بزرگنمایی:

عشایر فیلی (لر فیلی، کرد فیلی و لک فیلی) یاد پریهای دوران هندواروپایی و هندوایرانی را هر ساله با برگزاری آیین شاه پریان زنده نگه داشته اند. توضیح اینکه در مناطق لرنشین فیلی از شوش تا شهرستانهای ایلام، خرم آباد و همدان، آیینی به نام سفره شاپریو šâpərīyōn برگزار می شود که ریشه در باورهای باستانی مردم دارد. در فارسی به آن سفره شاه پریان می گویند. این سفره توسط سایر اقوام ایرانی و خوزستانی از جمله فارس ها، دزفولی ها، شوشتری ها و بختیاری ها نیز با تفاوتهایی برگزار می گردد. گویا این آیین با کودکان در ارتباط است. زیرا سفره مذکور برای جلوگیری از آسیب دیدن کودکان توسط پریان فراهم می شود. مفاهیمی مانند پری زیه pari-zaya و پریدار pari-dâr در گویش لری فیلی نیز بر کودکانی اطلاق می شود که پری آنها را زده باشد یا اینکه با پریان در ارتباط باشد. در واقع این سفره برای جلب نظر پریها برگزار می شود تا کودکان دچار آسیب و مرگ نشوند. عشایر فیلی در سفره شاه پریان عناصری چون نان، خرماکنجد، انار کاهدان، انجیر، میو (انگور)، شکر، ، نمک، حنا و اسفند را درون ظروف کوچکی ریخته و بهمراه عروسک، آینه، ترکه کنار، گردنبند طلا درون طبقی می چینند و پارچه سبز رنگی روی سینی و چیدمان درون آن می کشند. پس از تهیه چنین چیدمانی زنان خانه و زنان همسایه دور طبق که روی سفره ای قرار دارد می نشینند و یکی از آنها داستان شاه پریان را می گوید و دیگران حنایی را که بیرون از طبق قرار دارد را به دست خود می مالند و نیایش می کنند. پس از پایان داستان طبق را روی تلوار talvâr  که تختی چوبی است و در گوشه ای از سیاه چادر قرار دارد می گذارند تا شاه پریان و کودکانش که پریزایه parizâya/parizâ نام دارند به آن سر بزنند و در صورت رضایت از محتویات آن بخورند. این زنان بر این باورند که اگر پریان از خوراکهای درون طبق بخورند جای پنجه هایشان روی خرماکنجد، شکر، نمک و حنا می ماند. ضمن اینکه شب که کودک آن سیاه چادر می خوابد شاه پریان به نشانه رضایت کمی از حنای درون سینی را کف دست کودک می مالد و به این ترتیب آن کودک دیگر دچار هیچ آسیبی از سوی پریان نخواهد شد.



منصور بزرگمهر - اختصاصی صبح ملت نیوز