بزرگنمایی:

در بازار بورس اوراق بهادار با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، ابزارهای متنوعی طراحی شده است. با پیشرفت و توسعه بازارهای مالی در کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار تهران از اسفند 1394 معاملات گواهی سپرده سکه طلا را به منظور رفاه حال سرمایه­‌گذاران، افزایش امنیت سرمایه‌­گذاری، شفافیت، کشف قیمت رسمی سکه و همچنین تنوع بخشی به سبد ابزارهای مالی، راه‌­اندازی کرد. استفاده از این ابزار امکان بهره‌­مندی از نوسانات قیمت سکه در یک فضای امن و آنلاین را برای سرمایه­‌گذاران فراهم می­‌کند.

گواهی سپرده سکه طلا چیست؟

گواهی سپرده سکه طلا، اوراق بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده در انبار است. این انبار در خزانه‌داری پردیس بانک رفاه قرار دارد. پشتوانه این گواهی رسیدی است که توسط انباردار پس از تحویل آن صادر می­گردد. بنابراین لازم است مقدار کالا و مکان انبار در گواهی سپرده ذکر شود.  سکه های مورد تایید این انبار دارای ضرب سال 1386، با وزن 8.133 گرم و عیار 900 هستند. بدین ترتیب اگر فردی قصد دریافت گواهی سکه داشته باشد می‌تواند سکه فیزیکی خود را به بانک مورد نظر تحویل داده و حواله سکه دریافت کند.

نحوه انجام معاملات گواهی سپرده سکه طلا

ساز و کار معاملات گواهی سپرده سکه همانند سهام است.

• قدم اول برای انجام این معاملات دریافت کد بورسی از یک کارگزار است. پس از اخذ کد بورسی، سرمایه­گذار می­تواند به صورت حضوری (با مراجعه به کارگزار) و یا به صورت آنلاین با استفاده از سامانه معاملات آنلاین به معامله گواهی سپرده سکه طلا بپردازد.
• پس از سفارش­گذاری در سیستم معاملات فرآیند خرید و فروش در لحظه انجام شده و تعداد واحدهای معاملاتی در حساب سرمایه­گذار منظور می­گردد.
• زمان معاملات گواهی سکه از ساعت 13 الی 15:30 روزهای کاری بوده و از ساعت 12:30 تا 13 نیز مرحله پیش­گشایش انجام می­گردد.
• در سامانه معاملات برای خرید هر سکه، 10 واحد معاملاتی در نظر گرفته می­شود. بنابراین در یک محاسبه ساده، قیمتی که در سامانه نمایش داده می­شود یک دهم قیمت سکه بهار آزادی خواهد بود.
• دامنه نوسان معاملات گواهی سکه %5 می­باشد.

تحویل سکه به خزانه و دریافت گواهی سکه طلا

دارندگان سکه فیزیکی می­توانند با همراه داشتن مدارک شناسایی با مراجعه به دو آدرس زیر در خزانه بانک رفاه و سامان ضمن تحویل سکه­های خود، گواهی سپرده دریافت کنند.

آدرس خزانه بانک سامان: تهران-خیابان ولیعصر-روبروی سوپراستار

آدرس خزانه بانک رفاه: تهران-خیابان شیراز شمالی-پلاک 186

صندوق خزانه برای کارشناسی به ازای هر سکه هزینه 5000 ریالی در زمان تحویل سکه به انبار و هزینه 20000 ریالی به ازای هر سکه بابت هزینه انبارداری دریافت می‌کند. در ازای این هزینه سکه‌ها تبدیل به گواهی‌های سپرده می‌شوند که افراد می‌‌‌توانند این گواهی‌ها را به کارگزاری برده تا آنها را به حساب آنلاین ارجاع دهند.
پس از ارجاع به حساب آنلاین، این اوراق امکان خرید و فروش پیدا می‌کنند. در واقع به صورت آنلاین و آنی این امکان را به شما می­‌دهد تا سکه­‌های خودتان را معامله کنید. پس از فروش گواهی سکه به صورت آنلاین مبلغ مورد نظر بعد از یک روز (T+1) قابل برداشت از حساب خواهد بود.

دریافت سکه به صورت فیزیکی

دارندگان گواهی سپرده سکه می­‌توانند با در دست داشتن مدارک شناسائی خود پس از یک روز از خرید گواهی به خزانه بانک مراجعه کرده و سکه­‌های خود را دریافت کنند.

زمان مراجعه به خزانه جهت دریافت و یا تحویل سکه به انبار از ساعت 8 تا 16 روزهای کاری است. علاوه براین اگر سکه­‌ها پس از ساعت 12 به انبار تحویل داده شوند، صدور قبض به جای یک روز، پس از دو روز کاری انجام می­‌شود.

کارمزدها و هزینه­‌ها

هنگام تحویل به ازای هر سکه مبلغ 5000 ریال جهت کارشناسی سکه دریافت می­‌شود.

درکنار هزینه کارشناسی، هزینه انبارداری به ازای هر روز برای هر سکه 50 ریال محاسبه می‌شود.

کارمزد معاملات 0.125٪ ارزش معامله خواهد بود.

در معاملات سهام به هنگام فروش سهم 0.5٪ از ارزش معامله به عنوان مالیات کسر می­‌شود اما برای معاملات سکه هیچ­گونه مالیاتی محاسبه و کسر نمی‌‌شود.

چرا به جای سکه گواهی سپرده بخریم؟

گواهی سکه هیچ تفاوتی با سکه فیزیکی نداشته و حتی از نظر ضریب امنیت در نگهداری و حمل و نقل مزایای بسیاری نسبت به سکه فیزیکی دارد. خرید و فروش گواهی سکه مزایای بسیار دیگری دارد از جمله:

• کارمزد بسیار پایین نسبت به معامله در صرافی­ها
• معافیت مالیاتی
• عدم نیاز به مراجعه حضوری و حمل فیزیکی
• انتقال نقدینگی به بازار قابل رصد و قانونی
• از بین رفتن ریسک سرقت با توجه به با نام بودن گواهی

سرمایه­‌گذاری در صندوق طلا

صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی بوده که فعالیت اصلی آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است و مالکان آن نسبت به سرمایه‌گذاری خود در سود و زیان صندوق شریک هستند؛ یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds) است.
سرمایه گذاری در صندوق طلا یکی از راه­‌های سرمایه‌گذاری روی طلا حتی با سرمایه اندک است. 

اما صندوق طلا چیست؟ 

به صندوقی که سرمایه جمعآوری شده از افراد سرمایهگذار را در اوراق مبتنی بر طلا و گواهی سپرده طلا سرمایهگذاری می‌کند صندوقطلا می­‌گویند. این صندوق برای افرادی که درآمد کافی ندارند اما قصد دارند در این‌ بازار سرمایه‌گذاری کنند بسیار مناسب است.

صندوق های طلا از سال 95 مهمان بازار سرمایه کشور شدند و هم اکنون چهار صندوق با پشتوانه طلا ثبت شده است. صندوق هایی که البته به تازگی با رشد سکه در بازار، سودهای خوبی نصیب سرمایه گذاران کردند. صندوق پشتوانه طلای لوتوس، کیان، مفید و زرافشان امید ایرانیان صندوق های کالایی با پشتوانه طلای پذیرش شده در بورس کالای ایران هستند.

با مراجعه به سایت بورس کالا (http://www.ime.co.ir )  از زبانه بازارها، در بخش بازارهای مالی، "صندوق های سرمایه گذاری کالایی" را انتخاب کنید و در صفحه بازشده سراغ " لیست صندوق های سرمایه گذاری کالایی پذیرش شده" بروید تا با جزئیات این صندوق­‌ها آشنا شوید. این صندوق‌­ها قابل معامله در بورس هستند به این معنی که یک فرد حقیقی که دارای کد بورسی است، می‌­تواند به صورت آنلاین مانند سایر سهام، به خرید و فروش اوراق صندوق طلا بپردازد. از مزیت­‌های صندوق طلا در بورس:

• خرید و فروش راحت
• امنیت بالا
• سرمایه‌­گذاری با مبالغ کم
• پوشش ریسک سرمایه‌­گذاری
• بازدهی بالا
• قابلیت وثیقه جهت گرفتن وام

طلا بخریم یا صندوق طلا؟

بر اساس قوانین، 70 درصد دارایی های صندوق طلا در اوراق گواهی سکه، و مابقی آن در ابزارهای مشتقه مربوط به طلا مانند اختیار معامله، آپشن و اوراق مشارکت می‌باشد.

سرمایه­‌گذار در صورتی که چشم‌انداز افزایش در قیمت سکه را داشته باشد به راحتی می‌­تواند صندوق طلا را در بازار سرمایه خریداری کند و در زمان مناسب آن را به فروش برساند. در این شرایط بدون اینکه درگیر رفتن به صرافی و موضوعات دیگر شوید به راحتی می‌توانید سکه مورد نیاز خود را تامین کنید و از طرفی ریسک ناشی از دزدیده شدن، گم کردن سکه و … را نیز کاهش دهید.

• علاوه بر این در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی همیشه هزینه معاملات بیش از 1 درصد و در مواقعی تا 2 درصد بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود. درصورتی‌که کارمزد خرید و فروش این اوراق به میزان بسیار کم ( 0٫15 % ) امکان‌پذیر است.
• تنوع‌بخشی: این صندوق ها اگرچه باید عمده دارایی جمع آوری شده را در طلا سرمایه گذاری کنند (حداقل 70 درصد) اما می توانند با ورود به انواع دیگر دارایی، سبدی بسازند که ریسک کار را کاهش دهد.
• پوشش ریسک نرخ ارز و بهره بردن از تغییرات قیمت طلای جهانی: عمده سرمایه‌گذاری این صندوق بر روی گواهی‌‌های سکه طلا است. از طرفی قیمت‌گذاری سکه بر اساس دو پارامتر قیمت اونس جهانی و نرخ دلار است. بنابراین سرمایه‌گذاری در این صندوق به منزله سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در طلای جهانی و نرخ ارز در نظر گرفته می‌شود.
• پوشش ریسک کاهش قیمت طلا به کمک ابزارهای بازار آتی: در این صندوق امکان اخذ موقعیت در بازار آتی به منظور پوشش ریسک بازار طلا نیز وجود دارد. ابزارهای مهم پوشش ریسک شامل قراردادهای آتی (futures) و اختیار (options) است. به عنوان مثال فرض کنید که صندوقی 100 سکه طلا به قیمت هر سکه دو میلیون تومان خریده است و انتظار دارد قیمت به 2.5 میلیون تومان برسد و 25 درصد سود ببرد. اما یک احتمال ضعیف هم وجود دارد که قیمت به 1.5 میلیون تومان کاهش پیدا کند.
  صندوق برای پوشش این ریسک، یک قرارداد اختیار فروش با قیمت توافقی 1.8 میلیون تومان می بندد. اکنون اگر قیمت بالا رفت که اتفاقی نمی افتد و صندوق سود می برد (فقط هزینه خرید اختیار فروش سود را اندکی کم می کند) اما اگر قیمت به 1.5 میلیون تومان کاهش یابد، صندوق از اختیار فروش خود استفاده و سکه ها را در همان قیمت 1.8 میلیون تومان نقد می‌کند و ضرر را به 10 درصد کاهش می دهد.
  بدین ترتیب ابزارهای مختلف مالی وجود دارند که افراد خبره می توانند برای بهینه سازی سرمایه گذاری خود از آنها استفاده کنند.
• پوشش ریسک تورم
• نقدشوندگی بالا: این صندوق­ها دارای رکن بازارگردان است که ضمانت نقدشوندگی صندوق را بر عهده دارد.
• وجود تیم حرفه ای در صندوق ها: حضور و فعالیت یک تیم حرفه ای که با همه گزینه‌ها و به خصوص مشتقات مالی آشنا هستند و با استفاده از آن ها یک سبد سرمایه گذاری نسبتا مطمئن تشکیل و تا جای ممکن ریسک ها را پوشش می دهند. اگر شما بخواهید خودتان به بازار بروید و سکه بخرید، هرگز توان استفاده از تحلیل های موجود، رصد اخبار و تصمیم گیری بر اساس آن و در نهایت پوشش ریسک ها را نخواهید داشت.
  ممکن است سود ببرید و ممکن است زیان زیادی متحمل شوید. این صندوق ها در کشور از سال 1396راه اندازی شدند که افراد می توانند با تغییر فرهنگ سرمایه گذاری از روش های سنتی به مدرن حرکت کنند.

چگونه صندوق طلا بخریم؟

برای مشارکت در این صندوق ها دو راه وجود دارد. می توانید در زمان پذیره نویسی به شرکت یا نهاد منتشرکننده واحدهای سرمایه گذاری مراجعه کنید و یونیت های صندوق طلا را بخرید. اما اگر در این مرحله نتوانستید وارد بازار شوید، یک راه ساده دیگر وجود دارد.

همه این صندوق ها قابل معامله (ETF) در بورس کالای ایران هستند و کار این صندوق‌ها به این صورت است که گواهی سپرده طلا را خرید و فروش می‌کنند. یعنی بعد از شروع فعالیت، واحدهای سرمایه گذاری آن ها در بازار سرمایه خرید و فروش می شود. بنابراین با داشتن کد بورسی از کارگزاری های مجاز می توانید واحدهای سرمایه گذاری را خریداری کنید و از افزایش قیمت هر واحد سود ببرید. البته برای ورود به بازار ثانویه باید توان تحلیلی و معامله گری خود را توسعه دهید.

چنانچه کد بورسی دارید می توانید واحدهای صندوق های پشتوانه طلا را از طریق کارگزار (یا در صورتی که کد آنلاین دارید از طریق سامانه اینترنتی در منزل) با نمادهای زیر جست و جو کنید و به معامله آن ها بپردازید:

قیمت اسمی هر واحد هزار تومان است. چنان چه پیداست، لوتوس با نماد طلای 1، طی یک سال اخیر حدود 26 درصد بازدهی داده است. گوهر دارای بازده 23 درصدی، زر و عیار هم بازده 18 درصدی را کسب کرده­اند.

هدف از ایجاد صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری طلا، کاهش ریسک مربوط به خرید و فروش طلا بوده که یک سرمایه‌گذار معمولی ممکن است متحمل شود.

صندوق پشتوانه طلای لوتوس، اولین صندوق کالایی کشور بوده که موضوع فعالیت آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سکه طلا، اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده و گواهی سپرده بانکی است که بیشترین بازده را نصیب سرمایه گذاران خود کرده است.

صندوق سرمایه‌‌گذاری زرافشان امید ایرانیان به عنوان دومین صندوق طلا با نماد «زر» و سومین صندوق طلای بازار سرمایه کشور موسوم به صندوق طلای کیان با نماد «گوهر» در بازار سرمایه در حال فعالیت است. چهارمین صندوق با نماد «عیار» از طرف کارگزاری مفید ایجاد شده که بازدهی­‌های خوبی نصیب سرمایه­‌گذاران کرده است. این نکته قابل ذکر است که طی یک سال اخیر سرمایه­‌گذاران سکه در بازار آزاد، بازدهی مشابهی نسبت به بازدهی صندوق طلا کسب کردند.