گویش های کشور عمان
بزرگنمایی:
زبانهای بومی عمان عربی نیستند که از آن میان می توان به بلوچی جنوبی، بطحری، فارسی غربی، حرسوسی، هبیوتی، کمزاری، شحری، مهری و لواتی، اشاره کرد. بخشی از این زبانهای محلی ایرانی و برخی دیگر سامی هستند............
عمان کشوری است عربی واقع در جنوب دریای عمان (بلوچستان). گویش عربی شهروندان آن عربی عمانی نام دارد، اما گویش عربی استاندارد در رسانه ها، آموزشگاهها، امور رسمی و دولتی عمان به طور رسمی رواج دارد. در عمان گویشهای عربی دیگری مانند، خلیجی، بحرانی، ظفاری و شحی، نیز رواج دارد. اما نکته ی جالب دیگر این است که زبانهای بومی عمان عربی نیستند که از آن میان می توان به بلوچی جنوبی، بطحری، فارسی غربی، حرسوسی، هبیوتی، کمزاری، شحری، مهری و لواتی، اشاره کرد. بخشی از این زبانهای محلی ایرانی و برخی دیگر سامی هستند. یکی از این زبانهای سامی شحری یا الشحریه نام دارد. این زبان در جنوب کشور عمان رواج دارد و زبان قبایل شحره است که ساکنین اصلی منطقه ی ضفار هستند. بیش از 82 درصد از جمعیت استان ظفار به زبان شحری گفتگو می کنند اما زبان رسمی آنها عربی است. به این زبان جبلی یا جبلیه نیز می گویند. زبانشناسان بر این باورند که این زبان از زبان حمیری کهن مشتق شده است. زبان شحری شامل چندین گویش است که از محلی به محل دیگر دچار تفاوت اندکی می شوند. بسیاری از وامواژه های عربی موجود در زبان شحری امروز دیگر در زبان عربی وجود ندارند ولی می توان آنها را در اشعار کهن عربی یافت. زبان شحری همه ی آواهای زبان عربی را دارا نیست. آواهایی مانند /ص/، /ق/ و /ض/ در این زبان وجود ندارند. همچنین برخی از واژگان این زبان عکس واژگان عربی هستند، به عنوان مثال واژه ی عربی "قتل" در زبان شحری "لتق" تلفظ می شود. البته این الزاما بدین معنا نیست که ما دو واژه ی یادشده را از یک ریشه بدانیم. شاید این امر اتفاقی باشد. کتاب "لسان الضفار الحمیری" نوشته ی محمد بن سالم المعشنی و کتاب "لهجه المهره و ادابها" نوشته ی علی محسن آل حفیظ و کتاب"لغه عاد" نوشته ی علی احمد شحری از منابع مهم برای مطالعه ی زبان شحری یا الشحریه هستند.
منصور بزرگمهر - اختصاصی صبح ملت نیوز
