چاپ

وام بافت فرسوده حذف شد؟ / جامه کوتاه دولت بر تن مسکن ملی

خانه‌ها در ایران عمر زیادی ندارند و همین مسئله باعث گستردگی بافت فرسوده در شهرهای مختلف شده است. چند سالی است بازسازی این محدوده‌ها مورد توجه قرار گرفته و دولت سیزدهم نیز ظاهرا طرح‌هایی تشویقی برای نوسازی بافت فرسوده تعریف کرده است. با این حال اما تا کنون حرف و عمل دولت چقدر با یکدیگر همخوانی داشته است؟

تعداد زیادی از خانه‌ها در ایران عمری طولانی دارند و کاربری خود را از دست داده‌اند، اما به دلیل عدم توانایی مالی صاحبان آن یا برخی موارد دیگر، ترمیم و بازسازی نشده‌اند.

طی سال‌های اخیر به دلیل کمبود زمین مسکونی برای ساخت به‌ویژه در کلانشهر تهران، بافت فرسوده بیشتر مورد توجه شهرداری و نهادهای مربوطه قرار گرفته است. دولت سیزدهم نیز طرح‌هایی تشویقی برای ساخت در بافت فرسوده در نظر گرفته و همچنین صحبت‌هایی نیز در مورد ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن به میان آمده شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی مدتی پیش در این مورد بیان کرده است: در طرح ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال، سهم 200 هزار واحدی هم برای احیا و مقاوم‌سازی بافت فرسوده در نظر گرفته شده که حتی تعدادی از آن‌ها نیز عملیاتی شده است.

استفاده از بافت فرسوده در برنامه هفتم توسعه
بخشی از برنامه هفتم توسعه نیز حاکی از تمایل دولت برای ساختمان‌سازی مردم به بافت فرسوده بود. در این برنامه ذکر شده وزارت راه و شهرسازی مجاز است برای تشویق مالکان به مشارکت در نوسازی بافت‌ فرسوده، در فرآیند معاوضه کلید به کلید واحدهای فرسوده این محدوده‌ها با واحدهای نوساز، در قیمت کارشناسی واحدها تا سقف 40 درصد تخفیف اعمال کند. همچنین اراضی یا واحدهای مسکونی در بافت فرسوده تا سقف 40 درصد بیش از قیمت کارشناسی قیمت‌گذاری می‌شوند.

وام بافت فرسوده 1402
یکی دیگر از طرح‌های تشویقی که دولت برای نوسازی بافت فرسوده در نظر گرفته پرداخت وام بافت فرسوده بود. بر این اساس دولت مقرر کرده است به مالکان خانه‌های اطراف حرم‌های مطهر چهار شهر تهران، مشهد، قم و شیراز، تسهیلات 600 میلیون تومانی پرداخت شود؛ سقف این وام در بافت‌های فرسوده دیگر شهرها 450 میلیون تومان است.

از سوی دیگر، متقاضیان مسکن ملی در این محدوده‌ها نیز امیدوار بودند بتوانند از سقف تسهیلات نهضت ملی مسکن استفاده کنند، اما ماجرای بافت‌های فرسوده در این نقطه پایان نیافت.

عملکرد دولت در نوسازی بافت فرسوده
عملکرد اخیر دولت در زمینه نوسازی بافت فرسوده نشان می‌دهد، وعده‌ها در این زمینه نیز مانند دیگر حوزه‌های بخش مسکن چندان قابل اجرا نبوده است و حرف و عمل مسئولان با هم چندان سنخیتی ندارد.

مدیر عامل نوسازی تهران اعلام کرده است بخشنامه‌ای که به تازگی از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده حاکی از عدم تخصیص وام به بافت‌های فرسوده تهران است.

همچنین بافت‌‌‌های فرسوده از ارزان‌‌‌ترین و بالاترین سقف وام ساخت با سود 18 درصد که هم‌‌‌اکنون در شبکه بانکی پرداخت می‌شود، محروم شده و از لیست مشمولان وام ساخت خط خورده‌‌‌اند، آنها تنها می‌توانند از وام‌های 23 درصد بانکی بهره‌مند شوند.

به این ترتیب، آن‌طور که به نظر می‌رسد دولت سیزدهم در زمینه بازسازی وام‌های فرسوده نیز مانند دیگر پروژه‌های مسکن در کشور چندان پیشرفتی نداشته و راه به جایی نبرده است.

همچنین دولت در مدت اخیر در رابطه با طرح نهضت ملی مسکن و پیشبرد پروژه‌ای که با گذشت دو سال هنوز هیچ آورده‌ای برای مردم نداشته، دست به کوچک کردن جامعه آماری و محروم کردن برخی متقاضیان گرفته است تا بتواند از این راه بر تعداد واحدهای ساخته شده این طرح بیفزاید!

در کنار همه این موارد قشر کم‌برخوردار جامعه به‌ویژه در کلانشهرها اکنون نیازمند سرپناهی هستند تا بتوانند از طریق آن زندگی حداقلی داشته باشند و این در حالی‌ست که دولت حتی از تخصیص کامل تسهیلات و ساخت مسکن به برخی افراد پرهیز می‌کند.