بزرگنمایی:

ارزهای دیجیتال، چندسالی است که به‌طورجدی در عرصه اقتصادی جهانی شروع به عرض‌اندام کرده و کم‌کم جای پای خود را در مبادلات تجاری باز کرده‌اند. اما آیا این ارزها بدون مشکل بوده و نوسانات قیمت آن‌ها به دلیل اغراض سوداگرانه نیست؟ محققان کشور در پژوهشی به این سؤال پاسخ داده‌اند.

مدل‌سازی و تحلیل رفتار قیمت در بازارهای مالی از اهمیت بسیار زیادی در دنیای کنونی برخوردار است. اقتصاد دیجیتالی جدید، بازارهایی خلق کرده که پیش‌بینی نوسانات در آن‌ها در قیاس با بازارهای سنتی پیچیده‌تر است. ارز دیجیتال یا ارز رمزگذاری شده که پول دیجیتال نیز خوانده می‌شود، مفهومی است که کمتر از یک دهه از پیدایش آن در بازارهای مالی می‌گذرد. اولین پول دیجیتال جهان بنام بیت کوین در سال 2009 توسط فرد یا گروهی ناشناخته به نام ساکوشی ناکاموتو به بازار عرضه شد. طی دهه گذشته پس از بیت کوین ارزهای دیجیتال متنوعی به بازار عرضه‌شده و سرمایه‌گذاران بسیاری در سراسر جهان در این حوزه نوظهور و استارت آپ های وابسته به آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

به بیان محققان، با رونق معاملات ارزهای دیجیتال و ورود صرافی‌های مجازی به این بازار، به‌تدریج قیمت ارزهای دیجیتال افزایش یافت و باوجود نقد اقتصاددان‌ها و پژوهشگران بسیاری بر این‌که این نوع ارزها بدون پشتوانه هستند، قیمت بیت کوین بسیار بالا رفت و ارزش آن از پول‌های سنتی، به‌مراتب بیشتر شد. به همین دلیل، فرصت‌های پیش رو در ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاران را ترغیب به ورود به این بازار کرده و با جذب نقدینگی بیشتر، این بازار را پویاتر و سودهای بالاتری را نصیب سرمایه‌گذاران کرده است. اما این پدیده نیز به‌مانند هر عامل اقتصادی دیگر، دچار فراز و فرودهایی می‌شود که تشخیص و پیش‌بینی درست آن‌ها، می‌تواند به امنیت بیشتر سرمایه‌گذاری در این حوزه منجر شود.

در این زمینه، پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن، شاخص قیمت برخی از ارزهای دیجیتال رایج مورد بررسی قرار داده‌ شده است تا مشخص شود آیا این قیمت‌ها دارای حافظه بلندمدت هستند یا خیر.

در این پژوهش، برای گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای استفاده‌شده است و نمونه انتخاب‌شده شامل ارزهای دیجیتالی بوده که متوسط قیمت آن‌ها طی دوره 1 سپتامبر 2015 تا 1 سپتامبر 2018 پایین‌تر یا برابر با 1 دلار بوده است.

نتایج این تحقیق که در فصل‌نامه «مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار» منتشر شده‌، حاکی از آن است که حافظه بلندمدت در ارزهای دیجی کوین، دوگی کوین، امر وین، بیت شیر، مایدسیف کوین، ایکس­ای­ام، رددی کوین، ان­تی­وای، ورج و ریپل محرز است. اما سه ارز بایت­کوین، سای­کوین و استلار فاقد حافظه بلندمدت بوده و لذا این ارزها می‌توانند در زمره کالاهای بازار کارا قرار گیرند.

به گفته، حسین صفر زاده، پژوهشگر گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و دیگر همکارش در این تحقیق، «مفهوم حافظه بلندمدت، بیانگر این است که اثرها و اتفاقات صورت گرفته بر سری زمانی مورد نظر تأثیر می‌گذارد و این تأثیر می‌تواند برای مدت طولانی در این سری زمانی، مورد مشاهده باشد. درواقع مفهوم حافظه بلندمدت برگرفته از مبانی آماری برای پیش‌بینی و تبیین خصوصیت سری زمانی است».

آن‌ها می‌گویند: «نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که مفهوم حافظه بلندمدت در ارزهای دیجی کوین، دوگی کوین و امرکوین و همچنین ارزهای بیت شیر، مایدسیف کوین، ایکس ای‌ام، و رددی کوین، ان تی وای، ورج و ریپل قطعی بوده و درنتیجه می‌توان گفت رفتار قیمتی در این نوع ارزها تابعی از گذشته بوده و انگیزه‌های معاملاتی سوداگرانه در این ارزها حاکم است».

بر این اساس، ارزهای مورد اشاره فوق، نه‌تنها از گام تصادفی پیروی نمی‌کنند و سری‌های زمانی آن‌ها دارای مانایی بوده و به عبارتی پایا هستند، بلکه حافظه بلندمدت نیز در آن‌ها وجود دارد.

صفر زاده و همکارش معتقدند: «از طرفی نتایج تحقیق ما نشان می‌دهد که در سه ارز بایت کوین، سای کوین و استلار حافظه بلندمدت وجود ندارد و لذا این ارزها در زمره کالاهای بازار کارا قرار می‌گیرند».