دولت انگلیس به تازگی در واکنش به توقیف نفتکش نیروی دریایی سلطنتی این کشور توسط سپاه، ضمن متهم کردن ایران برای توقیف به اصطلاح غیرقانونی نفتکش «استنا ایمپرو» مدعی شد که ایران حق ممانعت در تردد این  کشتی را که به گفته او در آب های عمان حرکت می کرد، نداشت و خواستار رفع توقیف این نفتکش و آزادی خدمه آن شد.

انگلیس با وجود گمانه زنی های رسانه های انگلیس اعلام کرده بود با سیاست دولت آمریکا مخالف است و پیشنهاد دولت «دونالد  ترامپ» برای تشکیل یک ائتلاف نظامی برای حفاظت از حرکت نفتکش ها در  تنگه هرمز را نمی پذیرد.

جمعه گذشته یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، نفتکش انگلیسی را به دلیل نقض قوانین و مقررات بین المللی دریایی توقیف کرد.

اما جرمی هانت وزیر امور خارجه پیشین انگلیس به بهانه حجم بالای عبور و مرور کشتی های تجاری از تنگه هرمز، ضرورت امنیت دریانوردی دراین منطقه را یادآور شد و درباره ابتکار این کشور برای ایجاد یک ائتلاف دریایی اروپایی برای حفاظت از تردد کشتی های تجاری عنوان کرد که این طرح اصلا به معنای ائتلاف با سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران نیست.

این سخنان محتاطانه در بحبوحه تحولات داخلی در انگلیس در دوران تعیین نخست وزیر جدید این کشور و سلب مسئولیت اجرایی «ترزا می» نخست وزیر سابق انگلیس و بر اساس گزارش رسانه های انگلیسی هشدار مقامات امنیتی این کشور درباره خودداری از دستکم گرفتن واکنش تهران به این اقدام انگلیس مطرح شد.

به دنبال توقیف نفتکش انگلیسی، لندن به کشورهای اروپایی پیشنهاد داد برای تامین امنیت نفتکش‌های خود یک ائتلاف نظامی در خلیج فارس تشکیل دهند.

به دنبال طرح این پیشنهاد، کانادا رسما اعلام کرد که اوتاوا  برنامه ای برای محلق شدن به ائتلاف انگلیس و اعزام ناوگان دریایی به تنگه هرمز ندارد.

روزنامه نشنال پست در این زمینه نوشت: مقامات کانادایی بر این باورند که تنش پیش آمده در منطقه خلیج فارس از طریق دیپلماسی حل می شود و اعزام نیروهای بیشتر به این منطقه تنها باعث تشدید تنش خواهد شد.

«هایکو ماس» وزیر امور خارجه  آلمان نیز با اشاره به موقعیت حساس منطقه، وظیفه خطیر اروپایی ها را باز نگه داشتن درهای گفت وگو و حل اختلافات از طریق دیپلماتیک دانست.

وی از تردید کشورش برای پیوستن به این ائتلاف سخن گفت.

"جودی دمپسی" عضو غیرمقیم اندیشکده بنیاد کارنگی در مقاله ای عنوان کرد که قدرت های اروپایی دچار ضعف های راهبردی هستند و بریتانیا و اتحادیه اروپا برای حفاظت از تنگه هرمز آمادگی ندارند.     

روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن هم با اشاره به پیشنهاد انگلیس برای تشکیل ائتلاف دریایی به بهانه حمایت از نفتکش ها در تنگه هرمزپیش بینی کرد که این پیشنهاد انگلیس با ملاحظه دیگر کشورهای اروپایی روبرو خواهد شد. این رسانه عربی نوشت: انگلیس تلاش می کند از تجربه گذشته کشورهای اروپایی برای تشکیل نیرویی برای رویارویی با نیروهای سومالی که کشتی های ماهگیری و نفتکش ها را در شاخ آفریقا تهدید می کردند، استفاده و برای مقابله با ایران ائتلاف سازی کند. اما اکنون اروپایی ها با یک قدرت منطقه ای به نام ایران روبرو هستند که با سرنگونی پهپاد آمریکایی و جلوگیری از ورود ناو آمریکایی «ابراهام لینکلن» به خلیج فارس قدرت نظامی شگفتآور خود را نشان داده است.

 **عقب نشینی انگلیس و پیوستن به ائتلاف آمریکا

القدس العربی در تحلیل خود درباره دلایل بی میلی اروپایی ها برای پذیرش پیشنهاد انگلیس نوشت: بریتانیا در شرایطی این پیشنهاد را داده که اکنون این کشور درنتیجه اجرای برگزیت سخت در حال خروج از اتحادیه اوپا است از  این رو، کشورهای اروپایی تلاش می کنند خود را از تنش دور نگه دارند و به دنبال تاکید بر گفت و گو و دیپلماسی هستند.

در نتیجه دست رد زدن های دولت های اروپایی و شکست اانگلیس برای تشکیل ائتلاف دریایی اروپایی، بریتانیا با چرخش از رویکرد قبلی خود اعلام کرد که به تشکیل ائتلاف بین المللی آمریکا برای محافظت از امنیت کشتیرانی تنگه هرمز به بهانه تهدیدهای ایران می پیوندد.

دولت بریتانیا با اعلام این موضع جدید خود در روز دوشنبه، از تکمیل جزییات این همکاری خبر داد. از قرار به این کشور پیشنهاد شده که هدایت یک گروه ویژه دریایی را برعهده بگیرد.

روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا با اشاره به اعلام این تصمیم جدید انگلیس نوشت: بریتانیا به مرکز بحران بین ایران و غرب کشیده شده است.در حالی که به نظر می رسد ائتلاف سازی آمریکا و انگلیس در پی ناکامی این کشورها در  فشار بر تهران بر سر برجام انجام می گیرد، آمریکا بار دیگر در چنین تلاشی پیشگام شده است و به طور جداگانه از طریق لابی گری به دنبال دعوت از کشورها برای پیوستن به اقدامات خود در ابراهه مهم خاورمیانه است.

به نوشته وال استریت ژورنال، این امر تلاش ها برای یکپارچه کردن طرح های بریتانیا و انگلیس را نشان می دهد. بریتانیا در ماموریت جدیدش ظاهرا ناوهای خود را آماده همراهی با کشتی های تجاری می کند که تحت مالکیت شرکت های انگلیسی قرار دارند، کالاهای انگلیسی را حمل می  کنند، خدمه آنها انگلیسی است یا تحت پرچم انگلیس تردد می  کنند. انتظار می رود آمریکایی ها در ارائه اطلاعات و شناسایی نقش داشته باشند.

این رسانه افزود: نام این ائتلاف «ساختار امنیت دریایی بین المللی» است که به منظور انتقال این پیام است که  ائتلافی بین المللی است و فقط ارتش آمریکا در آن نقش ندارد. درابتدا این طرح با عنوان «سنتینل» شناخته می شد.

**برنامه سنتینل (دیده بان) در خلیج فارس

نخست روزنامه آمریکایی واشنگتن تایمز از این برنامه پرده برداشت و با اشاره به سفر چند وقت پیش «مایک پمپئو» به عربستان نوشت: این برنامه جدید در واکنش به گزارش‌ها درباره سرنگونی پهپاد آمریکایی گسترش یافته است.

به نوشته واشنگتن تایمز، طبق برنامه سنتینل، کشتی‌هایی که از تنگه هرمز عبور می‌کنند به دوربین‌ها و دستگاه‌های نظارتی مجهز می‌شوند و برخی از آنها توسط کشتی‌های دیگر، هم کشتی‌های تجاری و هم کشتی‌های نظامی اسکورت خواهند شد.

وال استریت ژورنال در این باره نوشت: در ائتلاف جدید آمریکا از کشورهای بیشتری برای ملحق شدن دعوت خواهد شد. انگلیس تاکنون یک ناوچه و ناوشکن به همراه چهار مین روب در خلیج فارس دارد. دولت این کشور پیش تر گفته بود که کشتی های انگلیس در سراسر تنگه هرمز اسکورت خواهند شد.

این روزنامه افزود: انگلیس بین اهداف متفاوت سیاست خارجی علیه ایران گرفتار شده است. بریتانیا به همراه شرکای اروپایی  خود شامل فرانسه و آلمان به دنبال دفاع از توافق هسته ای ایران و خودداری از دشمنی بیشتر با تهران هستند. اما آمریکا به دنبال رویکردی سختگیرانه تر علیه ایران است و از توافق هسته ای با این کشور خارج شده است.

وال استریت ژورنال تصدیق کرد بریتانیا نخست تلاش کرد ائتلافی دریایی با فرانسه و آلمان تشکیل دهد اما این طرح نتوانست مشتریانی جلب کند.

بوریس جانسون بارها بر اهمیت برقراری ارتباط نزدیک تر با آمریکا تاکید کرده است و تلاش می کند کشورش را از اتحادیه اروپا خارج کند. او همچنین علاقه مند است روابط تجاری و امنیتی قوی تری با واشنگتن برقرار کند. انتظار می رود «دومنینک راب» وزیر امور خارجه انگلیس این هفته برای ملاقات با مقامات آمریکایی عازم این کشور شود. وی قرار است پایان ماه جاری نیز با ترامپ دیدار کند. مقامات دو کشور تاکنون دو بار تلفنی گفت گو کرده اند.

** پیشنهاد آمریکا برای تشکیل  ائتلاف بین المللی خریداری نداشت

کشورهای اروپایی نسبت به درخواست آمریکا از این کشورها برای پیوستن به ائتلاف دریایی در تنگه هرمز، علاقه چندانی نشان نداده اند و به نظر می رسد قصد ندارند تسلیم خواست واشنگتن شوند.

آلمان روز دوشنبه بار دیگر تاکید کرد که کشورش در ماموریت دریایی تحت هدایت آمریکا در تنگه هرمز شرکت نخواهد کرد.

سخنگوی دولت آلمان نیز پیشتر در یک کنفرانس خبری به نقل از «آنگلا مرکل»  صدراعظم و تمامی اعضای دولت این کشور اعلام کرد که برلین در ائتلاف دریایی به رهبری آمریکا در خلیج فارس شرکت نخواهد کرد.

رسانه‌های اسپانیا نیز به نقل از دیپلمات‌های این کشور تایید کرده اند که مادرید هم به حضور در این ائتلاف پاسخ منفی داده است و قصدی برای شرکت در این ائتلاف دریایی و نظارت بر تنگه هرمز ندارد.

تلاش آمریکا برای تشکیل چنین ائتلافی در حالی انجام می گیرد که ترامپ در اظهاراتی گفته بود که امنیت خلیج فارس به ما ربطی ندارد!

ناکامی آمریکا از ائتلاف سازی با اروپایی ها ظاهرا  این کشور را به سمت کشورهای آسیایی و استرالیا رویگردان کرده است.

روزنامه «یومیوری شیمبون» ژاپن به نقل از «آبه شینزو» نخست وزیر ژاپن نوشت که این کشور با وجود فشارهای آمریکا علاقه ای برای پیوستن به ائتلاف دریایی واشنگتن ندارد.

برخی دیگر از رسانه های ژاپن از جمله خبرگزاری جی جی پرس نیز گزارش  داده اند که توکیو راه حل دیپلماتیک را راهکار حل تنش های خاورمیانه می داند و علاقه ای به تنش ندارد.

سخنگوی سیاست خارجی حزب سبزها در پارلمان آلمان(بوندستاگ) با تاکید بر لزوم قاعده مندی حضور برلین در ائتلاف دریایی اروپا، هرگونه مشارکت آلمان در ائتلاف تحت امر آمریکا را رد کرده است.

در همین حال «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به توقیف کشتی انگلیس گفته است ما در خلیج فارس بزرگترین ساحل را داریم، حدود دو هزار کیلومتر در خلیج فارس و 1500 کیلومتر در دریای عمان ساحل داریم. برای همین است که گفته اند خلیج فارس و نگفته اند خلیج مکزیک چون ساحل ایران است. ما مسئول امنیت منطقه هستیم و امنیت منطقه را هم ما حفظ کرده ایم منتها امنیت باید برای همه باشد نه به هزینه یک کشور.

سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز با اشاره به طرح اروپایی‌ها برای تشکیل ائتلاف دریایی در خلیج ‌فارس گفته است: توصیه نمی‌کنیم کشورهای فرامنطقه‌ای به این ائتلاف‌ها بپیوندند؛ ائتلاف‌هایی که مبنای درستی ندارند و براساس توهم هستند.

وی با بیان اینکه ایران خود را موظف به حفظ امنیت خلیج‌فارس و تنگه هرمز می‌داند، تصریح کرد: به آمدن کشورهای فرامنطقه‌ای به‌منظور تأمین امنیت تنگه هرمز راضی نیستیم؛ زیرا این منطقه امنیت دارد.

علی ‌ربیعی سخنگوی دولت نیز با خصمانه توصیف کردن اقدامات اروپایی‌ها، اعزام ناوگان به خلیج ‌فارس را «تحریک‌کننده» و موجب افزایش تنش‌ها ارزیابی کرده است.