در روزگاری نه چندان دور کارگردانی فربه، با ظاهری بانمک به نام آلفرد هیچکاک که اتفاقا به استاد دلهره نیز معروف شده بود، ادعا کرد باید بهنحوی اطلاعات را در فیلم به مخاطب رساند که چون ضربه تبر بر تماشاگر باشد. اگر چه ژانر مورد علاقه آلفرد جان به نام ژانر وحشت معروف است؛ ولی بهنظر میرسد بعضی از مسئولان نیز تکنیکهای هیچکاک را الگوی شیوههای مدیریتی خود قرار میدهند.
ماجرای کابوس شهروندان گلبهار که با کارگردانی برخی مسئولان به مرحله اکران رسیده بود از آخرین روز خرداد آغاز شد. در این روز بود که بنری زرد رنگ در توقفگاه مجاور ایستگاه اتوبوس برونشهری گلبهار به مشهد خبر ممنوعیت توقف اتوبوس برون شهری گلبهار را درج کرده بود.
متن بنر با زمینه زرد رنگ خود بر شدت و حدت خبر میافزود و مهارت اقتباس ظریف مسولان از زنگ و فرم را در آثار هیچکاک به رخ شهروندان مات و مبهوت میکشید. شهروندان گلبهار باید از نخستین روز تیر ماه 1400 از پایانه میثاق برای سفرهای خود به مشهد استفاده میکردند.
اینکه در روز میلاد امام مهربانی، شهروندان صبور و شریف گلبهار برای ورود به مشهد باید در پایانه میثاق پیاده میشدند، درحالیکه هیچ وسیله حملونقل مناسبی جز خودروهای شخصی انتظار آنها را نمیکشید، به اندازه کافی شوک کننده بود چه برسد که بعد از صرف وقت بسیار، این مردم خسته و نذار متوجه شدند که چالههای دیگر برای درآمد آنها در این روزگار کرونایی ایجاد شده است. البته این بار مسئولان صدای گلایهها را شنیده و قرار شد این داستان از نو و در ژانری محبوبتر اجرا شود.
شهروندان گلبهاری باز هم میتوانستند از ایستگاه استقلال استفاده کنند. بهطرز غریبی این ایستگاه قدیمی در طی همین دو هفته جذابیتی عجیب برای مردم گلبهار پیدا کرده بود، گویی دوستی بود که تا به حال قدر آنرا نمیدانستند. اگر ماجرای به مرگ گرفتن بود تا گلبهاریهای به تب راضی شوند که طرح موفقی بهشمار میرفت؛ ولی سایه شومی بنر جدید که پیام ضربالعجلی و تلخی را با خود داشت، فرصتی برای جبران گذشتهها نمیداد.
ابن بار به شهروندان گلبهاری فرصت داده شد بود که تا 13 تیر خود را آماده استفاده از ایستگاهی در جایگاه دپو اتوبوسها در نزدیکی بیمارستان رضوی کنند. این محل که به پایانه معراج معروف شده محل توقف چند خط به نقاط مختلف کلان شهر مشهد است.
از موج دوم استرس بر شهروندان گلبهاری که بگذریم، بعضی از تلاشها و کوششها از طرف مسئولان گلبهار برای حفظ ایستگاه اول بارقهای از امید برای بازگشت روزهای قابل تحملتر گذشته در سفرهای گلبهار به مشهد و جلوگیری از سردرگمیها بیشتر را فراهم کرد.
تصور کنید که شهروندان گلبهاری که اغلب مشهدی هستند، برای رفتن به سر کار از شهر جدید خود باید سه اتوبوس تعویض کنند. حتی اگر تنها مشقتهای دو مسیر اتوبوس نخست را در نظر بگیریم، این بندگان خدا در طول روز بیش از 85 کیلومتر مسافت را برای رفتن به سرکار خود طی میکند که زمانی معادل 3 ساعت و نیم تا 4 ساعت از وقت آنها را میگیرد.
از همن جهت ما نیز پاشنهها را ور کشیدم تا خودمان را به مسئولانی برسانیم که هنوز گوش شنوا داشتند و حتی حاضر بودند پای درد دل و پیشنهادات شهروندان گلبهار بنشینند. البته تصمیم گیرندگان جابجایی ایستگاه گلبهار از مسئولان گلبهار گرفته تا شورای ترافیک شهرداری و استانداری مشهد و پلیس راهور مشهد متفاوت هستند. اگرچه آنگونه که امیر سلطانی معاون فرماندار گلبهار اظهار میکند مسئولان گلبهار نیز تنها چندی است که از این تصمیم چند ماهه باخبر شدهاند و به ناچار پشت میز مذاکرات نشستهاند تا شاید بتوانند این گره را باز کنند.
ما به سراغ مهندس مهدی حسینی مدیر حملونقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی رفتیم که با متانت و صبوری پذیرای ما بود. نخستین پرسش ما علت جابجایی ایستگاه گلبهار از استقلال بود که مهندس حسینی درباره آن گفت: این اقدام در راستای پروژه دوربرگردان جانباز است. باتوجهبه اینکه در این محدوده باید عملیات اجرایی صورت بگیرد، براساس نظر پلیس راهور وجود ایستگاه اتوبوس مشکلاتی ایجاد میکند. در نتیجه با تقاضای پلیس قرار بر این شد ایستگاه جدیدی را بهصورت موقت برای گلبهار انتخاب کنیم.
مدیر حملونقل و ترافیک استانداری افزود: موقعیتی هم که در شورای ترافیک شهر مشهد مشخص شده بهصورتی است که دپوی اتوبوسها در بلوار نزدیک به بیمارستان رضوی و بیمارستان فیاضبخش است و ایستگاه اول اتوبوس گلبهار در مکانی بین بیمارستان فیاضبخش و بیمارستان رضوی، در روت سرویس، به صورت موقت ایجاد میشود.
حسینی ادامه داد: مسافران در فاصله بسیار کمتری نسبت به قبل میتوانند از این سرویس استفاده کنند. در طول مسیر هم اتوبوسها در همان ایستگاههای که قبلاً توقف داشتند، مثل ایستگاه میثاق مسافران را سوار میکنند تا انشاءالله این پروژه سروسامانی بگیرد و دوباره برای موقعیت جدید ایستگاه گلبهار فکری شود.
چون فرصت مناسبی بود، گلایه شهروندان از نحوه اعلام اولیه و شوک آن را مطرح کردیم و دبیر حملونقل و ترافیک استانداری توضیح داد: ما هم تاکید کرده بودیم که قبل از هر اقدامی حتماً باید اطلاعرسانی در خصوص موقعیت جدید و زمانی که میخواهد جابجایی اتفاق بیفتد، انجام شود. بعد از اینکه ایستگاه کامل تجهیز شد و همه امکانات آن فراهم شد، اقدام شود. بیسلیقگی که بعضی از دوستان داشتند و محدودیتهای ایجاد کرده بودند که قبل از آمادگی به جابجایی اقدام کردند و یک سری مشکلاتی هم پیش آمده بود. با پلیس هماهنگ شد تا فعلاً شهروندان مدتی در همین ایستگاه فعلی سرویس بگیرند تا زمانی که ایستگاه مجهز شد با اطلاع رسانی منتقل شوند. من امروز از ایستگاه بازدید داشتم و هنوز درحال تکمیل است.
برای ما مسجل شده بود جابجایی ایستگاه گلبهار منتفی نیست؛ ولی با یادآوری مشکلات گلبهاریها قبول ماجرا سخت بود؛ پس باز هم با جسارت پرسیدیم، پس انتقال ایستگاه منتفی نشده است و پاسخ شنیدیم: نخیر فعلا ایستگاه جدید را باید تجهیز کنند هماهنگیهای آن انجام شود، بعد ایستگاه منتقل میشود. موقعیت فعلی ایستگاه گلبهار در میدان استقلال به جهت انجام پروژه مناسب نیست. پلیس تاکید دارد که هر چه زودتر این اتفاق بیفتد. منتظر دوستان شهرداری و آقای دکتر کاظمی و همکارانشان هستیم تا ایستگاه جدید را آماده کنند تا اتوبوسها بتوانند سرویس دهند.
تا اینجای کار معلوم بود که پروژه دوربرگردان و مرکز راهور مشهد دو عامل مهم در این انتقال هستند؛ بنابراین در ابتدا درباره روزهای بعد از پایان پروژه دوربرگردان سوال کردیم و مهدی حسینی چنین گفت: به محض پایان پروژه، دوباره بازگشت ایستگاه گلبهار به میدان استقلال قابل تجدید نظر خواهد بود. ساکنان گلبهار عمدتا شهروندان مشهدی هستند. به هر تقدیر ما برای آنها نهایت مساعدت را خواهیم داشت چون که شهروندان گلبهار بهعنوان شهروندان مشهدی این حق را دارند که در نزدیکترین موقعیت خدمات حمل و نقل خود را بگیرند.
پرسیدیم چند در صد امکان دارد ایستگاه گلبهار به همان ایستگاه استقلال باز گردد و پاسخ شنیدیم: این موضوع دوباره بررسی میشود. شاید موقعیت بهتری و نزدیکتری را پیدا کردیم. عرض کردم هدف این نیست که خدای نکرده برای شهروندان گلبهار مشکلی ایجاد شود. بههرحال اهالی گلبهار، چون شهروندان مشهدی هستند و برای سکونت در گلبهار هستند و محل کارشان در مشهد است، نهایت تلاش خواهد شد که بهترین موقعیت برای آنها انتخاب شود که کمترین مشکل را داشته باشد.
وی افزود: برای ما دسترسی به حملونقل عمومی برای این عزیزان، که در رفت و آمد هستند، خیلی مهم است. آنهم دسترسی به نزدیکترین نقطه از حمل و نقل عمومی، برای آنکه سفرهای داخل شهر را انجام بدهند.
فکر کردیم چرا مرگ یکبار و شیون یکبار نباشد. اگر قرار است دوباره این مسئله تکرار شود؛ پس بهتر نیست اکنون و برای همیشه این مسله جایجایی را حل کنیم. پس پیشنهاد انتقال ایستگاه گلبهار به پایانه پارک ملت را بهعنوان یک راهکار پایدار مطرح کردیم. دبیر شورای ترافیک در جواب گفت: پایانه پارک ملت برای اتوبوسهای درون شهری است. مضاعف بر اینکه پلیس به شدت به بلوار وکیل آباد حساس است. تردد اتوبوسها در این منطقه بهخصوص حرکت در مسیر بلوار وکیلآباد برای دوربرگردان مشکلات را مضاعف میکند و نظر پلیس در این مورد مثبت نیست.
درواقع ما نیز قبول داریم که بلوار وکیل آباد و حاشیه میدان آزادی در ساعاتی از روز با تمام ظرفیت مشغول تحمل ترافیک میشوند. اگر پیشنهاد عبور اتوبوس از دوربرگران کوثر مشکلزا است، میتوان از مسیر بلوار امامت و چهارراه میلاد برای ورود اتوبوس گلبهار به بزرگراه آزادی استفاده کرد. از آن سو مشکل احتمالی آلودگی هوا توسط اتوبوسهای برون شهری با معابنه فنی قابل حل است.
اهالی گلبهار میگویند وقتی شما برای طی مسافت روزانه خود دچار این همه فشار روانی، صرف وقت و هزینه شوید، خواهوناخواه خرید یک خودروی کارکرده قسطی گزینه جذابی به نظر میرسد. اینجاست که همین واکنش منطقی و معقول گره بزرگی بر ترافیک مسیر مشهد به گلبهار خواهد زد که با نام خودروهای تک سرنشین عجین شده است.
دیگر نیازی نیست که بگوییم وقتی آقای خانواده از خودروی شخصی استفاده میکند، دیگر اعضای خانواده هم رغبتی به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی نشان نمیدهند که به معنای استفاده بیشتر از خودروهای شخصی است. در همین چند روز نیز شاهد بودیم برخی از خودروهای سواری مسیر گلبهار به مشهد، 50 درصد به کرایه خود اضافه کرده بودند.
اما نکته مهم، استرس و خستگی است که بر گردهٔ مردم گلبهار در طی این مسیر روزانه سنگینی میکند. آیا مردی که بیش از 85 کیلومتر راه را در حدود 4 ساعت طی کرده، میتواند وقتی به خانه وارد میشود به وظایف زندگی زناشویی یا پدری خود برسد. آیا این موارد آسیبهای جدی به خانوادههای گلبهاری نمیزند.
بهجرأت میتوان گفت که شریان حمل و نقل عمومی گلبهار اگرچه در یک ایستگاه در مشهد خلاصه میشود؛ ولی با زندگی بیش از 50 هزار نفر از شهروندان گلبهار بهطور مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط است.
به نظر نمیرسد هیچ مکانی مناسبتر از پایانه پارک نیازهای شهروندان گلبهار را تامین کند و انتظار میرود که مسئولان شهری مشهد با ملاحظات بیشتری این فرصت را به اهالی شریف و زحمتکش گلبهار هدیه کنند. ولی از آنجا که شواهد نشان میدهد برخی از تصمیم گیران دست به یک بازی پنهانی میزنند تا تنها حرف خود را به کرسی بنشانند، شاید بتوان پیشنهاد انتقال ایستگاه مبدا گلبهار به پایانه وکیل آباد را نیز مطرح کرد.
انتقال ایستگاه مبدا مشهد به گلبهار به پایانه وکیلآباد از نظر مسیر دسترسی چندان تفاوتی ایجاد نمیکند که چه بسا باعث کاهش ترافیک در منطقه استقلال میشود. انتخاب پایانه وکیلآباد بهعنوان ایستگاه مبدا و مقصد مسیر مشهد به گلبهار هم در کاهش هزینه و هم در بهینه کردن صرف وقت شهروندان گلبهار بسیار موثر است و این شهر را در موقعیت استراتژیک بهتری قرار میدهد.
در این پیشنهاد، اتوبوسهایی که از مقصد گلبهار وارد بزرگراه آسیایی میشوند تا ابتدای بلوار آیت الله هاشمی رفسنجانی (بلوار میثاق) از همان مسیر قبلی طی مسیر میکنند. اتوبوسها با ورود به بلوار آیت الله هاشمی رفسنجانی و عبور از آن به بلوار وکیل آباد ادامه مسیر داده و از آنجا به پایانه وکیل آباد وارد میشوند. مسیر اتوبوس مشهد به گلبهار نیز میتواند از همین طریق در جهت معکوس تعریف شود.
مزایای پیشنهاد تعیین ایستگاه مشهد به گلبهار در پایانه وکیلآباد
1. دسترسی آسان با صرف هزینه و وقت کمتر به خطوط مهم اتوبوسرانی مشهد
2. دسترسی آسان با صرف وقت و هزینه کمتر به خطوط مترو مشهد
3. کاهش ترافیک در منطقه استقلال
4. دسترسی آسان شهروندان گلبهار به نمایشگاه بینالمللی که مزایای دو طرفه دارد
5. دسترسی مردم گلبهار به هاب توریستی و گردشگری مشهد
6. دسترسی شهروندان مشهد به گلبهار بهعنوان شهری برای گذران اوقات فراغت و استفاده از امکاناتی همچون دریاچه مصنوعی، فرودگاه تفریحی و…
7. تقویت پتانسیل گردشگری شهر گلبهار بهعنوان هاب توریستی منطقه و بهبود شرایط روستاهای آن که توان جذب توریست بالایی دارند.
8. افزایش جذابیت مهاجرتپذیری گلبهار
وجود ایستگاهی در پایانه الهیه که در میانه بلوار ایت الله هاشمی جای گرفته، میتواند بخشی از بار ترافیک گلبهار به مشهد را کاهش داده و مسافران گلبهاری در فاصله کمتر و در زمان کمتری به نقاط مختلف مشهد سفر کنند. اینگونه بار ترافیک تنهابردوش خطوط حمل و مقل عمومی پیانه وکیل اباد نخواهد بود. خبر خوب این استکه تا کنون چند نفر از مسئولان شهر مشهد از جمله رئیس شورای شهرستان مشهد و البته مدیر حملونقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی این پیشنهاد را نیز شایسته بررسی دانستند.
به واسطه این ملاحضات بهنظر میرسید که انتقال ایستگاه گلبهار حداقل برای چند روز آینده به تعویق افتاده؛ لیکن هنوز چند ساعتی از مصاحبه ما با مدیر حملونقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی نگذشته بود که ماموران راهداری تلاش کردند با اعمال قانون از توقف اتوبوسها در ایستگاه گلبهار جلوگیری کنند.
نتیجه این عملیات پلیسی که حتی مدیران راهور نیز حاضر به قبول عواقب آن نبودند معطلی حدود یک ساعت و نیم شهروندان گلبهاری در زِل آفتاب ظهر تابستانی بود که نتیجهای جز گلایهمندی و شکسته شدن کاسه صبر مردم نداشت. در این میان حضور سریع امیر سلطانی معاون فرمانداری گلبهار در ایستگاه از التهاب ماجرا کاست. با ترک ماموران راهداری و بعد از وقفهای دوباره اتوبوس های گلبهار به راه افتادند تا شاید صبح فردا، آفتاب از سمتی دلپذیرتر بر گلبهار و مردمان بهتر از گُلش بتابد.
عبدالصمد حسینی خبرنگار - صبح ملت نیوز