بزرگنمایی:

اسامی  قدیمی زنان و مردان  در دیار دزفول  

قسمت اول :  انگیزه و هدف در گفتگو با محمد حسن روانبخش انصاری و کتابش کیمیای عهد قدیم

...... و لا تنابزوا بالالقاب    حجرات /11

......و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید .

انتخاب اسم  نقش مهمی در زندگی و حتی سرنوشت افراد دارد .گروهی از پژوهشگران طی پژوهشی دقیق نشان داده اند که چقدر اسم می تواند روی تمام موفقیت های زندگی افراد تاثیر بگذارد .

تاثیر اسم افراد ، علاوه بر صاحب اسم بر شنوندگان آن اسم نیز غیر قابل انکار است.

تنوع اسامی در یک فرهنگ از گستردگی واژه ها و لغت آن فرهنگ حکایت می کند .

با معنی بودن ، روان و خوش آهنگ بودن ، کوتاه وموجز بودن از دیگر ویژگی های هر اسم است .

رسالت والدین در انتخاب نام نیکو برای فرزندانشان به حدی است که رسول اکرم «ص» آن را از مهمترین وظایف والدین برشمارده و در حکم حقی دانسته  که از ناحیه ی فرزند بر عهده ی والدین است .

دزفول شهری با پیشینیه ی چند هزار ساله  با فرهنگ لغاتی قوی ، سرشار از کلمات و واژه های زیبا ، با محتوا ، خوش لحن و ... همیشه ودر هر زمینه ای حرف و سخن برای عرضه کردن داشته ،  از جمله در نام  هایی که برای کودکان دختر و پسر خود برگزیده است .

اسامی قدیمی زنان و مردان این دیار که سرشار از صفای باطن مردمانش بوده اند  متنوع ، پر رنگ ولعاب  هم از حیث معنا و هم ریتم ، و گوش نواز بوده اند .

این اسامی با الهام از طبیعت و بهره گیری از مواهب آن  ، نعمت های معنوی و مادی ، و گاه پیشینه ی خانوادگی و طایفه ای .....و اسطوره ها و قهرمانان  دور و اطراف و به تمسک از گذشتگانشان صورت گرفته اند.

گاه از اسامی ماه های قمری یا شمسی بهره برده اند و گاه به آسمان سرک کشیده زیبایی هایش را از آن خود کرده اند ، گاه به کنار رود و دریا رفته اند و گاه از ایام  خاص و رویدادها  گلچین کرده اند.

اگرچه بسیاری از این اسامی همچنان کاربرد دارند اما برخی از اسامی قدیمی در حال حاضر جایگاه خود را از دست داده اند ...

بیگانه شدن شهروندان دزفول نسبت به گویش و ادبیات شهر ودیارشان ، تداخل فرهنگ بیگانه ، دور شدن از هویت اصیل گذشته ، عدم دسترسی به اسامی قدیمی در یک مجموعه ، عدم اطلاع از معانی صحیح و واقعی اسامی قدیمی در زمان کنونی و سایر عواملی که برشمردن شان خارج از حوصله ی این نوشتار است  باعث کمرنگ شدن استفاده از برخی از اسامی قدیمی شده است.

آن  چه در ادامه از اسامی زنان و مردان قدیمی دیار دزفول خواهد آمد حاصل تلاش و کوشش ، پژوهش و تحقیق آقای محمد حسن روانبخش انصاری می باشد که در مجموعه ای  به نام کیمیای عهد قدیم گرد آوری شده که انشاا... به زودی به زیور طبع آراسته خواهد شد .

آقای روانبخش انصاری به تاریخچه ی تهیه ی مجموعه ی کیمیای عهد قدیم و نیز هدف خود را از تحقیق در این زمینه چنین ذکر می کنند که شنیدنی است .

این مجموعه حاصل تلاش بنده  از دوران تحصیلم در دبیرستان پهلوی سابق در دزفول درسال 1338 شمسی می باشد که دبیر ادبیات زبان فارسی بنده مرحوم استاد سید محمد علی امام بودند.  ایشان شاگردان  خویش را به  جمع آوری کلمات و فولکلور دزفول ترغیب وتشویق می کردند تا حدی که  کسب نمره ادبیات فارسی بستگی به جمع آوری فرهنگ دزفول داشت ، برای بنده مایه افتخار وسربلندی است که  بتوانم  ازخط ومسیر ایشان  به حد وسع خود پیروی  کرده و در این مسیر گام بردارم .

تحقیقات بنده در این زمینه  از دوران دبیرستانم در مجموعه ای دستنویس ماند ، تا این که بلافاصله با شروع دوران بازنشستگی به نگارش و تایپ آن همت گماشته و این مجموعه را درسال 1395 آماده ی طبع نمودم .

ودر طی این مدت به رویت  دوتن از دوستان رسانده تا به امروز که این بخش از مطالب مجموعه ی کیمیای عهد قدیم را برای دوستاران فرهنگ  و ادب دزفول رونمایی کرده و تقدیم می کنم به روح بلند و طبع لطیف بزرگ مرد دوران زندگیم  مرحوم سید محمد علی امام که سنتی حسنه را در سال های فراموشی شهر و دیار و هویت و فرهنگ در بین خیل عظیمی از شاگردان خود رواج داد .  روحش شاد و جایگاهش علی اعلیین باد

 .اما هدف از نگارش این نوشتار و گردآوری مطالب متنوع ،  جهت یادآوری قدما و توجه آیندگان  است به امید فردایی بهترکه یادگار بماند .

                                **********

آقای روانبخش ادعا ندارند که کار تحقیقی ایشان در این مورد بی نقص و کامل است ، اما تا آنجا که میسر بوده سعی کرده اند تا چیزی را از قلم  نیندازند .

مجموعه ی ایشان منبعی سرشار از لغات و واژه های قدیمی با موضوعات مختلف است که بسیار خواندنی و قابل تامل بوده وبرای دوستداران فرهنگ و گویش دزفولی و پژوهشگرانه و محققان در این حوزه منبعی غنی است .

بدون شک تلاش و زحمات این بزرگوار قابل تقدیر است .

مریم مفتوح  26 شهریور 98/ دزفول