مریم مفتوح
بین دو محله یکی منسوب به محله ی قلعه در غرب دزفول که منتهی به رودخانه می شد و محله ی سیاهپوشان در دزفول از دیر باز اختلاف و دو دستگی وجود داشت . چنین به نظر می رسید که این اختلافات ریشه در نفسانیات آدمی داشت .چرا که محله ی قلعه که خود را از ساکنین اولیه شهر به حساب می آوردند با محله ی سیاهپوشان که بعدها به شهر وارد شده و در منطقه ی شمال شهر حوالی زیارتگاه موسوم به پیر رودبند ساکن شده بودند همواره از این جهت در تضاد به سر می بردند .
اتفاقات موسوم به سالهای حزبی نه تنها باعث تشدید این اختلافات مابین این محلات گردید بلکه این اختلافات به سایر محلات هم سرایت کرد.
حدود شش دهه پیش ما بین سالهای 1330 تا 1332 که در دزفول به نام سال های حزبی مشهور هستند ، به علت مسائل سیاسی ،قومی و حزبی و..بین محلات شمال و جنوب شهرکه عبارت بودند از محله ی سیاهپوشان و صحرابدر اختلافاتی پیش آمد که منجر به درگیریهایی بین مردم گردید.
این درگیریها در بعضی مواقع منجر به زد وخورد شدید می شد ،و هیچ یک از مردم این دو بخش هم حاضر نبودند تا از مواضع خود دست بکشند. ماه محرم نزدیک می شد و این اختلافات خیال تمامی نداشتند.
لذا در چنین اوضاعی فکرِ بکر بزرگان و معتمدین با تدبیری ویژه به این اختلافات پایان داد .تدبیری که به آنان این نکته را یادآوری نمود که از درِ اشتراکات بین محلات وارد شوند و چه اشتراکاتی بالاتر و
مؤ ثرتر از مراسم عزاداری در ایام ماه محرم بود.
تا آنجا که سنتی پا برجا در انجام مراسم عزاداری امام حسین (علیه السلام ) در ماه محرم در شهر دزفول گردید .سنتی که بیش از 60 سال است تداوم دارد.
این تدبیر توسط معتمدینی چند از جمله نعمت اله کامران ، حاج آقا حسین فارغ و حاج جمشید لوایی درنظر گرفته شد و به گفته ی برخی از مطلعین به سفارش آیت ا..آقا شیخ منصور سبط شیخ رحمه ا..علیه درنشستی که در محل مسجد معروف به میان درّه برگزار و منجر به طرح دستور العملی برای نحوه ی عزاداری امام حسین (علیه السلام ) در ایام محرم و در روزهای تاسوعا و عاشورا گردید.
چیزی نگذشت که با تصویب این طرح دوستانه اختلافات برچیده شد.
آن تدبیر از این قرار بود ، که به منظور نشان دادن حسن نیت افراد در این محلات در عصر روز تاسوعا هیات عزاداری محلات جنوب (نعمت یون / صحرا بدری ها ) جهت عزاداری به محلات منطقه شمال (حیدر یون ) بروند . (به اصطلاح سرجای آنها بروند) و عصر روز عاشورا هیات عزادران منطقه ی شمال به محلات جنوبی رفته و عزاداری کنند و صبح روز عاشورا هیات عزاداری هر دو محله پایین و بالای شهر مشترک به انجام مراسم عزاداری در خیابان اصلی شهر و محلات تعیین شده که محلات هر دو منطقه را در بر می گرفت بپردازند.
این محلات طوری تعیین شد که محلات هر دو منطقه را در برگرفته وهمچون حلقه ای به هم وصل می کرد.
به طوری که نهایتا عزاداران محلات جنوب وشمال درصبح روز عاشورا در مقبره ی رود بند محل زیارتی و مدفن سلطان علی سیاهپوش / پیر رودبند به هم می رسیدند و تمامی هیئتهای شهر در آن مکان حضور یافته و به انجام مراسم عزاداری می پرداختند.
حضورمردم دو منطقه به طور متناوب در منطقه ی دیگری به مانند این بود که مردم یک منطقه برمردم منطقه ی دیگری مهمان می شد، لذا مردم هر دو محلات حیدریون و نعمت یون سعی در پذیرش محترمانه ی همدیگر داشته وبه منظور تکریم و اثبات حسن نظرشان به طرف مقابل، از آنان پذیرایی آبرومندانه به عمل می آوردند وهر گروه سعی داشتند که در پذیرایی سنگ تمام بگذارند.
سنتی که با گذشت چندین دهه هنوزدر این شهر پا برجا بوده به عنوان یک اصل بین آنان پذیرفته شده است و همه ی مردم شهر خود را ملزم به رعایت آن می دانند./انتهای پیام
صبح ملت
از کتاب : دزبانان / کنکاشی در آثار تاریخی ، آداب و فرهنگ مردم دزفول/ تالیف : محمد حسن روانبخش انصاری ، مریم مفتوح / فصل اول –ص 56
پاورقی :
1 / به نقل و با مراجعه به مجموعه پژوهش های استاد محمد حسین حکمت فر/ پژوهشگر تاریخ دزفول
2 / کتاب یادگار من / نوشته ی سید غفار غفاری
3 / با استفاده از نقل قول مطلعین