بزرگنمایی:
تعریف:رفتار انحرافی کاری عبارت است از رفتار ارادی که هنجارهای سازمانی را نقض کرده و سلامتی سازمان وکارکنانش یا هردورا تهدید می کند. (حسینی، 1382)
باتوجه به تعریف اتحراف کاری ارادی است زیرا کارکنان انگیزه ای برای تطبیق با انتظارات هنجاری ندارند ویا برای نقض این انتظارات برانگیخته می شوند.منظور از هنجارهای سازمانی در تعریف هنجارهایی هستند که سیاستهای سازمانی ،قوانین و رویه ها آنهارا تعریف کرده وبه عنوان استاندارد های کاری مطرح می شوند منظوراز هنجارها دراینجا ائتلاف اداری غالب درسازمانها است نه هنجارهای یک گروه کاری باخرده فرهنگ ها.
همچنین بنابر تعریف رفتار انحرافی رفتاری است که هنجارها را نقض می کند وسلامت سازمانهارا به خطر می اندازد بنابر این هررفتاری که هنجاررا نقض کند انحرافی نیست وملاک تهدید کردن سازمان است مثلا پوشیدن لباس خارج از فرم سازمانی معمولا به سازمان ها آسیبی نمی رساند و به عنوان رفتار انحرافی به شمار نمی آید. (Litzky, 2006)
نوع شناسی
نوع شناسی رفتارهای انحرافی کارکنان برای توسعه مطالعات سیستماتیک در این زمینه مفید است ومارا قادر می سازد که به تئوری جامعه ای در مورد آنها دست یابیم. (Litzky, 2006)
طبقه بندی های زیادی ازرفتار انحرافی کاری صورت گرفته است ازجمله :
- انحراف فردی:انحرافی که در اعضاء متمرکزمی شود مثل رفتاربی ادبانه با همکاران
- انحراف سازمانی: انحرافی که در سازمان هدایت میشود مثل مضایقه کردن تلاشها
- رفتار انحرافی سازنده: رفتار های ارادی که با نقض هنجارهای سازمانی به سلامت سازمان واعضایش کمک کرده ودستیابی به اهداف سازمانی را تسهیل میکند مثل رفتارهای خلاقانه در نقش عدم سازگاری با دستورات غیر کاربردی وانتقاد از سرپرستان نالایق .رفتار انحرافی سازنده به سه دسنه تقسیم میشود 1- رفتار انحرافی سازنده خلاقانه :رفتار خلاقانه و راههای غیر مصطلح کمک به سازمان 2- انحراف سازنده چالشی:رفتارهایی که هنجارهای موجود سازمان را به چالش می کشد وقوانین را برای کمک به سازمان می شکند 3-انحراف سازنده فردی:رفتارهایی که توسط افراد هدایت میشود مثل نافرمانی از دستورات با گزارش یک کار غلط برای ایجاد تغییر سازمانی مثبت(فرهادی نژاد، 1379)
- رفتارهای انحرافی مخرب:رفتارهای ارادی که با نقض هنجارهای سازمانی سلامت سازمان واعضایش را تهدید می کند مثل دزدی و اعمال خرابکارانه.