چاپ

یادداشت /

دکتر بی تا بهرامی قصر
استادیار و عضو هیئت علمی گروه گرافیک دانشگاه ایران- اراک

اگر با نگاهی دقیق و فنی به ساختار طراحی پوستر سی امین جشنواره هنر های تجسمی جوانان ایران نظری بیندازیم متوجه اغتشاش بصری در نظام معنایی و غیر زبانی پوستر خواهیم شد؛
چگونه خوانده شدن یک تصویر به ویژه پوستر که با میدان وسیعی از اطلاع رسانی در ارتباط است بسیار مهم می نماید.

تصویری که می بینید نه یک پوستر بلکه ترکیب بندی فیگوراتیو وشلوغی از هنر تصویرسازی است. سبکی از تصویرسازی شخصی که عموماً توسط تصویرگر به منظور ایجاد جذب مخاطب درکتب رده سنی کودک ونوجوان مورد استفاده قرار می گیرد.

به لحاظ جایگاه رنگ درساختار پوستر، استفاده از رنگهای سرد و گرم با خلوص بالا به هدف ایجاد والقاء یک فضای پویا با محوریت روحیه جوان از اهداف طراح بوده است.
اما به دلیل میزان شدت بالای خلوص رنگ ها و استفاده از تضاد رنگی سرد و گرم پوستر از محدوده سنی (جوانان15 تا سال24) خارج شده است و آن پختگی که ویژگی گروه سنی جوانان است در نظام معنایی شکل گرفته در پوستراز دست رفته است.
همچنان از منظرجایگاه رنگ، چیره شدن رنگ سرمه ای بر کل اثر نشان و بازتابی است جهت دار از شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خاص، رنگی که از منظر سیمیوتیک قابل مطالعه است.

به گفته بارت تصویر پرخاشگرتر از نوشتار است و این مصداق درستی بر نقد انتخاب فونت پوستر توسط طراح است. فونت پوستر از خطوط ظریف و نازکی انتخاب شده است که در مقابل هجوم رنگ ها به چشم مخاطب چندان جانی برای سخن گفتن ندارد.

از لحاظ فرم و از منظر نشانه نمایه ای ، جوانان حاضر در پوستر نه چشم دارند که ببینند نه دهان که سخن بگویند در واقع گویی فرض پنداشته شده است که جوان ایرانی هیچ بینش و دانش کلامی ندارند (انسانهایی دهان‌چشم بسته که فقط نفس می کشند و گوش بفرمانند ...) .

توجه طراح به گزاره (اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً) در قالب حضور پرچم ایران در مرکز پوستر که دو جوان دختر و پسر به نمایندگی از طرف کل جوانان کشور آن را برافراشته اند از نکات مثبت پوستر به شما می آید.

مهمتر ضعف ساختاری پوستر سی امین جشنواره هنر های تجسمی ایران حذف ، 22 کلمه الله اکبر ، مزین به خط کوفی معقلی که چون کمربندی پرچم را در برگرفته و حال انکه از روی پرچم داخل پوستر به خطای طراحی حذف شده اند ، اهمیت جزئیاتی که بازتاب دهنده نشانه های معنایی درطراحی به ویژه طراحی با هدف القا معنا و مفهومی است که در لایه های زیرین تصویر شکل می گیرند.

در نیم نگاهی دیگر و از منظر فرهنگی و اجتماعی بانوی پلان اول پوستر مانتو کوتاه ( بالای زانو ) پوشیده است آیا این نوع طراحی از پوشش آن هم از طرف نهادی رسمی که در اتفاقات روز پوشش در کشور نقشی مهم و جدی دارد را باید طعنه به حجاب زنان هنرمند دانست و یا سوبسید به حجاب معاصر ترجمه نمود ؟!

در نهایت پوستر در یک گام رو به جلو در معرفی رشته های هنری حاضر در سی امین جشنواره هنرهای تجسمی ، موفقیت نسبی و از لحاظ انتقال مفاهیم در تناقض مفهومی است ./ انتهای متن

مرداد402