چاپ

پخش مستند زندگی مترجمی تاثیرگذار در انتقال مکاتب ادبی جهان به ایران از رادیو فرهنگ

برنامه‌ «چراغداران» یک شنبه 14 آذر ماه، به پخش مستند زندگی «رضا سید حسینی »؛ مترجمی تاثیرگذار در انتقال مکاتب ادبی جهان به ایران اختصاص دارد.

در برنامه امروز استاد بهروز رضوی بخش هایی از زندگی رضا سید حسینی، یکی از تأثیرگذار و پرکارترین مترجمان کشور را روایت می کند.
بنابر گفته خود زنده‌ یادسید حسینی، همواره قلم در زندگی او حضوری جدی و پررنگ داشته است و این پشتکار و علاقه سبب شد تا بسیاری از مکتب‌های فکری غرب را به جامعه‌ ادبی معرفی کند و بدین ترتیب ادبیات ایران را برای همیشه وامدار خود سازد.
رضا سیدحسینی نویسنده و مترجم ممتاز ایرانی در 22 مهر 1305خورشیدی در اردبیل دیده به جهان گشود. وی تحصیلات مقدماتی را در اردبیل گذراند و بعد به تهران رفت و در رشته ارتباطات ادامه تحصیل داد. این نویسنده بعد از مدتی برای تکمیل مطالعات خود به مدرسۀ عالی ارتباطات پاریس رفت و سپس در دانشگاه U.S.C آمریکا به تحصیل فیلم سازی پرداخت.

حسینی با این که در مدرسه، رشته فنی را انتخاب کرد اما از همان دوران کودکی به ادبیات علاقه بسیاری داشت، وی بعد از اتمام تحصیلات در آمریکا به ایران بازگشت و مدتی سردبیری مجله سخن را بر عهده گرفت. این نویسنده برجسته به مدت 6 سال در فرهنگسرای نیاوران به تدریس فلسفه، ادبیات و مبانی نقد پرداخت و در همین ایام کار ترجمه را به صورت جدی دنبال کرد. البته باید گفت که حسینی کار ترجمه را در سنین نوجوانی از زبان مادری یعنی ترکی آذری و نیز ترکی استانبولی آغاز کرده بود و در دوران جوانی کتابی با عنوان پیروزی فکر در زمینه روان‌شناسی ترجمه کرد که بیش از 30 بار تجدید چاپ شد. این کتاب شامل پندهایی است که انسان را به تفکر و تعمق وا می دارد و مربوط به روان‌شناسی قبل از فروید است. اما نخستین ترجمه‌ جدی وی از زبان فرانسه در 1326خورشیدی منتشر شد.
حسینی به کمک یکی از دوستان خود به نام عبدالله توکل فرانسه را یاد گرفت. البته باید گفت او با شرکت در کلاس‌های پژمان بختیاری معلم فرانسه مدرسه خود کم‌کم به مرحله‌ای رسید که توانست به طور مستقل آثار فرانسوی را ترجمه کند.

به دلیل ترجمه های بی نظیر این نویسنده پرکار در 1381 خورشیدی عنوان چهره ماندگار به او اعطا شد. همچنین نشان شوالیه از پالم آکادمیک فرانسه در 2000 میلادی نیز از جوایز جهانی این مترجم در حوزه ادبیات به شمار می رود.
از حسینی بیش از 40 اثر منتشر شده است. این آثار تنها ترجمه ساده نیستند و اثرگذاری بسیاری در میان علاقه مندان داشته اند. زیرا ترجمه های وی از آثار نویسندگان برجسته ای چون آندره مالرو، اونوره دو بالزاک، ژان پل سارتر، آندره ژید، آلبر کامو، ماکسیم گورکی، توماس مان، جک لندن و چارلی چاپلین بود.
برخی از آثار وی بیش از 20 بار تجدید چاپ شده است از مهم ترین ترجمه های وی از فرانسه به فارسی که مورد استقبال زیادی هم قرار گرفت می توان به معشوقه‌های من از موریس دوکُبرا، غوغای ژوئیه از ارسکین کالدول، لایم لایت از چارلی چاپلین، بهار کشنده از لاژوس ژیلاهی، طاعون اثر آلبر کامو، مدراتو کانتابیله از مارگریت دوراس، ضدخاطرات از آندره مالرو؛ بهانه‌ها و بهانه‌های تازه از آندره ژید و در دفاع از روشنفکران از ژان پل سارتر اشاره کرد.
علاوه بر ترجمه ها از فرانسه، حسینی از زبان ترکی به فارسی آثاری را ترجمه کرده است. در این باره می توان به آن سوی کوهستان از یاشار کمال، آخرین شعرها از ناظم حکمت و مرگ عزیز بیعار از لطیفه تکین اشاره کرد.
مجموعه 6 جلدی فرهنگ آثار از جمله آخرین فعالیت های فرهنگی این مترجم پرکار بود. در واقع می توان گفت بزرگترین و بهترین اثر حسینی همان فرهنگ آثار است که بسیار در آگاه کردن مردم و نویسندگان اثر داشت.
اما جامع و کامل ترین کتاب درباره سبک های ادبی، مکتب های ادبی اثر حسینی است که بیش از 20 بار تجدید چاپ و تاکنون به 40 زبان دیگر ترجمه شده است. در حقیقت حسینی بود که برای نخستین بار مکتب های ادبی را در ایران تدوین کرد.
این مترجم ادیب پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری سرانجام به دلیل عفونت ریه و ضعف عمومی در 11 اردیبهشت 1388 خورشیدی در 83 سالگی دیده از جهان فروبست.
برنامه «چراغداران» را به تهیه کنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت 12:15 روی موج‌اف ردیف106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .