بزرگنمایی:

چکیده :

شهر دزفول با جمعیت بیش از 230 هزار نفر ، سی امین شهر پرجمعیت ایران است ، از لحاظ توپوگرافی دزفول به سه ناحیه کوهستانی ، کوهپایه ای و جلگه ای تقسیم می شود . مهمترین رودخانه دزفول رود دز است که دارای آب شیرین و گوارا می باشد ، این رود و شعبات آن بعلاوه زمین حاصل خیز باعث رونق کشاورزی در دزفول شده است ، باغات مرکبات دزفول مخصوصا پرتقال آن در ایران شناخته شده است .

حیات جانوری دزفول متنوع و در قسمت سردشت آن که کوهستانی است حیوانات بسیار از جمله گوزن ، گراز ، گرگ ، شغال ، روباه ، خرگوش و ... یافت می شود .

در دزفول 8500 هکتار جنگل وجود دارد ، و در قسمت معدن می توان به معدنهای سنگ گچ ، شن و ماسه و خاک رس شهرستان دزفول اشاره کرد .

مقدمه :

دزفول شهری باستانی در شمال خوزستان با مناطق دیدنی بسیار ، مناطق تفریحی و آب و هوایی بسیار معتدل در زمستان که اگر آنچنان که باید در ایران شناخته شده باشد بیش از آنچه اکنون است میزبان بازدید کنندگان خواهد بود ، اما متاسفانه قرار نداشتن بر راه اصلی ورودی به خوزستان که از اندیمشک به شوش می رود و بی لطفی تحصیل کردگانش که در پستهای مهم کشور ایران و حتی بیرون از ایران آنچنان که باید نماینده شهر خود نیستند و در سایه قرار گرفتن این شهر بخاطر مرکزیت اهواز و موقعیت خاص آبادان که تبلیغات زیادی پیرامون آنها وجود دارد و مسائل دیگری که متاسفانه چنان است که من بعنوان یک دزفولی از بازگویی آنها شرمگین می شوم و جای سخن در این مقال را ندارد همه و همه دست به دست هم داده است تا دزفول کمرنگ تر از آنچه باید در ذهن ایران  نقش ببندد ، آنچه از دست ما بر می آید دعا در رفع مشکلات و نمایان شدن توانهای به القوه دزفول و به الفعل شدن این توانهاست در جهت پرتوان شدن ایران عزیز به واسطه داشتهای سرزمین خود ، انشاالله .

موقعیت جغرافیایی دزفول :

رشته کوه عظیم زاگرس از شمال غربی تا جنوب شرقی بطول 1400 کیلومتر و عرض حدود 100 تا 300 کیلومتر و مساحت حدود 000332  کیلومتر مربع کشیده شده است .  این رشته کوه دارای سه قسمت شمالی، جنوبی و مرکزی می‌باشد .  قسمت مرکزی آن استان ‌‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد را در بر می‌گیرد .

در قسمت خوزستان و در شمالی‌ترین منطقه آن شهرستان دزفول در 32 درجه و24دقیقه عرض شمالی و48درجه و24دقیقه طول شرقی گرینویچ قرار گرفته ، ارتفاع متوسط دزفول از سطح دریا 143متر می باشد .

البته دزفول مرکز شهرستان دزفول ارتفاعی حدود 120 متر از سطح دریا دارا می باشد و در شمال استان خوزستان و در قسمت جلگه ای آن با مساحتی به اندازه  4762 کیلومتر مربع واقع شده است

آشنایی با شهرستان دزفول :

دزفول یکی از شهرهای استان خوزستان است شهر دزفول در 721کیلومتری تهران و در فاصله 160 کیلومتری شمال اهواز قرار دارد  از شمال به شهر ستانهای اندیمشک و الیگودرز (استان لرستان) ، از خاور به بخشهای لالی از شهرستان (مسجد سلیمان) و گتوند (از شهرستان شوشتر) و از جنوب و باختر به شهرستان شوش محدود می گردد .

تقسیمات کشوری : شهرستان دزفول از دو بخش مرکزی و سردشت تشکیل گردیده است  .  در این شهرستان تنها منطقه شهری دزفول است که بعنوان مرکز شهرستان دزفول محسوب میگردد .  شهرستان دزفول دارای 5 شهر به نامهای دزفول ، صفی آباد ، دزآب ، میانرود و سردشت می باشد نیز 11 دهستان و 717 آبادی دارد . از دهستانهای این شهرستان می توان به  شمس آباد ، بنوار ، قبله ای ، شمعون ، شهی ، سردشت ، لیوس و میانکوه اشاره کرد . ضمناً تعداد 6 شهرک جدید که بیش از 2000 نفر جمعیت دارند ، در شهرستان (بخصوص بخش مرکزی) ایجاد گردیده است .

بنابر نتایج سرشماری نفوس و مسکن مرکز آمار ایران، جمعیت شهر دزفول در سال 1385، برابر با 228٬507 نفر بوده است . این شهر سی اُمین شهر پر جمعیت ایران است و در جدول جمعیت شهرهای ایران پس از ملارد و پیش از بروجرد قرار گرفته است . لازم به ذکر است که نژاد مردم آن آریایی ، دین آنها اسلام و مذهبشان تشیع است .

توپوگرافی شهرستان دزفول :

زمین های این شهرستان از لحاظ توپوگرافی به سه دسته ناحیه کوهستانی ، ناحیه کوهپایه ای ، ناحیه جلگه ای تقسیم می شوند  .  که ناحیه کوهستانی آن شامل نواحی شمال و شمال شرقی و ناحیه جلگه ای در ابتدای دشت وسیع و حاصل خیز خوزستان و ناحیه کوهپایه ای حد فاصل ناحیه کوهستانی و کوهپایه ای می باشند که به ترتیب به شرح آنها می پردازیم

ناحیه ی کوهستانی شهرستان دزفول شامل نواحی شمال و شمال شرقی آن است .  این ناحیه در منطقه ی جنوبی در امتداد رشته کوههای زاگرس واقع شده است و دارای کوههای مرتفع و دره های عمیق است .  میزان ارتفاع این ناحیه بین 700 تا 3600 متر از سطح دریای آزاد است .

ناحیه کوهستانی شامل کوههایی بسیار مرتفع و تپه هایی نسبتاً مرتفع  با قلل تیز و بعضاً مدور متشکل از سنگ های آهکی و ماسه ای و کنگلومرا، تپه های کم ارتفاع با قلل مدور متشکل از مارن های قرمز و خاکستری و گچ و سیلتی با لایه های موازی، تپه های نسبتاً مرتفع جنگلی عموماً با قلل پستی و بلندی و ناهواری است و در لابه لای تپه ها و دره ها، اراضی نسبتاً همواری موجود است که برای زراعت دیم مورد استفاده قرار می گیرد .

پوشش خاکی مناطق کوهستانی شامل مناطق بدون پوشش خاکی و یا خاکهای بسیار کم عمق سنگ ریزه دار همراه با بیرون زدگیهای سنگی نسبتاً زیاد می باشد .

پوشش گیاهی این منطقه شامل خاکهای بدون پوشش گیاهی، پوشش گیاهی کم، گیاهان علفی یک ساله و در بعضی قسمت ها بقایای درختان جنگلی با پراکندگی زیاد، درختان بلوط و بادام وحشی و پوشش مرتعی متوسط و در دامنه ها دیم کاری می باشد .

اراضی ناحیه ی کوهستانی دارایی قابلیت های کم تا متوسط برای چراگاه ها و در بعضی از مناطق مناسب برای جنگل کاری می باشد . ناحیه کوهستانی مشرف بر حوزه آبریز دریاچه سد دز است .  این منطقه از نظر آبخیز بایستی تحت حفاظت قرار گیرد . ناحیه کوهستانی دارای میزان بارندگی سالیانه 800 الی 900 میلیمتر است و برخی از قله های آن در فصل زمستان با ریزش برف همراه است .  رود خانه های جاری در این منطقه عبارتند از: رودخانه ی دز و رودخانه ی سرکول .

مساحت ناحیه کوهستانی شهرستان دزفول در حدود 1450 کیلومتر مربع می باشد .  ساکنین منطقه ی کوهستانی شهرستان دزفول را عشایر و ایلات بختیاری تشکیل می دهند روستاهای واقع شده در این منطقه بسیار محدود و با جمعیت های اندک است و اغلب فاقد امکانات خدماتی و تأسیسات زیر بنایی هستند .  راه دسترسی به این مناطق کوهستانی فقط راههای مالرو است که عمدتاً به مسیر راه آهن منتهی می گردد .  مناطق کوهستانی آن احمد فداله و دره کاید می‌باشند .

ناحیه کوهپایه ای شهرستان دزفول شامل اراضی حدفاصل ناحیه کوهستانی و ناحیه جلگه ای است .  این ناحیه از نظر فاصله حدود 20 کیلومتری شمال شرقی شهر دزفول شروع می شود مساحت ناحیه ی کوهپایه ای حدود 1850 کیلومتر مربع می باشد .

خاک های ناحیه ی کوهپایه ای شامل خاکهای بسیار کم عمقِ سنگریزه دار و بدون زدگی های سنگی زیاد و خاکهای کم عمق حاشیه عمیق سنگریزه دار با بافت متوسط تا سنگین، خاکهای کم عمق تا نیمه عمیق سنگ ریزه دار با بافت سنگین می باشد .

نوع پوشش گیاهی مناطق کوهپایه ای شامل مناطق بدون پوشش گیاهی، درختچه ها با پراکندگی زیاد، پوشش کم تا متوسط گیاهان علفی یک ساله، درختچه های کنار با پراکندگی زیاد، چراگاه فصلی، در بعضی قسمت ها دیم کاری، پوشش جنگلی بلوط و کُلخُنگ با تراکم متوسط و پوشش مرتعی متوسط می باشد .  شیب اراضی این منطقه تند و فرسایش خاک آن زیاد است .  اراضی آن دارای قابلیت کم تا متوسط برای چراگاه و در بعضی قسمت ها دارای قابلیت زیاد برای جنگل است .

ناحیه ی کوهپایه ای به دلیل نوع خاک، میزان شیبها و پوشش گیاهی بایستی از نظر آبخیز داری تحت کنترل قرار گیرد .  نقاط جمعیتی ناحیه ی کوهپایه ای شامل روستا های پراکنده با جمعیت های اندک است .  مهچنین عشایر کوچنده نیز قشلاق خود را در این منطقه سپری می کنند .

بزرگترین نقطه ی جمعیتی ناحیه ی کوهپایه ای، سردشت است که مرکز بخش به همین نام می باشد . این نقطه در سال 1370 دارای 1230 نفر جمعیت بوده است، راههای دسترسی به این منطقه شامل جاده آسفالته دزفول به سردشت، راهای جیب رو و مالرو می باشد .  و راه آهن تهران خرمشهر از غرب منطقه کوهپایه ای دزفول عبور می کند .  مناطق نیمه کوهستانی این شهرستان عبارتند از: منطقه سردشت و شهیون

ناحیه جلگه ای ،  این ناحیه در ابتدای دشت وسیع و حاصلخیز خوزستان است  .  این ناحیه در حدود 1400متر مربع مساحت دارد و فلاتها و تراسهای فوقانی ، دشتهای دامنه ای و دشتهای رسوبی را شامل می شود  .  بر روی برخی از سنگریزه های این منطقه مواد آهکی و در بعضی دیگر مواد مارنی شکل گرفته است  .

پوشش نباتی این منطقه به صورت متوسط بوده و شامل چراگاههای فصلی ، دیمکاری ، گیاهان علفی یکساله ، زراعتهای آبی یکساله و چند ساله و درختکاری در برخی قسمتها می باشد  .  شیب اراضی ناحیه جلگه ای نهایتا 5درصد است  . و شیب های جانبی گاهی به حدود 7درصد می رسد  .  خاک این قسمت قابلیت های خوبی جهت زراعتهای آبی یکساله می باشد  .

شبکه آبها و سدهای شهرستان دزفول :

مهمترین رودخانه دزفول رود دز است که از کوههای لرستان ( بروجرد و الیگودرز ) سرچشمه گرفته ، در شمال شهر دزفول از نواحی کوهستانی خارج و پس از عبور از باختر شهر دزفول بسمت خاور متمایل گردیده و در نزدیکی بند قیر به رودخانه کارون میریزد . از شعبات اصلی رود دز رودخانه بختیاری و سزار است  این رودخانه دارای آب دایمی بوده و رژیم آبی آن برفی و بارانی است . مقدار شوری این آب کم و از بهترین آبهای این کشور است .  این رودخانه مهمترین منبع آب مصرفی ، کشاورزی ، صنعتی و خانگی است بر روی این رودخانه و در حاشیه کوه تنگوان (واقع در 25 کیلومتری شمال شرقی دزفول ) سدی بهمین نام بنا گردیده است این سد با ظرفیت 3/3 میلیارد متر مکعب آب ، نیاز فعالیتهای کشاورزی به آب را مرتفع نموده ، نیروگاه آن با تولید 520 مگاوات برق ، نیاز عمده منطقه را تأمین ‌نموده و تنظیم فرکانس کل شبکه برق کشور را به عهده دارد . ( شبکه آبیاری دز با ایجاد کانالهای آبرسانی نقش مهمی در اقتصاد منطقه بخصوص تهیه پروژه های کشاورزی و صنعتی شهرستان دزفول ایفا نموده است) . علاوه بر آن سد کرخه در غرب منطقه دزفول و سد تنظیمی و سدی انحرافی بر روی دز در شمال و جنوب غربی دزفول در کنترل سیلابهای منطقه و آبیاری اراضی کشاورزی نقش بسزایی دارند .

اما منطقه دزفول بوسیله سه رود دز ، سرخ‌رود ، عجیرب و شعبات آنها  مشروب می‌شود و بخش اعظم آبیاری اراضی این منطقه و مناطق همجوار آن توسط این رودخانه‌ها تأمین می‌شود .  

همانطور که می دانیم گسترش سازند های شور کننده در مناطق مختلف سبب آلودگی آب ها شده و امکان استفاده از آن را سلب نموده است . اما در منطقه اندیمشک و دزفول کیفیت شیمیایی آب های زیر زمینی مناسب بوده و برای شرب و زراعت بسیار مطلوب است  بهمین خاطر آب آشامیدنی شهر دزفول از 11 حلقه چاه ژرف تامین میگردد که از لحاظ کیفیت بسیار مرغوب بوده ودر حین پمپاژ کلریزه هم میشود .

کوه‌های شهرستان دزفول :

کوه کینو به ارتفاع 3513 متر در مطقه دره کاید مشرف به دریاچه کوهستانی تِمی

کوه کینه‌ زا به ارتفاع 2920 متر در منطقه احمد فداله

کوه سالِن به ارتفاع 2650 متر

لنگر کوه به ارتفاع 2450 متر

کوه‌های هفت تنان به ارتفاع 2000 متر

کوه کیماس به ارتفاع 1900 متر

کوه‌های کرناس به ارتفاع 1730 متر

کوه سگریون به ارتفاع 1650 متر در منطقه شهیون

کوه سه ترون به ارتفاع 1600 متر در منطقه سردشت

کوه دژ ممدلی خان به ارتفاع 1550 متر

لازم به ذکر است که دیواره‌های عظیم هفت‌تنان و لنگر کوه و دیواره‌های قلعه شاداب و دژ ممدلی خان مناسب‌ترین محل ‌ ها برای دیواره نوردی و سنگ نوردی حرفه‌‌ای است که تاکنون ناشناخته مانده‌اند .

مراکز دیدنی و تفریحی دزفول :

تنوع ساختاری شهرستان دزفول جاذبه‌های بسیار زیادی خلق کرده است . این جاذبه‌ها عبارتند از : کوهها ، آبشارها ،  قلعه‌ها ،  دره‌ها ، اشکفت‌ها ،  غارها ،  دریاچه‌ها ،  جنگلهای طبیعی و رودخانه که به گوشه هایی از آن اشاره می کنیم  .

آبشار شوی

آبشار بسیار دیدنی، جالب و تماشایی شوی در ارتفاع 850 متری از سطح دریا، ‌با ارتفاع 85 متر و عرض 70 متر یکی از کم نظیرترین آبشارها در ایران و خاورمیانه می‌باشد .  این آبشار در غربی‌ترین نقطه سالِن کوه قرار دارد .  یکی از خصوصیات این آبشار ارتباط آن با سفره‌های آب زیرزمینی است .

دریاچه تمی

دریاچه کوهستانی تِمی به ابعاد 5/2*7/2 کیلومتر در ارتفاع 2150 متری از سطح دریا، یکی دیگر از دیدنی‌ها و جاذبه‌های این شهرستان می‌باشد .

دریاچه سد دز

دریاچه سد دز بطول 65 کیلومتر و عرض متوسط 15 کیلومتر و عمق متوسط 200 متر یکی از بزرگترین دریاچه‌های منطقه می‌باشد که برای انواع ورزش‌های آبی چون قایق رانی، اسکی آبی، غواصی و سایر ورزشهای طبیعی بسیار مناسب می‌باشد .  

دریاچه سد علی کله

دریاچه سد علی کله با طول 15 کیلومتر و عرض متوسط 3 کیلومتر و عمق متوسط 30-20 متر برای انواع ورزشهای آبی مناسب می‌باشد .  

دریاچه کبود یا سیاهچال

دریاچه‌های کبود یا چال کبود یا سیاه‌چالها در دامنه جنوبی سالن کوه، یکی از شگفتی‌های منطقه می‌باشند که به نظر می‌رسد با توجه به بیضی شکل و قیفی بودن آن و قطر حدود 140 متر و سایر مشخصات به احتمال قوی محل برخورد شهاب سنگ باشد .

غارهای منطقه

غارهای آهکی منطقه سردشت، غار حَف مار و غار بالای آبشار شوی از دیدنی ‌‌های دیگر این منطقه می ‌ باشند .

دره ‌‌ها و کول ‌‌ها

دره‌های طویل و عمیق توبیرون، کول خرسون، کول قره احمد و کول شیرین آب از جاذبه ‌‌های دیگر این شهرستان دزفول می ‌ باشند .  طول این دره ‌ ها بالغ بر 35 تا 40 کیلومتر با دیواره‌های بسیار رفیع حدود 250-200 متر بوده و با انبوه درختان انگور، انجیر وحشی، برگ ‌‌های شاووشان، آبشارها و آب ‌ چکان ‌ ها جلوه بسیار زیبایی به این دره ‌ ها داده است که چشم هر بیننده ‌ ای را محو تماشای خود می ‌ سازد .

قلعه شاداب

قلعه شاداب با ارتفاع بالای 900 متر از سطح دریا، برج و بارو و محل دیده ‌ بان ‌ ها، پل دیواره ‌ ای، درب ورودی بر یک ستون استوانه ‌ ای تو خالی، غارهای محل زندگی اقوام گذشته، آب انبار و آسیاب ‌‌های بادی از دیدنی ‌‌های بی ‌ نظیر در منطقه می ‌ باشد که تاکنون ارزش باستانی بودن آن مشخص نگردیده و بدلیل غریب بودن آن جزء آثار فرهنگی محسوب نشده است .  بنابر نظر کارشناسان این قلعه به مراتب با ارزش تر از قلعه الموت قزوین میباشد .  این قلعه غیر قابل نفوذ بوده و فقط یک راه ورود دارد .

قلعه دز

قلعه دز بر بام کوه دژ ممدلی خان با آثار باستانی از قبیل صفحه ‌‌هایی با آجرفرش ‌‌های 40*40 سانتیمتری یکی دیگر از دیدنی ‌‌های منطقه می ‌ باشد .

دره کاید و منطقه احمد فداله

دره کاید و منطقه احمد فداله با تنوع آب و هوایی، فراوانی چشمه ‌ ها و رودخانه ‌ ها و کوه ‌ ها، دره ‌ ها و جنگل ‌‌های طبیعی، ‌بهشتی پنهان در استان خوزستان می ‌ باشد .

آثار باستانی دزفول :

مهمترین آثار قدیمی و باستانی در سطح شهرستان دزفول عبارتند از:

پل قدیمی دزفول متعلق به عهد شاپور اول ساسانی (242 ) (با 14 دهانه اصلی و 12 دهانه فرعی) که تاکنون بارها مورد مرمت قرار گرفته است .

مسجد جامع دزفول که در اوایل دوران اسلامی ساخته شده ودر قرون هفتم ودوازدهم هجری توسعه ومرمت یافته است . این بنا بی شباهت به معماری دوران ساسانی نیست .

بقعه سید سلطان علی (سید روبند)که با ارتفاع 10 متر از سطح زمین در کنار رود خانه دز وزمان امیر تیمور ساخته شده . در عهد شاه عباس اول صفوی تعمیر گردید و آخرین مرمت آن مربوط به سال 1368 می باشد .

بقعه حضرت حزقیل(پدر حضرت دانیال نبی)ویکی از پیامبران خدا متعلق به600 سال قبل از میلاد مسیح واقع در شهردزفول .

بقعه محمد بن جعفر . واقع در جنوب غربی دزفول متعلق به دوران صفویه .

بقعه شاهرکن الدین تیموری واقع در شهر دزفول . متعلق به دوران تیموری .

بارگاه شاه ابوالقاسم و مقبره یعقوب لیث صفاری واقع در جاده دزفول وشوشتر .

تپه چغامیش (CHOGHAMISH) واقع در 25 کیلو متری جنوب شرقی دزفول که شامل یک تپه بزرگ وچندین تپه کوچک مربوط به شش هزار سال پیش میباشد .  در این منطقه آثار فراوانی از تمدن پیش از تاریخ یعنی حدود2 الی 3 هزار سال قبل از میلاد مسیح کشف شده است .

معبد عیلامی چغازنبیل درروی تبه بزرگی واقع در ساحل رود خانه دز (چهل کیلو متری جنوب شهر دزفول )که در سال1250 قبل از میلاد مسیح توسط! نتاش گال پادشاه عیلامی ساخته شده است  . این بنا از خشت خام ساخته شده .  روکشی از آجر دارد و ارتفاع آن25 متر میباشد که در اصل 50 متر بوده است .  جالب ترین شیی که در حفریات چغازنبیل بدست آمده . مجسمه گاو لعابداری است که دارای کتیبه ای بخط عیلامی در روی گرده آن میباشد .   
از دیگر آثار دیدنی می توان به :

• بافت زیبای معماری سنتی و بناهای قدیمی شهر
• آسیاب‌های دزفول
• بقعه سبز قبا
• بازار قدیم شهر
• مسجد لب خندق
• خانه تیز نو (ساختمان اداره میراث فرهنگی دزفول)

زمین شناسی دزفول :

پیدایش ناهمواری های شمال خوزستان مربوط به دوران سنووزوییک و قسمتهای شمالی و شرقی طی تحولات کوهزایی در دوره ترشیاری به صورت مجموعه ای چین خورده در آمده و شامل تاقدیس ها و ناودیسها یی است که به موازات دیگر چین خوردگیها ی زاگرس کشیده شده اند  .  جنس سنگهای این چین حوردگیها از نوع مارون ، آهک ، ماسه ، گچ ، نمک است و رسوبات مناطق هموار از تخریب این چین خوردگیها به وجود آمده اند  .  در نواحی شمالی محل ورود رودخانه دز به دشت شوشتر که مخروط افکنه بزرگی تشکیل یافته ، جنس بیشتر ریگ و قلوه سنگ و شن و ماسه است  .  ضخامت آبرفت در دشتها به علت وضع متفاوت چین خوردگی و زمین ساخت و سازنده های زمین شناسی ازدحام مختلفی را نشان می دهد  .  در اکثر دره های ناودیسی رشته کوههای زاگرس ، به علت گسترش سازنده های اواخر دوران سوم و یا کنگلومرای بختیاری ( مربوط به دوران نوزیستی ) ضخامت آبرفت کم و گاهی در دشتها این طبقات به صورت تپه ماهوری نمود پیدا کرده اند  .  حداکثر ضخامت 200متر ولی بیشتر دشتها کمتر از 100متر ضخامت آبرفتی دارند.

نامگذاری وپیشینه تاریخی :

معادن شن وماسه شهرستان دزفول غالباً در مسیر های زیر قرار دارد .

• معدن مسیر رود خانه در واقع در جنوب شهر دزفول
• معدن گلال کهنک واقع در 21 کیلو متری جنوب خاوری دزفول
• معدن مسیر رود کرخه واقع در 22 کیلو متری باختر دزفول
• معادن سنگ گچ نمک روستای ایسپره (واقع در 5 کیلو متر سر دشت)
• معادن متروک سنگ سیلیس دار(واقع در خاور پل کهنک) 22 کیلومتری جنوب خاوری
  
  

فهرست منابع :

سایتهای :

http://dezfulonline.com پایگاه اطلاع رسانی انجمن دوستدار دزفول....................

http://www.jsu.ac.irتاریخچه....................................................................

http://dezpol.persianblog.ir دز پل...........................................................

http://dez-r.blogfa.com.................................................... دزفول مرجع

http://www.mydez.comدزفول من........................................................

          http://www.deznn.ir.................................................. شبکه خبری دزفول

http://www.dezfulpic.com شهر خمون دزفول...............................................

http://www.dezavan.com موسسه فرهنگی دزفول شناسی..............................

http://fa.wikipedia.org ویکی پدیا..............................................................

گردآوری کننده: علیرضا رشنو