیاسی است و نه حقوقی، و هدف آن پیشگیری از جنگ است. اما این سخن ادعایی بی‌منطق است. اگر آزادی تجارت مهم‌ترین ابزار تمدن‌ساز و صلح‌آمیز شدن روابط میان انسان‌ها باشد نابود کردن این ابزار چگونه می‌تواند صلح و تمدن به ارمغان بیاورد؟ تحریم اقتصادی نه تنها ابزاری برای تحکیم صلح نیست بلکه ذاتا عملی خصمانه و تهدیدی برای روابط مسالمت‌آمیز است. تجربه تاریخی تحریم‌های اعمال شده علیه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که این گونه اقدامات هیچگاه در خدمت اهداف صلح‌آمیز نبوده‌اند و در اغلب موارد حتی به اهداف کوتاه مدت تاکتیکی اعلام شده خود نیز نایل نشده‌اند. تحریم اقتصادی و حتی بالاتر از آن محاصره اقتصادی کوبا توسط ایالات متحده آمریکا مصداق روشنی از این ناکامی بزرگ سیاسی است که نتیجه‌ای جز دشمنی مزمن نداشته است. تحریم اقتصادی شدید عراق نهایتاً به جنگی انجامید که پس از ده سال هزینه‌های جانی و مالی گزاف، حاصلی جز آشوب و ناامنی نداشت. پدید آمدن خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی که امنیت منطقه و جهان را تهدید می‌کنند محصول سیاست نابخردانه‌ای است که با نابود کردن ابزار صلح می‌خواهد صلح ایجاد کند.  
 ایران از لحاظ امنیتی و سیاسی با ثبات‌ترین کشور منطقه است و این امنیت و ثبات را بدون تکیه به سلاح هسته‌ای به دست آورده است. ضامن ثبات و امنیت هر کشور در دنیای کنونی وفاق ملی است و نه سلاح هسته‌ای. داشتن سلاح هسته‌ای چه تضمینی برای امنیت و ثبات برخی کشورهای منطقه (پاکستان و اسرائیل) داشته است که ایران به طور منطقی در پی آن باشد؟ 
 ادامه تحریم‌های ناعادلانه و بی‌منطق چه پیامی به مردم ایران و مسئولان سیاسی آن خواهد داد و چه خدمتی به صلح و ثبات در منطقه خواهد رساند؟ ایرانی با روابط گسترده اقتصادی، تجاری و دارای منافع مشترک با جامعه جهانی می‌تواند به صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی کمک کند یا ایرانی منزوی، زخم خورده و خشمگین از تحریم‌های ناروا و ظالمانه؟

#تجارت_آزاد #تحریم #یادداشت 
هفته نامه تجارت آزاد