بزرگنمایی:
هنوز ماجرای ادعای دبیرکل سازمان ملل درباره نقش ایران در آرامکو به‌طور کامل تمام نشده بود که اقدام و تلاش برای ارائه قطعنامه ضد ایرانی جدید از سمت تروئیکای اروپایی خبرساز شده است.
در حالیکه واکنش‌ها به قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران ادامه دارد و نتایج آن به‌عنوان عاملی برای نابودی کامل برجام مطرح می‌شود بعضی از کارشناسان معتقدند این تلاش های سازمان بین‌اللملی راهکاری برای مطالبات بیشتر از ایران است.
در همین راستا نیز مایک پمپئو به نقل از پایگاه خبری وزارت امور خارجه آمریکا مدعی شده است که ایران با سرپیچی از درخواست‌های آژانس در حال پنهان کردن چیزی است. همچنین پمپئو اضافه کرد پیگیر راهکارهای جامع و دیپلماتیک برای رفع نگران‌های هسته‌ای ایران هستند. از همین رو صبح ملت نیوز با حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل گفتگوی تر‌تیب داده است که به بررسی نظرات و احتمالات انتشار و تصویب این قطعنامه می‌پردازد.
نظر شما درباره ادعای دبیرکل سازمان ملل درباره مشارکت ایران در حمله به تاسیسات نفتی عربستان چیست؟ آیا این بخشی از یک پازل حساب شده برای اجبار ایران و قبول مذاکره با آمریکا است؟
ببینید اصلا این جور سوالات طراحی‌شده تا ذهن مخاطب و ذهن سوال‌شونده را متمایل کند به سمتی که باور کند آدم و عالم در حال توطئه علیه ایران است و یک توسعه همه جانبه در سازمان ملل علیه ایران شکل گرفت است.
در حالی که واقعا اینطور نیست بالاخره بحث این است که یک حمله‌ای به تاسیسات آرامکو انجام شده است مسئولیت این حمله را یمنیها برعهده گرفته‌اند. اینکه این سلاح‌ها را از کجا به دست اورده‌اند مشخصه که خود یمنیها می‌گویند که ما فناوری ساخت موشک را داشتیم.
پس مبنای ادعای دبیر کل سازمان ملل چیست؟
حالا بحث این است که آیا در این فناوری ایران به یمن کمک کرده است یا نه. میشه مطرح کرد قطعا ایران نمی توانسته موشک‌های به این بزرگی و با این برد را با این محاصره ای که یمن در آن قرار دارد، به یمن انتقال داده باشد. البته خود عربستانی‌ها مدعی بودند که این حملات از شمال عربستان انجام شده، نه از جنوب عربستان.
در حالیکه گزارش سازمان ملل حامل این مطلب نیست که ایران این عمل را کرده است بلکه عنوان می‌کند از سلاح‌هایی که ساخت ایران بوده استفاده شده است. خب این جا باید این موضوع هم مطرح شود که این همه سلاح که از طرف کشورهای غربی در اختیار عربستان سعودی گذاشته می‌شود تا یمن را بمب‌باران کند و زن و بچه مردم را بکشد چیست.
یعنی این ناشی از جریان طبیعی است؟
بیش از چهار سال است که قتل عام در یمن صورت می‌گیرد حالا یک کشوری به یمن کمک کرده که در مقابل این همه حملات عربستان سعودی واکنش مناسبی نشان دهد. خوب اینجا واقعا اینکه اعلام کنند این موارد ناقض قطعنامه‌های تسلیحاتی یمنیها است نمی‌توان آن را منطقی نامید.
به هر حال برای اینکه ریشه این نوع حملات و ناامنی خشک شود باید ریشه تجاوز خشک شود. باید کشوری که متجاوز به یمن است، متقاعد شود که دست از تجاوزگری بردارد. این دولت عربستان است که اگر بخواهد امنیت را برای کشورش برقرار کند بهتر است دست از حملاتش به یمن بردارد. اگر ما بیاییم این را به آمریکا و سازمان ملل ربط دهیم که همه بر علیه ایران بسیج شدند بیشتر بازی های تبلیغاتی است به نظر من.
عربستان به یمن تجاوز کرده است و بهای تجاوز به یمن این بوده که به تاسیسات آرامکو حمله شود مسئولیت حمله را نیز یمنیها برعهده گرفتند و مدعی هستند که سلاح را نیز خودشان ساخته‌اند. ولو اینکه فناوری آن را ایران در اختیار آنها گذاشته باشد در مقابل این همه سلاح بمب، موشک و هواپیماهایی که غربی‌ها در اختیار عربستان سعودی قرار دادند، چیزی نیست.
آیا این نمی‌تواند مقدمه‌ای برای فشار چند جانبه به ایران برای قبول مذاکره با آمریکا شود؟
این که بخواهد چینی امری مقدمه‌ای برای مذاکره با آمریکا شود به نظر منطق درستی ندارد اصولاً مذاکره ایران و آمریکا موضوعی جدای از این مسئله است. ایران با آمریکا مشکلاتی دارند که در جاهای دیگر باید حل و فصل شود.
به نظر شما قطعنامه اروپایی علیه ایران می‌تواند با موفقیت روبه‌رو شود؟ آیا می‌توان گفت هدف اصلی این اجماع تحت فشار قرار دادن شرکا و همراهان سیاسی ایران است تا در زمان خود امتیاز لازم گرفته شود؟
این هم از آن سوال‌هایی است که تئوری توطئه را دنبال می‌کند و معتقدند که همه آدم و عالم علیه ایران بسیج شده‌اند؛ ولی من این موضوع را جور دیگری می‌بینم.
اتحادیه اروپا در این قطعنامه‌ای که صادر کرده واقعیت‌های موجود در ایران را نادیده گرفته و سعی می‌کند که واقعیت‌ها را تعمیم دهد به مسئله‌ای که با صدور یک قطعنامه نمی‌شود آن را تغییر داد. یعنی من معتقدم با اینکه قطعنامه علیه ایران صادر شود و بر اساس این طرح ایران را برای اقدامات مجبور کنند چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد.
همراهی چین و روسیه در این ماجرا چگونه و بر چه مبنایی است؟
چین و روسیه به طور مبنایی در حال دفاع از ایران هستند. برای اینکه می‌بینند ایران نهایت همکاری را با آژانس کرده؛ پس چه این قطعنامه صادر شود و چه نشود بعید می‌دانم فرقی بکند. چین و روسیه تا مادامی که ایران با آژانس همکاری دارد، یعنی سیاست‌های شفافی دارد و همچنان تحت نظارت و کنترل آژانس است قطعا با ایران همراه خواهند بود.
ولی اگر ایران همکاری خودش را با آژانس قطع کند به‌طور طبیعی چین و روسیه هم نیازی به معامله با غرب ندارند و حتما با کشورهای غربی هم‌سو می‌شوند. چنانچه قطعنامه‌های قبلی هم که صادر می‌شد به اتفاق آرا بود و چین و روسیه هم به آن رای می‌دادند.
پس مخالفت چین و روسیه با قطعنامه سیاسی نیست؟
امروز اگر چین و روسیه در واقع با قطعنامه پیشنهادی اتحادیه اروپا مخالفت می‌کنند به خاطر این است که ایران در چارچوب فعالیت آژانس و به‌صورت قانونی فعالیت صلح آمیز هسته‌ای می‌کند. منطق کشورهای غربی هیچگاه نتوانسته چین و روسیه را متقاعد کند که ایران انحرافی از برنامه‌های صلح آمیز هسته‌ای داشته است؛ بنابراین در این زمینه نیز فکر می‌کنم که معامله‌ای صورت نمی‌گیرد مگر اینکه ایران همکاری‌هایش را با آژانس قطع کند اگر چنین چیزی انجام شود طبیعتا روسیه و چین نیز مسیرشان را از ایران جدا می کنند و احتمالا به سمت همکاری با غرب پیش می‌روند همین طور که قبلاً این سابقه رو داشتند.
آقای بهشتی‌پور به نظر شما چرا برای امریکای‌ها حفظ تحریم تسلیحاتی مهم است؟ آیا می‌توان گفت تمام این تلاشها وابسته به تحولات بازار خرید تسلیحات نظامی است؟ با این وجود آیا ایران مجبور است با بستن قرار‌داد خرید تسلیحات از شرکا به آنها امتیاز بیشتری دهد؟
توجه داشته باشید تحریم تسلیحاتی ایران شامل خرید و فروش است. یعنی ایران را به نحوی تحریم کرده بودند که نه بتواند سلاحی بفروشد و نه بتواند بخرد. طبیعتاً دلیل مخالفت آمریکا با چنین موضوعی روشن است. آمریکایی‌ها مجهز شدن ایران را به سلاح‌های پیشرفته مخل امنیت خودشون و متحدانش در منطقه تحلیل می‌کنند و به همین دلیل مخالف قدرت‌گیری بیشتر ایران هستند و به‌دنبال این هستند که تحریم تسلیحاتی ایران تمدید شود.
منتهی روسیه و چین خودشان جزو فروشندگان سلاح به ایران هستند از این خط مشی حمایت نمی‌کنند و در ادامه ایران را عامل ثبات در منطقه می‌دانند نه عامل بی‌ثباتی. چنانچه ایران به برقراری ثبات و مقابله با داعش در منطقه کمک کرده و خیلی اقدامات دیگری که ایران در جهت ثبات و امنیت منطقه انجام داده است.
خبرنگار: عبدالصمد حسینی - صبح ملت نیوز