مقاله تحلیلی/
سید نظام الدین امامی فر
استادیار دانشکده هنر ، دانشگاه شاهد
مدتهای پیش فضای مطالعه درمورد هویت فرهنگی و ملی که در اثر مقابله با این روشنگری تاریخی در کشور داغ شده بود مباحثی تحت عنوان "پان ایرانیسم " در حوزه های جامعه شناسی ، فلسفه ، ادبیات ، هنر ، شکل گرفت که می توان بروز نشانه های تصویری آنرا در گونه هایی از تظاهرات این تفکر دربرخی از هنرها نظیر معماری دید ، اجرا وچسباندن سرستونهای و سربازان هخامنشی در بدنه ساختمانهای عمومی و شخصی ...
پیرو این گرایش ، در دزفول نیز برخی از ساختمانهای تجاری و شخصی پا از حیطه ایران فراتر گذاشتند و در نمای ساختمان ها از نشانه های فراعنه مصری ، پرندگان یونانی ، نمادهای ساختمانهای اروپایی و عربی ، مجوز ساخت گرفتند .
مطالعه موردی این نوع از تفکر التقاطی در جداره ی دیواره ی غربی " مجتمع تجاری تفریحی بین المللی پاسارگاد " در خیابان امام حد فاصل بین میدان امام و میدان مثلث ( آزادی) شهر دزفول مشهود بوده که به روش نشانه شناسی تصویری (سیمیوتیک ) بصورت خلاصه شرح داده می شود .
دلالتهای صریح :
در قسمت بالای این دیواره و در مرکز تصویر، نقش ناقص فروهر ( اهورامزدا و نشانه دین زردتشت) در بین گیاهان و دو نشان دیگر هنرآشوری ( الهام از دروازه ایشتار ) قرار گرفته است .
نقش طبقه زیرین این اجرا از شش سرباز هخامنشی در دو جهت متفاوت و در مقابل ساخته شده است .
دلالتهای ضمنی :
* ریف بالا : دلالت بر مقابله دو هنر آشوری و هخامنش دارد ( مراقبت و در میان گرفتن فروهر توسط نگهبانان نشسته ی آشوری ) .
* نیم تنه ناقص شده ی نشان فروهر و اجرای کتاب بجای قسمت میانی بدن ، همگی دلالت بر آشفتگی و عدم مطالعه در نشانه های ملی و مداخلاتی دارد که مجری طرح ، مبادرت به قطع بدن فروهر و جایگزین نشانه کتاب کرده است .
* دریف پایین : وجود شش سرباز هخامنشی در مقابل هم ، دلالت بر مقابله بی دلیل این سربازان دارد.
•
نتیجه گیری و پیشنهاد :
اگر چه این ساختمان و نظیر آن در زمان خود بعنوان پدیده ای جدید و پیرو موج " پان ایرانیسم" و بدون مطالعه و توجه به منظر شهری و هویت معماری ساخته شده اند ، اما هم اکنون موج سنت گرایی جدید در بکارگیری عناصر و نقوش معماری شهری ، زنگ خطر جدیدی را برای متولیان دستگاههای فرهنگی و خدماتی شهری ، روشن کرده است که لزوم بکارگیری متخصصین آگاه را در این زمینه ، بدیهی می سازد .
عکس : حمید تجلی فرد