چاپ

به مناسبت هفته صرفه جویی در مصرف آب (یکم تا هفتم تیرماه)

در ستایش اخلاق آب !

✍️...الف- سرافراز

شاید پنجاه سال پیش هیچ یک از ما تصور نمی کردیم که در آینده نزدیک ، یکی از بزرگ ترین نزاع های بشر ، جنگ بر سر آب خواهد بود . زیرا در آن زمان آب به قدر کافی وجود و در دسترس بود اما امروز بشدت با کسری منابع آب مواجهیم ، لذا برخی پیش بینی کرده اند که در قرن بیست و یکم ، بزرگترین جدال جهانی ، مناقشه بر سر آب خواهد بود .

اما چه بسا سریع پرسیده شود که این مقدمه قبول ، اما چه ربط و نسبتی با اخلاق دارد ، به بیان دیگر منظور از اخلاق آب چیست ؟

به نظر می رسد که هیچ منبع طبیعی بدون علتی ، کم و کمینه نمی شود و هر پدیده ای مانند آب وقتی دچار عارضه کمبود و تبدیل به یک معضل و بحران اجتماعی می شود که دستخوش سه عامل مهم گردد :

1- بی تدبیری و سوء مدیربت
2- تخریب منابع و محیط زیست
3- استفاده بی رویه و اسراف زدگی

هرگاه برنامه ریزی برای مدیریت بهینه آب توسط کارشناسان فن صورت نگیرد ، بسیاری از منابع ، ضایع و زایل خواهد شد . اما چرا برنامه سازی و مدیریت کارامد در اختیار اهل فن قرار نمی گیرد ؟ چون ملاک انتخاب مطابق شایستگی و کاردانی نیست از طرف دیگر این سوء مدیریت هم معلول نادانی است و هم سوء نیت که هر دو رذیلت اخلاقی اند پس مشکل عامل اول را باید در اخلاق سیاست و مدیریت سراغ گرفت .

اما عامل دوم که ناظر بر تخریب و آسیب رسانی به منابع آبی و کل محیط زیست است ، ناشی از فقدان مسئولیت اخلاقی ما نسبت به منابع و زیست بوم طبیعی است . این رخداد تلخ و زیان بار وقتی بلای بشر گردید که انسان مدرن نگاه ابزاری به طبیعت پیدا کرد و همه چیز را در استخدام و تصرف خود گرفت.

عامل سوم نیز که بسیار آشکار و رایج بوده ، این است که ما انسان ها در مسابقه و رقابتی بی پایان بر سر مصرف بیشتر قرار گرفته ایم و زندگی خود را گویی تنها بر مدار مصرف زیادتر و لذت بیشتر سامان داده ایم .
فراموش نکنیم که میزان مصرف ما ایرانی ها در زمینه آب خانگی چیزی حدود دو تا سه برابر میانگین جهانی است .

اسراف و استفاده بی رویه را در پدیده های مختلف از نان و آب و برق گرفته تا سایر کالا های عمومی در زندگی روزمره مشاهده می کنیم . البته این حالت مصرف زدگی نیز امری خلاف زیست اخلاقی ما است .
بنابراین اگر اخلاق ورزی را از این منظر نگاه کنیم که می تواند کل زندگی انسان را در بر بگیرد و هیچ ساحت و نهاد فردی و اجتماعی را فرو نمی گذارد بدیهی است به کمک سپهر اخلاقی می توان بتدریج معضلات اجتماعی و بحران ملی مانند آب را مهار و مدیریت کرد .