بزرگنمایی:

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری صبح ملت نیوز،  معرّفی فرهنگ لغت دزفولی از جناب آقای عظیم محمودزاده پژوهشگر و نویسندۀ دزفولی است.
دومین کتاب از سری کتاب‌های پنج جلدی دربارۀ فولکلورشناسی محلی دزفول است که در 110 صفحه با 1520 واژه در سال 1384 نشر افهام چاپ کرده است.

مؤلف در ابتدای مقدّمه کتاب نوشته است. دکتر وحیدیان استاد دانشگاه در رشتۀ ادبیات فارسی دربارۀ زیبایی گویش دزفولی می‌گوید: «من وقتی به گویش دزفولی گوش فرا می‌دهم، انگار در اعصار و قرون گذشته‌ام و دارم به سخنان یک فرد در دوره ساسانی گوش می‌دهم».

مؤلف انگیزه‌اش را از نوشتن فرهنگ لغت این‌گونه بیان می‌کند:
«حقیر دیدم هم نیاز هست و هم کسی دراین‌خصوص اقدام نکرده است. بالاخره شروع به نوشتن کردم. اگرچه بسیار ناقص و اندک و مختصر است؛ اما کمبود چنین کتابی کاملاً احساس می‌شد.» بنابه گفتۀ مؤلف در این کتاب تنها به گردآوری لغت‌های خاص و منحصر به دزفول پرداخته است. برای مثال واژه‌هایی، چون خسفس، چیچال، منجا، منات، اسقال، بارنه، آفسونیدن خاص دزفول هستند و در گویش‌ها و زبان‌های دیگر این واژه‌ها را نمی‌توان یافت و یا بسیار نادرند. واژه‌ها فقط اعراب‌گذاری شده و از انجام فونتیک به دلایلی صرف‌نظر شده است. 

دکتر محمّدرضا سنگری در مقدّمه‌ کتاب نوشته‌اند:
«زبان فارسی امروز که دنبالۀ فارسی میانه (پهلـوی) و فارسـی باسـتان است، گویش‌های لاری، بندری، لری، بختیاری، شوشتری، دزفـولی، پاپون، ماسرم و بشگردی از دستۀ غربی زبان‌های ایرانی هستند. گویش دزفول، سرشار از واژگان کهن فارسی، اوستایی و پهلوی است کـه به دلیل جغرافیایی ـ قرارگرفتن میان دو ناحیۀ لرستان و بختیاری ـ از این گویش‌ها متأثّر شده است. در دادوستد فرهنگی دزفول با همسایگان نـه‌تنهـا زبـان کـه فرهنـگ و عناصر فرهنگی فراوانی نیز ردوبدل شده است... هر تلاش در ضبط و نگهداری واژگان و لغت‌های دزفول، نـه‌تنهـا پاسداشـت بخشی از فرهنگ و میراث زبانی این سرزمین است که برای بـاروری زبـان فارسی و معادل سازی ـ به‌ویژه معادل‌سازی‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی ــــــــــــ مؤثر و کارآمد خواهد بود.» 
نیاز است مؤلف معنی برخی از واژه‌ها را مجدداً بازبینی کند و معنی دقیق و درست آن‌ها را بنویسد، برای مثال واژه‌های تمبیله خرما، دینیدن، شرتلابه به‌ طور کامل معنی نشده‌اند. واژۀ «لشت» به معنی بی‌حال و تنبل اشتباهی در زیر حرف (پ) درج شده است.


برگرفته از: کتاب‌شناسی فرهنگ‌نامه‌های خوزی
پژوهشی از: دکتر عبدالامیر مقدم‌نیا، فریده آرامیده 
21شهریور1399