بزرگنمایی:
زمان پایان عمر کره زمین
طبق برآورد دانشمندان تا چند میلیارد سال دیگر، با اتمام منابع هیدروژن خورشید، ستاره بزرگ منظومه شمسی، کره زمین و دیگر سیارات سر راهش را می‌بلعد.
دود پنج میلیارد سال دیگر، خورشید تبدیل به یک غول سرخ خواهد شد و کاملا کره زمین را می‌بلعد و این اتفاق، پایان عمر کره زمین را رقم خواهد زد. اخیرا دانشمندان برای اولین بار شاهد پروسه مشابهی در فاصله 12 هزار سال نوری از زمین بودند که آن را "غرق شدن یک سیاره" در یک منظومه ستاره‌ای نامیده‌اند.
این اکتشاف، طرحی را در اختیار اخترشناسان قرار داده که با آن می‌توانند در سراسر عالم، به دنبال پدیده‌های مشابهی باشند و بعد از شروع به کار رصدخانه Vera C.Rubin در سال 2025 شرایط برایشان مناسب‌تر خواهد شد.
پایان ترسناک زندگی روی زمین چطور رقم می‌خورد؟
طبق گفته دانشمندان هنوز چندین سال (در بهترین برآورد‌ها 5 میلیارد سال دیگر) تا پایان عمر کره زمین باقی است؛ ولی پایان عمر کره زمین، یک اتفاق دلنشین نخواهد بود و در آن زمان، خورشید به‌عنوان هسته منظومه شمسی ما، فاقد هیدروژن کافی برای همجوشی هسته‌ای خواهد شد و همین کاهش هیدروژن باعث می‌شود تا هسته غنی از هلیوم خورشید به کربن تبدیل شود. در نتیجه هسته مرکزی خورشید، متراکم‌تر شده و خورشید 100 برابر اندازه فعلی‌اش منبسط خواهد شد تا جایی که تبدیل به یک ابرستاره به نام غول سرخ شده و هر سیاره‌ای که در سر راهش باشد را خواهد بلعید.
این سناریوی ترسناک مدتهاست که با استفاده از محاسبات ریاضی و درک ما از فیزیک هسته‌ای ترسیم شده، ولی حالا دانشمندان با بهره‌گیری از "مشاهده مستقیم" اخیرشان، با قاطعیت بیشتری در این باره صحبت می‌کنند.
اولین مشاهدات از غرق شدن یک سیاره
دانمشندان اخیرا اعلام کردند که در فاصله 12 هزارسال نوری از زمین، برای اولین بار شاهد بلعیده شدن یک سیاره در ابعاد سیاره مشتری توسط یک ستاره بوده‌اند که نتیجه این مشاهدات در مجله Nature منتشر شده است.
طبق گزارش نیویورک تایمز، در عین حال می‌توان شواهدی از رویداد‌های مشابه "غرق شدن یک سیاره" را در سراسر کیهان یافت؛ چرا که در طول دوران، ستاره‌ها اغلب با ماده‌ای سیاره‌ای، کم‌نور می‌شوند؛ اما حالا آن‌ها برای نخستین بار به صورت زنده شاهد شکار کردن یک ستاره بودند و مشاهده کردند که چطور ستاره‌ای شبیه به خورشید، عملا یک سیاره را در مارپیچ حیرت‌آور مرگ کشانده و آن را به طول کامل می‌بلعد.
کیشالای دی، یکی از نویسندگان این مقاله و از دانشمندان دانشگاه MIT دراین باره گفت: «این سرنوشت نهایی زمین است. ما در حال رویت این هستیم که تا پنج میلیارد سال دیگر چه بلایی بر سر زمین خواهد آمد.»
دانشمندان بسیار خوش‌شانس بودند که توانستند صحنه شکار شدن یک سیاره توسط یک ستاره را به طور کامل تماشا کنند. در ماه می‌سال 2020 بود که دی، در تلاش برای یافتن انفجار‌های ستاره‌ای به نام red Nova"نواختر قرمز" از تاسیسات رصدخانه پالومار در کالیفرنیا استفاده می‌کرد. در همان هنگام، توجه او به نور عجیبی جلب شد که از ستاره‌ای به نام ZTF SLRN-2020 سرچشمه می‌گرفت. او طیف نوری این ستاره را با طیف نوری همان ستاره که قبلا توسط رصدخانه‌های زمینی و همچنین داده‌های پیشین فروسرخ تلسکوپ فصایی NEOWISE رصد شده بود مقایسه کرد و دریافت که ZTF تقریبا از یک سال قبل از اینکه او این نشانه‌های نوری را رویت کند، با نور مادون قرمز درخشان‌تر شده است. همه این‌ها ثابت کرد که گرد و غبار (که نور مادون قرمز ساطع می‌کند) در اطراف ستاره شکل گرفته بود و به معنای دیگر، دانشمندان در حال مشاهده یک ستاره در میانه صرف وعده غذایی‌اش که یک سیاره بود، بودند.
دی در این رابطه به ناسا گفت: «به ندرت می‌توان چیزی را در کیهان یافت که با نور مادون قرمز درخشیده و پس از آن چندین بار با نور بصری روشن شود. پس این موضوع که تلسکوپ NEOWISE یک سال قبل از فوران نوری، ستاره‌ای درخشان را دید، برای درک این رویداد، واقعا مهم بود.»
سرنوشتی که در انتظار ماست
زمانی که سیاره محکوم به فنا به داخل سطح ستاره ZTF کشیده شد، گاز داغی از ستاره به فضا پرتاب شد و در نهایت این گاز سردشده و تبدیل به گرد و غبار گردید. انفجار نور اولیه 10 روز طول کشید و ستاره در طول مدت شش ماهی که مواد سیاره را مصرف می‌کرد، درخشش خاص وعجیبی داشت تا اینکه تمام مواد داخل سیاره مصرف شود.
حالا و با اولین مشاهدات دانشمندان از غرق شدن یک سیاره، آن‌ها ایده‌ای کلی درمورد این فرآیند دارد و این می‌تواند به تلاش‌های آن‌ها رو به سوی آینده در راستای یافتن پدیده‌های مشابه کمک زیادی کند.
هنگامی که رصدخانه Vera C.Rubin در سال 2025 آغاز به کار کند، دانشمندان این امکان را خواهند داشت تا آسمان شب را بهتر از هر زمان دیگری اسکن و رصد کنند. احتمالا ستاره ZTF به اخترشناسان کمک خواهد کرد تا سرنوشت دیگر منظومه‌های ستاره‌ای با آلودگی شیمیایی مشابه را بهتر درک کنند؛ چرا که این صحنه‌ها، احتمالا از غرق شدن یک سیاره در ستاره‌ای در آن منظومه خبر می‌دهد.
اما از آنجا که احتمالا چنین سرنوشتی در انتظار کره زمین ما نیز هست، شاید بهتر باشد که ما به این اتفاقات زیاد فکر نکنیم.