بزرگنمایی:

اعتبار رسانه ملی این روزها به پایین‌ترین درجه نزول کرده است، به طوری‌که ضریب نفوذ و تاثیر این رسانه در بین مردم به‌شدت کاهش یافته است. در واکنش به چنین مساله‌ای نمایندگان مجلس طرحی را برای تغییر مدیریت سازمان صداوسیما از فردی به شورایی تدرارک دیده اند که هم اکنون مراحل بررسی و تصویب را می‌گذراند.
در بخشی از گزارش امروز روزنامه همدلی می خوانیم: کاهش ضریب نفوذ و تاثیر صداوسیما در بین شهروندان در حالی است که بنابر گزارش مرکز آمار ایران 3/99درصد خانوارهای ایرانی دارای تلویزیون هستند. بودجه سازمان صداوسیما نیز بیش از 2هزار میلیارد تومان است که در سال ٩٨ افزایش قابل توجهی یافته تا جایی که به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی حق برداشت ١5٠ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی نیز به این سازمان داده شده است.
مقایسه صداوسیما با سازمان‌های رسانه‌ای جهان
سازمان صداوسیما در کنار بودجه کلان از سازمانی عریض و طویل نیز برخورداراست و تعداد پرسنل و کارکنان آن تا چند برابر بزرگترین سازمان‌های رسانه‌ای دنیاست. بنابر این گزارش سازمان صداوسیما بین 48تا 50 هزار پرسنل رسمی، قراردادی و پیمانی دارد. این در حالی است که تلویزیون CCTV چین که نزدیکترین سازمان رسانه‌ای به صداوسیمای ایران است، با تمام گستردگی و تولید برنامه هایش فقط 10 هزار کارمند دارد.
این وضعیت در مقایسه با سایر تلویزیو نها هم حکمفرماست. BBC به عنوان یکی از بزرگترین بنگاه های خبری جهان که شبکه های تلویزیونی مختلفی دارد و به زبان های گوناگون برنامه تولید می کند، 20هزار و 951 کارمند دارد.
تلویزیون NHK ژاپن هم به عنوان یکی از تلویزیون های مهم آسیا و سطح جهان 10 هزار و 242 کارمند دارد. SKY که از آن به عنوان یکی از بزرگترین تلویزیون های سطح جهان نام برده می شود، کانال های زیر مجموعه اش تقریبا همه حوزه ها را با زبان های گوناگون پوشش میدهد و 30هزار نیرو دارد.
مهم‌ترین شبکه‌های خبری و خبرگزاری‌های جهان نیز با نیروهایی به مراتب کمتر از سازمان صدا وسیما اداره می‌شوند. خبرگزاری فرانسه AFPدوهزار و 260نفر، آسوشیتدپرس APسه هزار و 200 نفر و رویترز سه هزار و 100نفر کارمند دارند.
کاهش ضریب نفوذ و اعتماد مخاطبان
در واکاوی علل و عوامل سقوط صداوسیما و کاهش اعتبار و ضریب تاثیر آن، کارشناسان رسانه‌ای به علل و عوامل مختلفی اشاره می‌کنند. دارابی معاون امور استان‌های سازمان صداوسیما کاهش ضریب نفوذ و تاثیر صداوسیما را به تغییر آرایش رسانه‌ها و توسعه فضای مجازی نسبت می‌دهد و معتقد است: فضای مجازی موجب تغییر الگوی مصرف رسانه‌ای نسل نو شده است و اکنون رسانه‌هایی مانند رادیو و تلویزیون استفاده کمتری دارند. وی اظهار داشت: آینده‌پژوهان در مواجهه با رسانه‌های سنتی (مانند صداوسیما) پیامدهایی مانند حذف، تعویض یا جایگزینی را پیش بینی کرده‌اند.
به نظر می‌رسد حذف و جایگزینی در مورد صداوسیما تا حدود بسیار زیادی رخ داده است و بسیاری از شهروندان که به صداوسیما بی‌اعتماد شده‌اند رسانه‌های دیگری را جایگزین آن کرده‌اند. بنابر گزارش مرکز آمار ایران از مجموع 24.3 میلیون خانوار کشور، در حدود 19.6 میلیون خانوار (80.7 درصد) در محل سکونت به خدمات تلویزیونی چندمجرایی دسترسی داشته‌اند. سهم دسترسی خانوارها به انواع خدمات تلویزیونی چندمجرایی تفاوت‌های زیادی دارد؛ به طوری که از کل خانوارهای کشور، 5.7 میلیون خانوار (23.5 درصد) به خدمات ماهواره‌ای مستقیم به خانه، 1.4 میلیون خانوار (5.7 درصد) به IPTV و 16.3 میلیون خانوار (67.0 درصد) به تلویزیون دیجیتال زمینی دسترسی دارند.
عزت‌الله ضرغامی دو سال پیش در مصاحبه‌ای گفت که 40درصد مردم کشور به ماهواره دسترسی دارند. به گفته او این میزان در تهران 60 درصد است. عدد و رقمی که ضرغامی اعلام کرده البته انگشت نشانه را به سوی خود او می‌گیرد. او 10سال در راس صداوسیما قرار داشت و یک سال بعد از پایان ماموریت از گرایش مردم به شبکه‌های تلویزیونی ماهواره خبر داد.
اما وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی ضریب استفاده از ماهواره را در تهران 71درصد و در کل کشور بیش از 50 درصد ذکر کرده است. وی تاکید کرد: «در آینده نزدیک، دو هزار شبکه ماهواره‌ای روی تلفن‌های همراه به آسانی توسط قابل دریافت خواهد بود... آیا برای مقابله با این پیشرفت‌ها هم از پارازیت استفاده خواهیم کرد یا راهکاری‌های دیگری داریم؟ در گذشته اقداماتی مانند ممنوعیت استفاده از ویدئو در کشور انجام می‌شد که امروز به نظر کارهای خنده‌دار به حساب می‌آید و شاید پنج سال دیگر هم با بررسی اقدامات امروز خود همین احساس را داشته و به آن بخندیم.»
کوچ مخاطبان به تلویزیون‌های ماهواره‌ای
کارشناسان و صاحب‌نظران رسانه‌های تصویری به مراتب فاجعه بارتر از آنچه بر زبان مسئولان سابق فرهنگی و صدا سیما جاری شد از بی‌اعتمادی و بی‌اعتباری صداوسیما نزد مردم ارائه می‌دهند. عبدالله بیرچانلو عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ماهواره، شبکه نمایش خانگی و اینترنت را از رقیبان چالش‌ساز برای تلویزیون می‌داند و می‌گوید: «براساس نظرسنجی‌های به دست آمده مردم کشور هنوز به تلویزیون و فیلم دیدن گرایش دارند، در عین حال حدود 60 درصد مردم مخاطب ماهواره هستند که در سال‌های اخیر به سمت این رسانه کشیده شده‌اند. د
ر دهه‌های 70 و 80 با ماهواره به صورت منفعل برخورد شد و در بسیاری موارد نیز باعث نارضایتی مردم شده و اکنون در دوره‌ای هستیم که نسبت به ماهواره بی‌تفاوتی حاکم است و به همین دلیل با افزایش مخاطبان ماهواره روبه‌رو هستیم.» او عنوان کرد: «سال 87 آغاز تحولات مهم در زمینه شبکه‌های فارسی زبان ماهواره بوده که برخی از آنها از داخل تاسیس و حمایت شده‌اند. از جمله اینکه شبکه‌های «ام.بی.سی»، «بی بی‌سی فارسی»، در سال 87، «فارسی وان» در سال 88، «پی ام سی خانواده»، «جم کلاسیک» و «من و تو» در سال 89 تاسیس شدند که پرمخاطب‌ترین شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان بودند.»
او خاطرنشان کرد: «‌تلویزیون ما بزرگترین فرصت‌ساز برای رقبای خودش از جمله شبکه نمایش خانگی است. طبق نظرسنجی‌های به‌دست آمده 58.8 دهم درصد مردم سریال‌های شبکه نمایش خانگی را از نظر کیفیت بهتر از سریال‌های تلویزیون دانسته‌اند.»
عظیم دارایی‌فاضلی، عضو انجمن روان‌شناسان ایران در میزگرد تخصصی با موضوع ماهواره، با اشاره به اینکه برخورد قهری با ماهواره پیامدهای نامطلوب داشته است، خبر از شکست تقریبا کامل صداوسیما در برابر شبکه‌های ماهواره‌ای می‌دهد: براساس آمار بیش از 90 درصد مردم ایران ماهواره دارند و در این بین نه تنها خانواده‌های غیرمذهبی بلکه حتی خانواده‌های مذهبی هم از ماهواره استفاده می‌کنند.